Leiderschap en hersenen? Lees Quest!

Fantastisch, het blad Quest! In september was het nummer in zijn volledigheid geweid aan de hersenen. Nabestellen dus! De oplettende trainer en manager zouden er hun voordeel mee kunnen doen. Als zij althans de vaardigheid zouden hebben om de nieuwe inzichten te verwerken in hun huidige aanpak. Om dat proces te bevorderen geef ik(pitcher.support@hetnet.nl) in december en januari een aantal tweedaagse trainingen voor trainers en managers.

Het thema? ‘Hersenen en leiderschap'. In deze trainingen gaat de deelnemer onderzoeken hoe hij de nieuwe herseninzichten kan verwerken in zijn werk. Het is dus niet alleen maar iets te weten komen over de hersenen; het is tevens leren hoe je die nieuwe kennis kan toepassen.
Hieronder wat inzichten die geleverd worden door het Quest-nummer.

-Men zegt wel eens dat we maar 5-10% van onze hersenen gebruiken. Dit idee is afkomstig van een filosoof en met name opgepakt door spirituele trainers. Het idee kwam naar boven in een tijd dat we minder van de hersenen wisten. We weten nu beter. We gebruiken over een dag genomen de volledige capaciteit.
-Kunnen mensen veranderen? Ja, want de hersenen zijn plastisch; dat wil zeggen: ze kunnen tot op hoge leeftijd veranderen. Alleen duurt het bij de een langer dan bij de ander. Hersenen zijn te vergelijken met een gigantisch spoorwegnet. Overal lopen verbindingen tussen de stations. Inclusief wissels en rangeerterreinen. Verbindingen die niet gebruikt worden verdwijnen. En er ontstaan continu nieuwe verbindingen.
-Kan iedereen alles leren? In principe wel, maar nogmaals: het kost tijd. Dit betekent wel iets voor de manager. Hoeveel tijd wil hij investeren in de coaching van een medewerker? Wordt zo'n coaching een korte- of lange termijnkwestie?
-Mensen boven de 50 kunnen beter de nachtdiensten vermijden. Bij onregelmatigheid is het stresshormoon cortisol werkzaam. Dat breekt minder gemakkelijk af boven de 50. Dit kan schade toebrengen aan de hersenen. Een rustiger patroon boven de 50 doet wonderen.
-Bij veranderprocessen kan men medewerkers gedifferentieerd begeleiden. Er zijn mensen voor wie een verandering in werkwijze moeilijker verloopt dan bij anderen. Dat betekent dat je sommige mensen kort en minder intensief hoeft te begeleiden, terwijl anderen meer tijd moeten krijgen.
-Als iemand erg snel boos, verdrietig of bang is, dan kan het zijn dat een medicijn veel beter helpt dan therapie. Het hangt er vanaf welke hersengebieden actief zijn. In de hersenen zit een gebiedje dat ‘amygdala' geduid wordt. Dit gebied is verantwoordelijk voor onze vecht- en vluchtreactie. Het zorgt voor angst- en afweergevoelens.
Controle over dergelijke emoties is een zeer inspannend en meestal vruchteloos werk. Die controle wordt uitgeoefend door onze voorhoofdskwab. Die staat volkomen machteloos tegenover dergelijke emoties. Analyseren en piekeren lost dan weinig op. De een heeft er meer last van dan de ander. Analyseren werkt minder goed dan afleiding. Wie 's nachts wakker ligt kan beter even iets gaan doen dat hem afleidt.
-Aanname van mensen zal in de toekomst meer plaats kunnen vinden op basis van PET- en MRI-hersenscans. Dat zit zo. Als we aan bepaalde dingen denken lichten een paar gebiedjes op, denken we aan iets anders dan lichten andere gebiedjes op. Hoe meer gebieden oplichten bij een bepaald thema, des te meer dat zegt over de gemeten persoon.
Dit alles staat nog in de kinderschoenen. De komende decennia zal zich dit verder ontwikkelen.
-Vroeger had men het over de linker- en rechterhersenhelft. In trainingen werd met veel stelligheid beweerd dat de ene vaardigheid links zat en de andere rechts. We weten nu dat verschillende delen van de hersenen (in verschillende helften) ‘oplichten' wanneer we met iets bezig zijn. Wiskunde- en talenknobbels zijn dus niet waarneembaar in de hersenen. Het goede nieuws is dat we heel veel kunnen leren: een alfa kan zomaar een beta worden. Oftewel: uw HRM'er kan zich zeker ontwikkelen tot een controller.
-Waar zet je ADHD'ers in je bedrijf, en waar de mensen met vormen van autisme? Die vragen zullen in de toekomst beter kunnen worden beantwoord, en dat is goed nieuws. We kunnen sneller determineren of iemand die ‘anders' is (maar wie is dat eigenlijk?) beter op plaats a of b zal kunnen werken.

Dit zijn maar een paar dingetjes. In de Quest van september wordt veel meer gezegd. Dus nog eens: nabestellen dat nummer.