Jaja, geef de schuld maar aan de communicatie!

Communicatie in organisaties is een dankbaar klaagonderwerp. Vraag je mensen wat er mis is in hun werksituatie, dan is het 'de communicatie'. Vraag je wat er specifiek mis is in de communicatie, dan roepen mensen 'alles'. Is dat al vaag, als je om een oplossing vraagt, dan klinkt er helemaal een brei van onsamenhangende woorden.Kennelijk is het moeilijk, communiceren. Dat was decennia geleden ook al zo, en daarom deed de beroemde communicatiedeskundige Watzlawick een suggestie. ‘We gaan er te vaak vanuit dat communicatie wel goed zal gaan. Als we er vanuit gaan dat communicatie in principe fout gaat, dan gaan we vanzelf beter communiceren.'

Dit advies heeft iets prettigs: het maakt ieder afzonderlijk verantwoordelijk. Mensen praten namelijk vaak over communicatie als een ding dat buiten hen zelf ligt. Door te zeggen dat  de communicatie niet goed is, heb je in elk geval zelf geen schuld. Het ligt immers aan ‘de communicatie’, een factor buiten jezelf die je moeilijk kunt beïnvloeden.

Volgens mij ligt het eenvoudig: (1) krijg je geen informatie, dan ga je hem halen; (2) zorg er zelf voor dat je altijd de informatie hebt die je nodig hebt om je werk goed te kunnen uitvoeren en (3) ga er vanuit dat communicatie van nature de neiging heeft verkeerd te verlopen. (4) Hou op met verwijten te maken aan anderen. Laat mensen zien en horen wat je van ze verlangt.

Communicatie is een containerbegrip. Het is de infrastructuur van je boodschappen. Vergelijk het met spoorlijnen. Daar zijn soms stroomstoringen, staan seinen op rood of vallen treinen uit. Zo is het ook met communicatie. Daar kun je over blijven klagen, maar daar kan je ook wat aan doen.  Zelf.

Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen

Probeer het Pro-abonnement een maand gratis

En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.

Word een PRO 

Freek Duveen
Beste Bert,
Ik ben het volkomen eens met je. En communicatie is inderdaad een containerbegrip. De volgende anekdote: tijdens een training tijdens een verandertraject verzucht een deelnemer: "er wordt hier ook zo weinig gecommuniceerd". Waarop de trainer antwoordt: "en jij hebt te weinig uiterlijk". "Dat kan helemaal niet, te weinig uiterlijk hebben" reageert de deelnemer. Waarop de trainer uitlegt: "en dat is met communicatie net zo. Je hebt goede en slechte communicatie. That's it".
Groet,
Freek Duveen
Michel Vandermeulen
ik vind deze tekst onderaan een recente flyer rond een change mangement opleiding van de Antwerp management school ook wel treffend :
Directies denken <strong>zes maanden</strong> na over de strategie.
Ze nemen<strong> zes weken</strong> om het op papier te zetten.
In <strong>zes dagen</strong> overtuigen ze hun staf.
In <strong>zes uur</strong> wordt het aan de 'manschappen' verteld.
Die hebben <strong>zes minuten</strong> om het te begrijpen
en <strong>zes seconden</strong> om vragen te stellen.
G. Vlas
Beste Bert,

Communicatie is slechts een vehikel, of middel.
Informatie, of Data is de inhoud van het vehikel.
Informatie is pas informatie als het voor jou, of jouw functie relevant is. Data is dus non-relevante, of warrige informatie. Data staat gelijk aan ongestructureerde gegevens.

Er wordt te veel Data gecommuniceerd in de veronderstelling dat het informatie is !

Helaas maken veel mensen hier geen onderscheid. Het vehikel communicatie moet je enkel inzetten naar ontvangers die relevant zijn voor de inhoud van jouw boodschap.

Helaas zijn de beschikbare vehikels sinds email, internet, social media zo breed geworden dat te veel mensen maar van alles onverschillig "broadcasten"... noem het SPAMM.  De snelheid, toegankelijkheid en gemak van inzet van vehikels zorgt voor overmatige data verspreiding.

Anderzijds is er maatschappelijk een trend onstaan, of norm, dat je vanwege de beschikbaarheid van Data dan ook maar van alles op de hoogte moet zijn en verstand hebben. Hier wordt dus de relevantie vertroebeld.

De essentie van wat ik met dit alles bedoel is dat er bij communicatie altijd AFZENDER en ONTVANGER betrokken zijn. De afzender heeft de verantwoordelijkheid om de ontvangers te selecteren en te bedienen met relevante data, informatie dus. De afzender heeft ook de verantwoordelijkheid om de vorm van de inhoud aan te passen op de doelgroep, cq ontvanger, zodat die begrijpelijk en op de essentie is.
De ontvanger kan en mag altijd filteren op relevantie en dus data naast zich neerleggen. Ook mag je hier een afzender op aanspreken - waarom stuur je mij dit ?

Het bewust leren omgaan met Data om zo te komen tot Informatie die gericht gecommuniceerd kan worden is een vaardigheid die velen niet beheersen, of die actief aangeleerd wordt. Als je effectief als manager, of persoon, om wilt gaan met je tijd om zo je doelstellingen na te streven dan kan je hier een belangrijke stap maken! Voor jezelf en het communicatiegedrag in jouw omgeving.

Het creert ruimte, rust en gerichtheid wat de effectiviteit ten goede komt. Communiceren is niet de kunst, slap ouwehoeren kunnen we allemaal. Relevante Informatie uit de grote hoeveelheid Data filteren dat is de kunst!  Dan pas communiceer je correct en volledig!

Ga allemaal eens kijken in je inbox of je social media en vraag je eens af hoeveel tijd je kwijt bent aan het relativeren van de Data om tot informatie te komen. Vraag je ook eens af hoe jij zelf communiceert - data, of informatie ....

 
Bert Overbeek
Auteur
Leuk verhaal, meneer Vlas, maar ik zie niet wat het verband is met mijn artikel.
Bas Schenk
Ja, nu moet ik wel reageren....... wat een slechte communicatie!! De een zegt dit, de ander dat.....de een begrijpt dit eruit , de ander dat....Lekker zo!
Communiceren is praten met elkaar.....niks te informatie data delen! Ik zie mij al aankomen bij mijn lieve vrouw met allerlei data en informatie.....Neen, ga eerst maar eens gewoon met elkaar praten en wel zodanig dat je in ieder geval elkaar verstaat. Dus de een niet Frans en de ander Grieks, want dat communiceert niet. Communiceren is volgens mij : wat aan elkaar duidelijk maken; elkaar verstaan en begrijpen. Let op : ik zeg niet : met elkaar eens zijn, want dat heeft niets met communiceren te maken. Communiceren doe je met taal (verbaal) of met houding (non-verbaal) Dat hoef ik toch niet uit te leggen hè?
groet
Bas Schenk
Tamar Kaijzer
Iets te eenvoudig, maar suggestie van Watzlawick is zeker waar Bert!

Zelf wat aan je eigen communicatie doen, start m.i. met bewust zijn van HOE je communiceert en wat jou woorden teweeg brengen bij de ander, dus hoe de ander luistert. 
 
Ken je de 4 stijlen in communicatie?
Deze stijlen kunnen veel inzicht, begrip en tools geven om de informatie die je wellicht mist en wilt halen om je werk goed uit te voeren sneller te krijgen.

En, niet geheel onbelangrijk, dan kan communiceren ook heel leuk worden.

Groet, Tamar Kaijzer
 
 
William Vananderoye
Tja, communiceren is een vak op zich, zeggen de specialisten. De vraag is of het inderdaad zonodig een vak moet zijn. Want dan groeit het risico dat een in specialisaties doorgroeiende inner circle zich verliest in vakjargon en zich op den duur in high tech tunneldenken klem rijdt. Ik kan me dus wel vinden in Bert's "eenvoudige" adviezen. Wat je vooral moet kunnen is je in de plaats van de ontvanger stellen en je afvragen: "Wat zou die van mij willen weten?". Het is duidelijk dat het antwoord op de gemakkelijkste vraag: "Wat zal ik de ontvanger nu eens vertellen?" zelden volstaat. Niettemin, eenvoudige adviezen zijn soms moeilijk op te volgen. Je ego loslaten en in het vel van de andere kruipen... Niet simpel.
Jos Immers
Het doel van het woordenspel is afstemming. 
De optimale afstemming is eenvoudig en vlot te bereiken door de fysieke ontmoeting. Men weet instinctief op zo'n moment of afstemming mogelijk is.

Gaat er iets mis in het woordenspel dan kan het gevolgen hebben. De mens mag geen fouten maken. Het levert nadelige gevolgen op. Afschuiven is aangeleerd en moeilijk af te leren.
Ga ik er nu van tevoren bij stilstaan dat het altijd fout gaat in de communicatie? 
Persoonlijk gebruik ik de gelijkwaardige communicatie. Eenvoudige communicatie bestaande uit woorden die de gelijkwaardige begrijpt.
Een fout maak ik bewust. Het gaat bij mij onbewust mis in de communicatie. Ik zeg geen sorry maar bedenk hoe het geleerde de volgende keer gebruik wordt.

Bedenk hoeveel een gelijkwaardige afstemming oplevert.    

Met vriendelijke groet, Jos
  
Bas Schenk
Leuke filosofieen en gedachtenkronkels (positief bedoeld) Allemaal waar. Communiceren kan niet heel leuk <strong>worden</strong>, Tamar, maar communiceren <strong>is </strong>heel leuk. Probeer het maar.......
En, William, in de huid van een ander kruipen in dit verband is inderdaad niet simpel. Moet je mede daarom ook maar niet doen! Blijf jezelf en als je de ander (ontvanger) respecteert gaat alles vanzelf en hoef je helemaal niet in de huid van een ander te kruipen.
groet,
Bas
G. Vlas
<em>@ Bart - wat de link is met jouw verhaal
</em>
Communicatie wordt idd vaak als probleem, of oorzaak aangeduid in organisaties. Als je dit onderzoekt dan gaat het in de kern om informatie en informatiebehoefte. En soms ook aan een overvloed van data/informatie waardoor chaos ontstaat.

In organisaties is Informatie de kern - Communicatie is slechts het vehikel, en idd zijn er middelen, stijlen, vormen van communicatie. WAT (inhoud) en HOE (vorm en middel)communiceer je naar WIE (doelgroep) , WANNEER (timing) en WAAROM (beoogde doel)

Maar het begint met informatie en informatiebehoefte - daar ligt de kern, of bron.
Nico Viergever
Pro-lid
Communiceren wordt ook wel gedefinieerd als: zo dicht mogelijk langs elkaar heen lullen.

Wat hier wordt geduid is herkenbaar.
In mijn werkzaamheden (verandering) is "slechte communicatie" in vrijwel alle gevallen een symptoom. Er zijn geen of onvoldoende heldere doelen gesteld. Rollen en verantwoordelijkheden zijn daarom ook niet duidelijk. En als gevolg daarvan is er ook niets om goed over te communiceren.

Daarnaast wordt communicatie vaak gezien als iets wat je technisch kunt benaderen. Iedereen, ongeacht interesse en invloed, wordt op dezelfde wijze benaderd. Via een standaardpresentatie, een nieuwsbrief of een website. Er is onvoldoende besef dat communicatie alleen effectief kan zijn als voldoende op maat gemaakt voor de ontvanger.
Bas Schenk
Ik begrijp het even niet Nico, hoezo "zo dicht mogelijk langs elkaar heen lullen"? Communicatie is toch met elkaar praten en elkaar verstaan. Als je elkaar niet verstaat vraag je toch om uitleg of duidelijkheid?
In mijn werk (inmiddels meer dan 40 jaar) heb ik ook met veranderen te maken. Ook veel communicatie, maar ik verander niks als men elkaar niet begrijpt. Afsluitend op je eerste gedeelte zeg ik dus dat slechte communicatie absoluut geen symptoom is, maar oorzaak van alle misstanden.

Het tweede deel ben ik helemaal met je eens en ervaar ik ook in de meeste gevallen.
groet
Bas
Nico Viergever
Pro-lid
Bas,
Wat daarmee bedoeld wordt, is dat het goed is te beseffen dat iedereen vanuit het eigen perspectief communiceert en interpreteert vanuit de eigen perceptie en aannames. En wanneer dat besef er is, zal de communicatie kunnen verbeteren want zal actief getracht worden vanuit het perspectief van de ontvanger te communiceren.
Bas Schenk
waarmee je zegt dat communicatie, neen, goede communicatie, een kunst is. De kunst van het inleven in de ontvanger....oké
Ron
De hierboven te lezen discussie van allerlei verschillende meningen over communicatie in reactie op het artikel geeft precies aan waarom communiceren blijkbaar zo moeiljik is.
Het is zo simpel, maar dan al die kreten over iets wat we al leren als klein kind notabene.
'Data', 'vehikel', 'woordenspel',etc. Het is allemaal waar en allemaal non-info.

Zit ook in zo'n organisatie waar geroepen wordt dat er niet gecommuniceerd wordt door jan en alleman, maar jan en alleman zijn onderdeel van diezelfde communicatie, en dat is precies de kern van het artikel, toch?

Organisaties zitten (en dit is kort door de bocht) vol eilandjes/wantrouwen/ego's en gebrek aan kwaliteit op aller niveau. Liever achter de rug om dan voor de raap. Iedereen over alles heen willen plassen ter bevestiging van ego's en weet ik wat.

Stop daarmee, en that's all folks!

met respect voor alle studies, theorieen en reacties over dit onderwerp.