Seks leidt tot ambitie!

Joran is een ongelooflijke egotripper die een duidelijk doel voor ogen heeft: de hoogste baas worden in de grote organisatie waar hij werkt. Op het moment dat anderen zich zorgen maken over de crisis, roept hij vanachter de zwaarste triple die je kan drinken, dat hij geen last heeft van een crisis zolang het maar goed met hem gaat. Hij is ‘tenminste eerlijk’, beweert hij. Ik leef voor mezelf, zegt hij regelmatig. Ik ben niet bezig met mijn buren of met Nederland of de wereld. Dat wil ik wel doen maar dan moet het me wat opleveren. Als ik er zelf beter van kan worden, wil ik best een handje helpen en anders kunnen ze mijn rug op.

Joran heeft geen moeite met slijmen. 'Als het nodig is, slijm ik' En wanneer is het nodig, Joran? ‘Wanneer het mijn doel dient’ En wat is je doel? ‘Veel geld verdienen, zodat ik kan gaan en staan waar ik wil. En het doel heiligt de middelen.’ Joran is een mooi voorbeeld omdat hij zo eerlijk is over zijn ambities. Iedereen die en alles dat meewerkt aan zijn doel (veel geld verdienen), omarmt hij. Mensen, gebeurtenissen, projecten. En alles dat tegenwerkt, ‘verpletter ik’, om het maar eens in zijn woorden te zeggen. Hij zegt dat ernstig. Hij meent het.

‘Als ik in een situatie kom dat een ander de snelle voortgang naar mijn doel tegenhoudt, zijn alle middelen geoorloofd. Ook roddel. Ook iemand van fraude betichten, die iets heeft gedaan dat onschuldig is. En als iemand meewerkt aan mijn doelen, dan verdedig je zo iemand natuurlijk om dezelfde dingen. Dan zeg je dat je tegen roddel bent, en dan zeg je dat wat hij heeft gedaan niets met fraude te maken heeft.’

Joran is wat ik in mijn boek 'Slechte chefs werk je weg' een SM noem: een slechte manager. Een SM is iemand die één hoofddoel heeft: zo hoog mogelijk in de pikorde terecht komen, zo veel mogelijk geld verdienen.Welke drijfveer zit daar achter? Waarom wil hij zo graag zoveel geld verdienen? Ik heb wel een vermoeden. Vanwege zijn instinkt. Hij wil bovenop de apenrots staan. Je vraagt je wel eens af waarom mensen dat toch zo prettig vinden. Iedereen kent het gezegde It is lonely at the top. Waarom nemen mensen die eenzaamheid voor lief?

Daar geeft Adrian Raine, schrijver van ‘Het gewelddadige brein’, een antwoord op. Seks! Alfamannen bij apen en talloze andere diersoorten hebben de partners voor het uitkiezen. Dit is belangrijk voor ze, want ze willen hun genen verspreiden. Dit is onder zielenknijpers niet de enige verklaring. De andere is uit de hoek van de psychoanalyse: innerlijke leegte. Op een onbewust niveau willen mensen die leegte opvullen. Volgens Alice Miller heeft dit een simpele oorzaak. Als je als kind geen bevestiging krijgt op je ‘echte ik’, dan ontwikkel je allerlei ander gedrag om toch de aandacht te krijgen van je omgeving. Van binnen blijft er echter iets onbevredigd. Precies, ja, je echte ik.

Dit is volgens Miller narcisme. En dat narcisme bevindt zich op een onbewust niveau. Het is wat instinkt voor dieren is. En daar komt bij dat de narcist  onmachtig is om zich tegen dat instinkt te verzetten. Dat heeft hij in het westen niet geleerd. Was hij maar in Afrika groot geworden! Zolang hij succes heeft, zal hij zich wel redden. Dan heeft hij positieve gevoelens, die voortkomen uit de mogelijkheid tot seks en het idee dat er geen innerlijke leegte is. Die vult zich met aandacht.

Wat je dus moet doen, is je SM bang maken door aan zijn ambitie te knagen. Bang, verdrietig en boos. Maar wel zo dat hij je niets kan maken. Hij heeft niet geleerd om te gaan met behoeftes die niet (snel) bevredigd worden. Daar liggen voor jou kansen. Mits je strategisch te werk gaat.

Bert Overbeek schreef een boek met de titel 'Het Flitsbrein'. Het gaat over intuïtie, besluitvorming en het brein. Te koop bij alle boekwinkels. Binnenkort komt er een workshop van hem over man-vrouw-verschillen op de werkplek en hoe daar mee om te gaan.