Nederland en Europa: love, love, love?

Nederland komt steeds meer alleen te staan. Wie in Brussel luistert naar de meningen van andere landen, ontdekt dat het positieve gevoel dat ons land voorheen opriep, zo goed als verdwenen is. Rutte wordt gezien als een eigenwijs betwetertje en ons land wordt verweten dat het altijd negatief is als Europa ter sprake komt. Zie de toon van cultuurhistoricus René Kuperus in de Volkskrant.

‘De verkiezingen van 12 september worden (…) een herhaling van het 'nee' van het Europese Grondwetsreferendum. Een slecht gehumeurd Nederland zal aan Europa het signaal afgeven dat men weliswaar Europagezind is, maar niet gediend is van onbeperkte miljardentransfers en overtrokken federatieve experimenten om de financiële markten te kalmeren. Het zal een krachteloos 'nee' blijken te zijn, omdat de Europese trein doordendert zolang er geen echte alternatieven op tafel liggen voor de panische mond-op-mondbeademing van de euro van dit moment.’

Haagse Post laat eveneens zien dat de liefde tussen Nederland en Europa niet op zijn hoogtepunt is. De columnist Dr Doom (een pseudoniem) schrijft:

‘Het schrikbeeld is dat er (…) in de Eurozone voorlopig helemaal niks meer gebeurt en dat dit dan niet aan Spanje, Italië of Griekenland zal liggen. Maar aan ons, het tot nu in de praktijk brave Nederland dat aan de hand van Duitsland optrekt. Ook wijst de bank erop dat de economische situatie in Nederland snel verslechtert, de kans is klein dat de financiële doelen voor 2012 en 2013 worden gehaald. Met als gevolg dat ons begrotingstekort ruim boven de 3% uitkomt. Onder die omstandigheden zal de Europese Commissie dat niet snel door de vingers willen zien. Maar Nederland is financieel selfsupporting en heeft op dit moment geen enkele moeite om tegen zeer lage – recent zelfs negatieve – rentes in zijn financieringsbehoefte te voorzien.’

Nog meer kritiek. Voor Europa is de Nederlandse houding ten opzichte van het Europese noodfonds een heet hangijzer. Deze ‘intolerantie tegenover stabiliteitsmechanismes’, zoals de Italiaanse premier Monti het noemde, wordt ons land niet in dank afgenomen.

En de invloed van Wilders speelt een rol. Traian Basescu, de Roemeense president (zelf overigens uit zijn functie ontheven na een robbertje vechten met zijn premier), vond in februari dat onze regering ‘gegijzeld werd door Wilders’ en dat Den Haag de toegang van Roemenië en Bulgarije tot het paspoortvrije Schengengebied blokkeerde. Hij sprak namens nogal wat mensen uit de regio.

En dan Polen. Het land mopperde op Nederland’s strenge houding ten opzichte van Oosteuropese arbeidsmigranten. En het Polen-meldpunt van de PVV kon rekenen op forse kritiek van de grootste Europese fractie Daul zei: ‘Het gaat tegen alle Europese  en menselijke waarden in om een bevolkingsgroep op deze manier aan te vallen. Het is roekeloos om haat en discriminatie aan te moedigen.’

Of hij het nu wel of niet zo bedoelt, Wilders’ uitspraken worden geïnterpreteerd als xenofobisch en discriminerend. Hij staat voor de meeste Europeanen in het enge, rechts extremistische rijtje van Le Pen, Jörgen Hayder en Flip de Winter. En dit mist zijn effect niet op het imago van Nederland. Ook al omdat Rutte een soort ‘gedoogbeleid’ voerde rondom uitspraken van Geert Wilders.

Het is allemaal niet goed voor onze economie. Buitenlandse organisaties zullen in twijfelgevallen minder snel zaken doen met Nederlandse bedrijven. Vroeger was het anders. Buitenlandse zakenmannen vonden ons land interessant, omdat we verdraagzaam waren, en omdat bijvoorbeeld Van Gogh en Rembrandt ervandaan kwamen. Bovendien gaven we grif aan goede doelen, en stonden we vooraan als het ging om verzet tegen villeine regimes.

We hadden een sociaal stelsel dat in het buitenland bewondering afdwong, werkten hard en de strijd tegen het water imponeerde. Tegenwoordig is het anders: we hebben buiten die strijd tegen het water, eigenlijk geen dingen op dit moment die goed voor ons imago zijn. Die paar gouden medailles op de Olympische Spelen zijn mooi, maar zullen ons niet op de kaart zetten.

Kunst, één van de zaken die het imago van ons land positief beïnvloedden, is van ondergeschikt belang geworden. Goede doelen en de open houding tegenover buitenlanders die het moeilijk hadden is verdwenen. We stellen ons nationalistischer op dan ooit in een wereld die juist steeds globalistischer wordt. En het ergste: we denken dat wij het goed zien en de wereld niet.

Dat laatste hadden we altijd al. Maar de wereld raakt steeds meer gericht op samenwerking en synergie, waar Nederland juist steeds meer opkomt voor … Nederland. Kijken we naar het volk, dan zien we de tendens dat mensen zich van euro en Europa afwenden. Ze zijn slecht geïnformeerd: dat is namelijk niet goed voor Nederland. Dat is helemaal niet goed voor Nederland.

Ik schreef in 2005 al artikelen over dit onderwerp. Dat we moesten oppassen met die zelfvoldaanheid van ons. Dat we ons niet zo moeten laten leiden door irritaties aan andere culturen, maar beter op zoek kunnen gaan naar de dingen die ons verbinden. Of willen we eindigen in een samenleving vol ghetto’s?

We moeten ophouden met criminaliteit te verwarren met nationaliteit. Het zijn niet de Marokkanen of de Bulgaren of de Polen, die er in Nederland ‘een zootje’ van maken. Zo simpel is het gewoonweg niet. Crimineel word je niet door de stam waarin je geboren wordt; omstandigheden of problemen in je brein maken je dat. In de 19^e eeuw was criminaliteit in Nederland een kwestie van armoede.

Willen we een betweterig Nederland, waar niemand meer mee wil samenwerken? Zo’n land dat narrig doet tegen vreemdelingen (die er in toenemende mate komen omdat buitenlandse firma’s hun mensen naar Nederland sturen), en er door interne verdeeldheid niet meer toe in staat is om regeringen te formeren die het redden?

En wat die vreemdelingen betreft. Het aantal afstammelingen van allochtonen zal toenemen de komende vijftig jaar. Er zullen meer Europeanen naar Nederland komen, omdat er meer buitenlandse bedrijven investeren in Nederland en Nederlandse bedrijven ook meer beroep doen op buitenlandse arbeidskrachten. Laten we oppassen voor een ghetto society, waarin Nederlanders alleen nog met Nederlanders, Turken alleen nog met Turken en Surinamers alleen nog met Surinamers optrekken. Laten we samen zoeken naar synergie en een gezond klimaat. Dat helpt ons verder, in plaats van al die angsten voor mensen met andere gebruiken.

Europese buurlanden houden ons de spiegel voor: we worden irritant gevonden. Waarom? Daarin moet Nederland zich verdiepen. Anders gaan we economisch nog veel dieper zinken dan we nu al doen. We moeten een land worden met mensen die gericht zijn op samenwerking. Samenwerking in de breedst mogelijke zin, met zoveel mogelijk mensen.

En als we vinden dat we een vingertje moeten opsteken tegen de wereld, laat het dan zijn tegen regimes en situaties waarin onrecht heerst. Op dit ogenblik maken we er echter zelf een potje van. Laten we maar eens beginnen met ons open te stellen voor feedback van landen uit de regio.

Bert Overbeek (pitchersupport.com) is trainer, bedrijfscoach, interim manager en schrijver. Hij twittert op Goeroetweets. Zijn nieuwe productaanbod vraag je aan via pitcher.support@hetnet.nl Populair zijn momenteel zijn trainingen over het brein: http://www.jongebazen.nl/verandermanagement/workshop-voor-managers-trainers-en-coaches-over-het-brein