Omarm het gedoe!

In de collegereeks voor De Jonge Manager die georganiseerd wordt door Focus mocht ik afgelopen donderdag 15 januari aanwezig zijn bij het college van Joop Swieringa. Volgens zijn idee moeten leidinggevenden met liefde en gemak gedoe kunnen dragen wanneer er een organisatieverandering aan de orde is.

Er bestaat namelijk geen verandering zonder gedoe, want zonder gedoe komt er geen verandering; het is onafwendbaar. Het jammere is dat leidinggevenden een verandering willen implementeren zonder weerstand te ontmoeten. Over de redenen van weerstand wordt nauwelijks gesproken. Binnen organisaties wordt vooral over de inhoud gesproken: de te halen KPI's, de benodigde structuur, de taak, de targets en allerlei andere rationele kwesties. Over de omgang met elkaar, de wijze van interactie, de relaties tussen mensen en de wijze waarop op een goede of slechte manier wordt samengewerkt, wordt niet tot nauwelijks gesproken. Er lijkt een taboe voor te gelden. De angst om zaken uit te spreken over emoties en ongeschreven regels zit er diep in. Daar kan alleen maar gedoe en conflict uit voort komen. Volgens Joop Swieringa is dat een aanname, want als zaken wél uitgesproken worden, blijkt het altijd erg mee te vallen. Een organisatieverandering lukt alleen wanneer een collectieve gedragsverandering op gang komt. Swieringa noemt dit 'collectief leren'. Dat betekent dat alle lagen in de hiërarchie daarbij betrokken zijn en verantwoordelijkheid nemen. Leidinggevenden zijn er om goede beslissingen te nemen en daarachter te blijven staan. Het is belangrijk dat ze zich niet laten afleiden door te geloven in algemeenheden als:

• Mensen willen (liever) niet veranderen
• Je moet draagvlak ontwikkelen
• Cultuurveranderingen gaan nu eenmaal langzaam, enzovoort

Swieringa vindt dit soort uitspraken rabiate nonsens; ze roepen self fulfilling prophecy op! De leider die met professionals werkt, vertelt duidelijk wat hij van zijn mensen verwacht. Hij geeft de missie en de richting aan en zorgt dat iedereen het weet. Wordt een goed besluit niet uitgevoerd, dan vraagt hij wat daarvan de reden is. Vaak zit dit in zaken als teleurstelling, te weinig respect ervaren en dat soort kwesties. Dit zijn zaken die uit te praten zijn met elkaar. Wil een medewerker echt niet mee, dan spreek je hem aan als een volwassene: "Wil je niet mee, dan heb jij een probleem. Slaap er nog maar een nachtje over, maar ik hoop dat je hiervan flink wakker ligt!"

Over het college van Joop Swieringa is absoluut meer te vertellen. Mocht je na het bovenstaande nieuwsgierig geworden zijn, dan raad ik je aan het boek te kopen dat hij samen met Jacqueline Jansen schreef: 'Gedoe komt er toch; zin en onzin over organisatieverandering'. Een aanrader.