HEMA-directeur Ronald van Zetten: 'Weten wat niet werkt; daar heb je ontzettend veel profijt van' (interview)

Op de vijfde verdieping van zijn hoofdkantoor aan de Frankemaheerd in de Amsterdamse Bijlmer, zit hij ontspannen aan de vergadertafel. Ronald van Zetten, CEO van de HEMA.  Een energieke man. Optimistisch en nieuwsgierig, bijvoorbeeld als je hem hoort over de toekomst van zijn bedrijf. Positief over de jongere generatie. Even  vasthoudend als veerkrachtig wanneer je naar het verhaal over zijn carriere luistert. Bovendien is hij geen bange man. Wij raakten vorig jaar op Business News Radio in een pittige discussie over de aanwezigheid van bedrijfstoppers op de werkvloer. Maar dat weerhield hem er niet van om  mij vervolgens in te huren voor een lastige situatie in zijn bedrijf. Knap als je dat durft te doen met mensen die je niet naar de mond praten.

'CEO was nooit mijn doel'

Op deze ochtend discussiëren we niet. Op deze ochtend wil ik een beeld van hem schetsen, waar jongere managers iets aan hebben. Wie is deze man, die een topfunctie bekleedt bij een van de meest bekende en populaire winkelketens van Nederland? En hoe kom je in hemelsnaam op zo’n functie terecht?

‘Het was nooit mijn doel om CEO van de HEMA te worden.  Het is gewoon zo gegaan.  Op zeker ogenblik zijn er mensen in je omgeving die je vragen of die en die functie je iets lijkt. En als dat zo is, dan zeg je ja. Wanneer de functie me niet leuk had geleken, dan had ik het niet gedaan. ‘ Sinds 1 september 2003 zwaait hij de scepter over de HEMA.

Van Zetten kwam overigens niet uit het niets. Op zijn CV staan onder meer Albert Heijn, Praxis, de DA Drogisterijen en Unigro, het huidige Laurus, u weet wel, van Super de Boer. Een indrukwekkend lijstje. En hij is nog geen vijftig. Hoe kan dat? Heeft hij drie levens?

Leren wat niet werkt

‘Nee. Ik ging op mijn zestiende van school. Ik wilde per sé werken. School daagde mij niet uit; ik verveelde me er. Dus werd ik winkelhulp. Dat deed ik 2, 3 jaar en toen besefte ik dat ik moest gaan studeren, als ik iets wilde bereiken. Dat was een ongelooflijk belangrijk moment in mijn carriere.

Ik deed eerst de nodige cursussen. Uiteindelijk voltooide ik de studie bedrijfskunde. Toen merkte ik dat ik toch ook wel van het theoretische gedeelte hield. Met name systemen doorgronden vond en vind ik een fascinerende bezigheid.

Ik leerde iets wat je volgens mij niet jong genoeg kan leren. Namelijk: wat niet werkt. Daar heb ik ontzettend veel profijt van gehad in mijn latere leven. Net als van de instelling, die ik uit mijn jeugd heb meegenomen. Die echt verschilt van de huidige instelling. Ik zal dit toelichten.

Rechtmatigheidsdenken van jongere managers

Tegenwoordig heerst onder jongere medewerkers dat wat ik rechtmatigheidsdenken wil noemen. Het gaat ongeveer zo: ik heb dit en dat gedaan, daar heb ik me optimaal voor ingezet en nu heb ik recht op iets. Krijg ik dat niet, dan ben ik ontevreden. Dat was in mijn tijd anders. Goed je best doen, hard werken en komt het dan naar je toe, dan is dat niet vanzelfsprekend. Dan zeg je dank je wel.

Ik wil daarmee absoluut geen negatief beeld neerzetten van de jongere generatie managers. Integendeel. Ik ben nogal enthousiast over ze. Ze zijn slimmer dan wij, assertiever, behendiger met informatieverwerking, ze kunnen meer aan, zijn beter in sociale netwerken, pakken nieuwe ontwikkelingen beter op en scheppen boeiende eigen werelden.

Ik hoef je niet te vertellen dat HEMA dergelijke mensen graag in huis heeft. En we hebben ze zeker iets te bieden. En dat zit hem dan niet in fancy cars en over the top salarissen. Wat we wel bieden, is een bedrijf waar je trots op kunt zijn, leuk werk en leuke collega’s. We zijn zakelijk, creatief en menselijk. Op deze gebieden staan we echt met stip op één.  Er werken hier schatten van mensen. Die zijn niet zozeer met zichzelf bezig, als wel met samenwerken.  En dat vinden ze ook leuk.’

Goed praten over je mensen

De  HEMA blijkt een speciaal Management Development traject te hebben voor high potentials. Maar van Zetten benadrukt dat je er daarmee alleen niet bent. Het moet verder gaan.

‘We doen meer.  We praten als directie vaak en diepgaand over onze mensen. Waar laat iemand iets zien? Wie vallen er op? Ik ben er echt trots op dat we als gevolg van die gesprekken veel eigen kweek hebben. We hebben een paar jonge directeuren; er is er een van 34 bij.

De rol van een directie is mensen richting geven. Dat is je baan. Daar ben je voor. In grote organisaties is dat soms lastig. Teveel mensen, te weinig richting. Dan ontstaat onduidelijkheid. Dan heb je een duidelijk visie en missie nodig.’

HEMA-toekomst ziet er goed uit

Daarover kan bij de HEMA weinig misverstand bestaan, bedenk ik. In de panden van het concern hangt de visie van het bedrijf aan de muur, steeds vertaald in praktisch haalbare doelen.  Handig, ook voor de toekomst. Die er volgens Van Zetten, optimist van nature, goed uitziet voor de HEMA.

‘We blijven het aantal winkels uitbreiden. Internationaal doen we mee in vijf landen. We openen winkels op stations. Schiphol en Leiden bijvoorbeeld. Dan zijn er inkoopkantoren geopend in Shanghai en Hong Kong. En tenslotte nemen we steeds slimmere mensen aan met een goede praktijkondergrond. Er zijn genoeg redenen voor jong talent om bij ons te komen werken.’

'En wat komt u hier doen, meneer van Zetten?'

Op mijn vraag of hij nog een zwarte pagina heeft meegemaakt in zijn loopbaan, schiet hij in de lach: ‘Voortdurend eigenlijk. Maar zonder gekheid: ja natuurlijk. Ik was nog jong toen ik bij een bedrijf werd aangenomen door een directeur die op de schopstoel zat zonder dat ik dat wist. Dus ik enthousiast aan de slag op de eerste dag. Ik vroeg naar de directeur maar die was nergens te bekennen. Het bedrijf zat middenin een reorganisatie. Overal liepen managers en adviseurs.  Posities werden verdeeld. En wat komt u hier doen, meneer Van Zetten?

Ik ben toen binnengelopen bij de man die het minst met me leek te hebben. Ik wist dat niet zeker, maar ik had dat gevoel. Er is wat misgegaan, zei ik tegen die man, maar ik kom hier werken. Ik ken hier verder niemand dus ik kom bij jou zitten.

Het was een moeilijke tijd. Maar ik laat me niet zo snel ontmoedigen. En ik had vrienden met wie ik over de situatie kon praten. Op die momenten heb  je mensen binnen of buiten de organisatie nodig die je helpen. Want alle emoties komen voorbij. Uiteindelijk heb ik de situatie daar trouwens wel naar mijn hand weten te zetten.’

Hij glimlacht bij de herinnering. Vasthoudendheid helpt om aan de top te komen, stel ik vast. Vasthoudendheid, optimisme en niet verwachten dat alles je aan komt waaien. Dat moet op zekere dag vruchten afwerpen. Van Zetten is het vleesgeworden bewijs. Doe er je voordeel mee.

(www.pitcherdevelopment.eu)