Vlucht ML17 en 911: hoe vang je de nabestaanden op?

ML17 is het 9/11 van Europa, schreef een journalist afgelopen weekend. Maar dit is natuurlijk onzin. De aanslag op de Twin Towers was een gerichte actie tegen Amerika. Met voorbedachten rade werd de USA aangevallen. In de Oekraine werd een vergissing gemaakt. Geen betrokkene zal moedwillig hebben gepland om te schieten op Nederlanders. Dat moeten we niet vergeten.

Het aantal doden is ook veel kleiner. Bijna 200 doden wegen niet op tegen de 3000 van 2001. Ik hou dan ook niet van uitspraken zoals die van de journalist. Wat met het vliegtuig van vlucht ML 17 gebeurde is een afschuwelijk drama, zeker voor de nabestaanden, maar je moet wel erg ver afstaan van de gebeurtenis om te gaan zitten bedenken met welke catastrofe je zo’n ramp kan vergelijken.

Maar er zijn ook parallellen. Het leed van de nabestaanden is een overeenkomst. Het zal je maar gebeuren. Je neemt in alle rust afscheid van iemand (of je vergeet het een keer die dag) en die persoon sterft op een manier die het wereldnieuws haalt. Hij zit in een vliegtuig dat neerstort of een flat die instort. Ik hoop het nooit mee te maken. Het lijkt me het allerergste dat je kan overkomen.

Wat er met je kan gebeuren, schreef Jonathan Safran Foer in zijn boek Extremely Loud and Incredibly Close. Het boek las ik ooit voor tijdens lange autoritten op een reis in Australie. Ik deed dat voor een geliefde als compensatie voor het feit dat zij de hele reis moest chaufferen (ik ontbeer een rijbewijs).

Dit weekend zag ik de weergaloze verfilming van het boek. Een zeer intelligent jongetje van een jaar of tien verliest zijn vader die opgesloten zat in het WTC. Hij heeft last van woedeaanvallen, obsessies en als hij in een vaas van zijn vader een sleutel vindt in een envelopje met de naam Black, gaat hij in New York alle Blacks langs om er achter te komen van wie die sleutel is. Hij zoekt zijn vader terug.

Het is indringend beschreven en even indringend gefilmd, met prachtige rollen van Tom Hanks, Sandra Bullock maar vooral Thomas Horn, die de jongen speelt. De film geeft inzicht in wat mensen overkomt die iemand verliezen aan een ramp. En als je de film hebt gezien, begrijp je misschien een beetje hoe het werkt na zo’n ervaring.

En dat begrip zullen we nodig hebben de komende maanden, want iedereen kent wel een nabestaande of een kennis van een nabestaande van mensen van de vliegtuigramp. Velen van ons zullen naar ze luisteren, ze opvangen. En als ze dat doen zoals de moeder van het jongetje in Extremely Loud and Incredibly Close, dan zal er een dag komen dat het verlies misschien enigszins draaglijk wordt.

Geweld bestaat helaas. Er zijn mensen die vinden dat ze over het leven van anderen kunnen beschikken om uiteenlopende redenen. Die vinden het een grotere misdaad om homoseksueel te zijn dan om wapens te leveren en te gebruiken. Dit soort waanideeen  veroorzaakt ML17 en 9/11. Niet onze seksualiteit bepaalt of we deugen of niet, maar hoe we om gaan met het leven en de grond van andere mensen. De aarde is van niemand en van iedereen.

Bert Overbeek is trainer, coach en teambuilder. Hij twittert op Goeroetweets en schreef 'Bert's breinboek voor Managers en Trainers'.