Switchend leiderschap ook bron voor ironie en sarcasme

Er is iets vermakelijks aan de gang. De eerste grappen over mijn boek 'De schakelaar' en het daarin besproken switchende leiderschap worden gemaakt. En dat is prima. Je weet als je een wat serieuzer boek over management schrijft, dat er in Nederland altijd een clubje grappenmakers is dat dat op de hak neemt. Zeker als het een hulp voor managers wil zijn. Er zit een onbedwingbare neiging tot reageren in ons volk, dat graag onder het dak gaat zitten van zijn postmoderne dominees en humoristen.

Managementboekschrijvers zijn nog meer gehaat dan managers zelf in een land, waarvan Cruijff zei dat je er geen beslissing kon nemen, zonder dat er gelijk ik weet niet hoeveel mensen mee begonnen te kwaken. Dat is nu eenmaal al sinds de Bataven mode in onze delta. Minder gehaat zijn de recensenten van managementboeken, die immers de indruk kunnen wekken boven de partijen te staan. 'Iemand steelt de show zonder risico' zei Herman van Veen ooit in een van zijn shows. Dat ging over recensenten. 

Ik kan er overigens goed om lachen als ik op de hak wordt genomen. Mensen die mij kennen weten dat wel. Als de humor enige allure heeft, zoals bij de zichzelf als rockster profilerende NRC-eindredacteur Japke-d. Bouma, kun je jezelf zelfs een beetje vereerd voelen. Eerlijk is eerlijk, ze is een geweldige schrijfster. Geen kwaad woord over Japke.

Wie publiceert moet tegen een stootje kunnen. Dat neemt niet weg, dat ik wel vind dat je een boek gelezen moet hebben voordat je er over begint te emmeren. Als je zoals ik fan bent van mensen als Bouma, dan schrijf je niet over leiderschap vanuit jargon of hypes. Bovendien ben ik altijd veel op de werkvloer en niet alleen maar bij managementlagen.

En er zit  een serieuze kant aan dat switchende leiderschap, die ik wel van belang vind, in weerwil van alle ironische en sarcastische grapjurken en cynici uit het managementjournaille. Dat serieuze is dat ik dolgraag wil dat diversiteit PRAKTISCH vorm krijgt, dat mensen niet in een financieel ravijn donderen omdat ze niet mee kunnen met de digitalisering of dat we maar doorgaan met die klimaatverslechterende productiemethoden. Daar gaat switchend leiderschap onder meer over.

Je moet als medewerker of als leider voortdurend schakelen. Geen punt, dat moest in de jungle al. En mensen die hun werk niet van achter schrijf- en tekentafels verrichten, weten dat ook. Ambulancepersoneel, conducteurs, politieagenten, verpleegkundigen en dergelijke schakelen al jaren. Op alle mogelijke niveaus.

Daar rustig onder blijven en niet helemaal gek worden lijkt me een doel, want het is me af en toe (in de woorden van de Wachter) een borderline maatschappij. Ik denk dat daarbij mijn uitgebreide ervaring enigszins behulpzaam kan zijn. Ik overschat dat en mezelf niet, zo brandend is het ego en narcisme niet in me.

Ik ben niet zo  van het type dat rondgaat met mijn vanachter de tekentafel gebouwde theorietjes en woordgrapjes over leiderschap, om daarmee als halfgoeroe mijn geld binnen te harken. Ik weet dat je met de poten in de modder moet om iets gedaan te krijgen, en doe dat alleen maar als er een echte urgentie voor is.

Want urgenties zijn er. Markten, overheden, veranderende technologie, ik kan een heel lijstje noemen, dat mensen in hun dagelijkse werk raakt. Ongeacht onze opvattingen over leiderschap. En dan heb je toch iets coordinerends nodig, want zelfsturing leidt, bewijst de praktijk, net zo goed tot hierarchieen, alleen minder gebaseerd op zakelijke urgenties, dan op informele pikordes, waarin de hardste en meest cynische roepers voorop kunnen gaan. Dat te voorkomen is een nevendoel van mijn boek.

Ik heb weinig op met hypes en doorgebakken en klef geworden managementjargon, maar wel met mooi leiderschap. Dat is simpelweg schoonheid. En schoonheid biedt troost.

Voor meer informatie over switchend leiderschap, kun je je wenden tot pitcher.support@hetnet.nl Het gaat in op de veelgestelde vraag hoe je je rust kunt vasthouden in een samenleving waarin alles in hoog tempo verandert.