Heeft u een probleem? Maak het groter! (Column Fricko Shpritz)

JongeBazen heeft een nieuwe columnist en dat is Fricko Shpritz. Geen jonge baas meer, maar een ervaren man die vindt dat hij zijn ervaringen moet delen op JongeBazen. Fricko heeft aangegeven nergens echt toe te willen behoren en gebruik te willen maken van onze gastcolumns. Dat respecteren wij. Hier volgt zijn tweede bijdrage.

Als zich een probleem voor doet in de communicatie, moet u het niet oplossen. U moet het juist opblazen. Groter maken. Een bijdrage leveren aan escalatie. Luister maar.

In een afdeling van 17 juridische secretaresses ontstonden enige jaren geleden problemen. Er ontstonden conflicten. Er was kliekvorming. Er werd geroddeld. Er was een zondebok, iemand waar iedereen last van zei te hebben. En in de samenwerking gingen dingen niet goed. De een vond dat er heel precies gewerkt moest worden; de ander was juist meer van de Franse slag. Daarover ontstonden vervelende gesprekken.

‘Jij bent een pietje precies’ zei de een.

‘Jij bent een chaoot’ zei de ander.

Ze wisten heel precies wat er aan de ander niet deugde. Er was dan ook een heus conflict geboren. In een informeel gesprek over de manier waarop je toiletten schoonmaakte. Niet dat dat tot het werk behoorde, toiletten schoonmaken, maar bij het koffiezetapparaat moet je het toch ergens over hebben. De vraag met hoeveel doekjes je een toilet thuis schoonmaakte leidde tot een verhitte discussie. En in die discussie werden erg nare dingen tegen elkaar gezegd.

Dat ze daar voor tijd voor hebben, denk je dan. Maar dat is een verkeerde manier van denken, heb ik intussen begrepen. Voor zulke conflicten heb je geen tijd, daar maak je tijd voor. Fout, zeggen mensen. Je bent in de tijd van de baas. Dan moet je werken, niet lopen te bakkeleien. Lijkt logisch.

Het idee dat je in de tijd van de baas moet werken en niets anders mag doen dan werken, zou best eens een calvinistische oorsprong kunnen hebben. Ik zou het een functionalistische arbeidsmoraal willen noemen. Je bent ergens om te functioneren. Ze betalen je een salaris en je zal ervoor werken. Punt.

Goede norm toch? Niets op aan te merken. Of wel? Ja, toch wel. Het punt is dat normen op zichzelf altijd wel goed zijn. Ze zijn alleen vaak contraproductief. Mensen zijn van nature namelijk geneigd tot autonomie. Ze laten zich gewoon niets zeggen. En dat zouden juist mensen met een calvinistische arbeidsmoraal moeten weten. De bijbelse Paulus had het er al over dat het stellen van een wet overtreding in de hand werkt.

‘Wie ben jij wel dat je denkt dat je zeggenschap over mij hebt’ denken ze. En ze doen lekker niet wat je van ze vraagt. Wel als je in de buurt bent, maar niet als je niet in buurt bent.

Wat je zou kunnen doen is de boel omdraaien. Je moet niet zeggen: Er is geen tijd voor conflicten in de tijd van de baas. Je moet zeggen: In de tijd van de baas gaan we meer tijd inruimen voor conflicten. Om dit proces te bevorderen doe je twee dingen. (a) Je geeft jaarlijks een compliment aan degene die de meeste conflicten heeft weten te creëren en (b) als leidinggevende probeer je het conflict verder te laten escaleren. Je plaatst opmerkingen die de zaken erger maken.

Je kunt nog iets doen. Extra koffiezetapparaten neerzetten. Die noem je ‘roddelzetapparaat’. Dat woord staat er op een bordje boven, met als onderschrift ‘Broedplaats voor roddel’. Het is een ruimte die roddel bevordert en die de mensen in de gelegenheid stelt elkaar een nog onprettiger werksituatie te bezorgen. Ook kun je zogenaamde roddelkamers inrichten. Als vervanging voor de rookruimtes van weleer.

Wat denkt u dat het effect zal zijn? Nou?