Een groepsopdracht, levert dat ook iets nuttigs op?

‘Blijf dicht bij jezelf. Bedrijven willen echt niet weten of je goed kunt acteren tenzij het een castingbureau is.’ Stilzwijger, Hanekam & Hanekam, Drumstick en ik hoorden het aan, schreven het op en dachten er het onze van. We hadden net een groepsopdracht geoefend waarbij we vooraf een kaartje hadden gekregen met daarop wie we waren en wat onze situatie was. Aan deze assessmenttraining heb ik verschillende keren teruggedacht en eerlijk gezegd word ik er een beetje narrig van, de groepsopdracht.
Voor een doorsnee oefening in besluitvorming kan ik niet spreken, maar dit zijn mijn ervaringen. Het ging elke keer ongeveer zo: de assessor legde uit wat de bedoeling was en stelde een tijdslimiet van een x-aantal minuten.

Drumstick (zo noem ik hem zelf maar even, stoort u zich niet teveel aan de naamgeving als u niet toevallig Bordewijk zelf bent) geeft het ritme aan, zet een kader uit waar binnen gedacht en gepraat wordt. Enkele afvalligen opperen nog afwijkende meningen maar worden al snel op hun nummer gezet met antwoorden die sneller uitgesproken dan overdacht worden. Dat heeft mede te maken met de tijdsdruk. Drumstick is daar gevoelig voor en vraagt direct iemand om de tijd in de gaten te houden. Dat heeft hij op een assessmenttraining geleerd, om het daarna nooit meer toe te passen in zijn werkzame leven. Voor nu wordt er echter een time-keeper ontboden.
‘Nu, dat doe ik wel.’ Stilzwijger mag ook wat zeggen. Bij deze woorden zal het blijven. Hij is enigszins ondergesneeuwd door al die streberige mede- (of beter: tegen-) kandidaten die in woord en gebaar veel tijd en ruimte innemen. Inhoudelijk heeft niemand oor voor hem. Hij probeert naar anderen te luisteren maar heeft te laat door dat Drumstick puur opgaat in het aangeven van zijn toon.
Voor Hanekam & Hanekam geldt precies hetzelfde. Inmiddels hebben ze de boel ook naar hun hand gezet. Zij bepalen wie waar staat in de pikorde, en belangrijker: wie er uberhaupt in die slagorde voorkomt. Drumstick slaat zijn ritme en de Hanekammetjes kakelen daar overheen. Hanekam & Hanekam kunnen overigens ook van het vrouwelijk geslacht zijn. Van welke kunne ze ook zijn, als ze een bestuurlijk ei kunnen leggen is dat een zeldzaamheid.
Stilzwijger voelt zich buitenspel staan. Het liefst zou hij heel klein worden en door het kattenluikje naar buiten ontsnappen. De rest van de groep, die enigszins heeft geprobeerd mee te doen en niet aflatende pogingen heeft gedaan de drie solisten bij het orkest te houden, is inmiddels ook weggeblazen.

Tot zover. Kort samengevat viel me op dat het besluitvormingsproces nooit iets was om over naar huis te schrijven. Individuele verschillen worden zichtbaar wanneer in een grotere groep (in mijn gevallen vaak 5-8 man). Wat me hierbij opvalt is dat de schreeuwers ongevraagd veel aandacht opeisen. Zo’n apenrots is natuurlijk krap en dan mag je best een beetje breeduit zitten. Het gevolg hiervan is dat het groepsproces wordt ondermijnd omdat er slecht geluisterd wordt naar elkaar, waardoor andere deelnemers (niet zelden een meerderheid) worden beperkt in hun mogelijkheden. Over suggesties van deze rest van de groep wordt veelvuldig niet nagedacht. Het groepsresultaat komt daardoor eens temeer onder druk te staan.
Nou zal een meerderheid onder assesoren hoogstwaarschijnlijk zeggen dat ze vinden dat het groepsproces voorop staat. Ik vraag me af of ze niet veel nadrukkelijker naar het optreden van een individu kijken en daarbij over het hoofd zien wat zo iemand allemaal onttrekt aan het eindresultaat door nadrukkelijk voor eigen glorie te gaan.