Oranje-Japan wordt geen makkie!

Zaterdag speelt Nederland tegen Japan. Een eitje. Althans: dat denken veel Nederlanders. De Japanse sterspeler Honda denkt daar anders over. Hij kent het Nederlandse voetbal goed, en vindt Hollanders te individualistisch. Bovendien plaatst hij vraagtekens, net als de rest van Europa, bij de Hollandse vechtlust.  Het beeld bestaat, en niet ten onrechte, dat ons nationale elftal altijd een eind komt, maar nooit ver genoeg. Men neemt ons vanuit dat perspectief niet serieus als kandidaat voor het wereldkampioenschap. Het wordt dan ook tijd dat we gewoon een keer wereldkampioen worden. En volgens mij kan het. Al ga ik het maar niet verwachten.

Maar eerst de klip nemen, die Japan heet. In mijn boek ‘Goeroegetwitter’ (lekker boek om door te nemen, als wedstrijden saai zijn) twitteren maar liefst drie Japanse managementdenkers. En hoewel het om managementdenkers gaat, komt er –net als in de rest van het boek- veel over de Japanse cultuur naar voren. Je kunt de opmerkingen van Honda daar zo mee plaatsen.

De drie denkers zijn Kazuo Inamori, Masaaki Imai en Ikujiro Nonaka. Ik kan me voorstellen dat deze mannen u niet 1, 2, 3 iets zeggen. Maar in de wereld van de business zijn het klinkende namen. Zoals in de voetballerij Messi, Van Persie en Ronaldo klinkende namen zijn.

Twee dingen vallen onmiddellijk op in het Japanse denken.

1. Het is belangrijk om deel uit te maken van een groep, en je te richten naar de doelen van die groep.
2. Door de invloed van het boeddhisme zie je een sterke neiging om te leven vanuit bewustzijn. Beheersing van de eigen impulsen staat hoog aangeschreven. Bovendien betekent het weinig wanneer je een leuk ideaal hebt en je brengt het niet in de praktijk.

Een paar voorbeelden van beiden, om te laten zien wat Oranje kan tegenkomen.

1a. Ikujiro Nonaka, de kennispaus van Japan, wijst op het Japanse woord ‘ba’. Dit woord lijkt op ons woordje ‘roes’, of beter het Engelse ‘flow’. Met dit verschil dat ‘flow’ iets is dat je in je eentje beleeft, en ‘ba’ is een roes tussen 2 of meer mensen. Hier zie je dat het belangrijk is om samen met de ander tot een soort van trance te komen.

1b. Topman van Kyocera en Japanese Airlines Kazuo Inamori benadrukt in één van zijn tweets in ‘Goeroegetwitter’ het belang van vrienden. Zonder hen zou hij nooit ergens hebben kunnen komen.

1c. Masaaki Imai, de man achter het Kaizen concept, laat zien dat je alleen maar kunt slagen als iedereen ernaar streeft om zijn eigen bijdrage levert. Verder loopt het collectieve denken als een rode lijn door zijn werk heen.

2a. Inamori zegt (en ik citeer zijn ‘tweet’ uit Goeroegetwitter letterlijk): ‘Als zenboeddhist is het voor mij belangrijk om me af te vragen wat het goede is. Maar het is meer dan dat: vervolgens ga ik het doen.

2b. Inamori vindt dat teamwerk alleen zin heeft als het een doel heeft. Over dat doel moet je goed nadenken.

Nederland zal dus te maken krijgen met teamspirit, met werklust en een doordachte tactiek. Japan zal in zijn strategie tegen Nederland weinig aan het toeval overlaten. Dat maakt Japan tot een geduchte tegenstander. Zoals Noord-Korea dat gisteren was voor Brazilië.

Brazilië liet gisteren even zien wat een goede tactiek is tegen Aziatische tegenstanders. Het tempo hoog houden, het speelveld ruim maken en het collectief zoekspelen. Doe je dat niet, dan kan je op een akelige manier verrast worden door de kwaliteiten van Japan. Doe je het wel, dan kan je ze stuk spelen en royaal winnen. Op 5 september 2009 lukte het. Nederland won toen in Enschede met 3-0.