Er zijn op dit ogenblik drie trainings- of gedragsmodellen in omloop die met kleurtjes werken. Management Drives, het INSIGHT-model en het DISK-model. Je komt dan als externe een organisatie binnen en je hoort mensen zeggen dat ze zelf ‘blauw’ zijn en hun collega is ‘rood’. Is dat nou allemaal wel wenselijk? (www.egobert.wordpress.com)
‘Je begrijpt, we vullen elkaar aan, maar dan moeten we wel ons best doen’.
Een eenpitter wil de beste blijven en dus op de hoogte blijven. Zo werk je de modellen door en ziet dan tot je verbijstering geen overeenkomsten. Zodat de een blauw ziet waar de ander rood ziet. En niet van de drank!
Het mag natuurlijk allemaal. Als niemand maar gaat beweren dat hij een uniek model heeft dat anderen niet hebben. De kleurenmodellen kennen een voorganger in de denkpetten van De Bono; een vergadermodel waar je vrolijk door vergaderingen mee zou gaan, maar kennelijk niet werkbaar, want niemand gebruikt het.
Het gedoe van complementair is ook al te vinden bij de kernkwadranten van Offman,dat sinds de jaren 90 een deel van het bedrijfsleven heeft geïnfiltreerd. Is wel een werkbaar model, want niet half gebruikt waar het voor bestemd is.
Zijn we er dan al? Nee. We hebben Belbin, MBTI, psychosynthese, het enneagram en de RET en NLP. Het zijn allemaal gedragsmodellen, die een soort van structuur brengen. Vaak is het hard werken, maar mensen zijn gevoelig voor gedragsmodellen. Het helpt ze zichzelf en anderen te begrijpen in de ingewikkelde werkrelaties.
Het probleem is dat de modellen alleen werken als de deelnemer er werk van maakt. Meetbaarheid ontbreekt, en veel modellen dateren van voor recent hersenonderzoek. Dit maakt ze even betrouwbaar als bijvoorbeeld astrologische modellen. Er zijn vaak evenveel mensen wel als niet bij gebaat.
Organisaties doen er goed aan een eenmaal ingezet model consequent te blijven hanteren; anders ontstaat er een geweldige verwarring. Als bijvoorbeeld de kleurenmodellen in één organisatie door elkaar worden gebruikt, is de verwarring niet te overzien. Je gebruikt de modellen voor structurering van de moeilijkst meetbare factor in je bedrijf: de gedragsfactor. Die is niet onbelangrijk. Vandaar het advies: kies een model en zorg ervoor dat het gaat werken.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Belangrijker nog dan dat de deelnemers er werk van maken is dat het managemanet support biedt. De deelnemer moet het geleerde ook toe kunnen passen in zijn/haar werk. Hierin ligt een belangrijke taak voor de leiding.
Of je nou met MBTI of NLP of wat dan ook aan de slag gaat, zorg voor de transfer van de training (interventie).
Marcel Telgen, Hoofd Opleidingen TCPM Advies
Jan Paul Lottering, eigenaar move2win
Veel van die modellen en tests worden uiteindelijk te beperkt (en los van de originele opzet) benut. Het lukraak plakken van etiketjes (voor jezelf en anderen) is beperkend en draagt niet bij aan de benutting van de mogelijkheden. Het jammere is dat in trainingen doorgaans veel tijd gaat zitten in de testjes en de etikettenplakkerij en vervolgens nog even een korte tijd 'doorgepraat' wordt. Doorgaans ter bevestiging van de 'verschillen' (ten opzichte van elkaar in een team) in plaats van het benutten van de kansen/mogelijkheden en overeenkomsten....
Het is maar net welke bril je opzet (of kleur lens je gebruikt) en welk beeld je krijgt (of wilt krijgen).
Ik denk dat erg veel organisaties het abstractieniveau van hun medewerkers niet goed inschatten. Dat moet er zijn, wil een transfer vanuit een trainingsmodel slagen.
Wat de modellen zelf betreft: die zijn altijd beperkt. In de natuurwetenschappen weten ze dat, maar in managementland lijkt dat velen te ontgaan.
In 2003 ben ik, net als Bert, ook op de barricaden geklommen tegen het modelletje-dit-of-dat geleuter in een column met de titel 'Spugen in de zee tot die rood ziet'. Het heeft toen tot een stevige discussie geleid en ik hoop dat dat hier weer gebeurt, want er is kennelijk na zes jaar nog niks veranderd. In lichte verbijstering roept het bij mij weer de vraag op: "Waardoor blijven mensen dingen doen, waarvan ze (kunnen) weten dat het niet werkt?"
Ik ga mijzelf hier niet herhalen, maar voor wie het interesseert is hier een link naar de discussie:
<a href="http://www.managementsite.nl/1352/self-assessments/spugen-zee-tot-die-rood-ziet.html" rel="nofollow">Spugen in de zee tot die rood ziet</a>
Met Bert's opmerking over verwarring die ontstaat als er verschillende gedragsmodellen door elkaar worden gehaald ben ik het helemaal eens.
Maar het feit dat deze waarschuwende woorden geschreven moeten worden is eigenlijk van de gekke. Het zegt iets negatiefs over de geloofsovertuigingen die de uitvinders en nalopers van dit soort gepiel-modellen aanhangen. Namelijk dat ze eigenlijk geen flauw benul hebben van wat een mens in wezen is of geen besef hebben van hun eigen paradigma's.
Van buitenaf aangewende modellen om jezelf te begrijpen werken uiteindelijk niet, punt uit. Ontwikkeling komt voor het grootste deel van binnenuit en het enige wat ontwikkeling vraagt is:
Actief kijken en luisteren
actief denken,
actief (aan)voelen
actief willen
en bewust doen.
En omdat te sturen is er maar één vaardigheid die een mens hoeft te leren, namelijk het stellen van de juiste vragen, op het juiste moment aan de juiste persoon.
Mijn advies is dus: Kies géén model en zorg ervoor dat je de goede vragen stelt.
Winfried Deijmann
Noorwegen
Zijn ze dan overbodig? Dat ook weer niet. Als ze als afspraak functioneren in een organisatie, als wordt afgesproken dat de hele organisatie dat specifieke model gebruikt, dan bevordert het het spreken van één taal.
Er is daarbij echter één maar. Het is nogal een crime om de hele organisatie zover te krijgen dat ze het model omarmt. Dat lukt eigenlijk bijna nooit.
Maar, Patrick, nog eens: je moet toch wat. Wat is je alternatief?
Rik Monteban heeft inderdaad gelijk dat moderne managers en opdrachtgevers niet voorbij de horizon willen of kunnen kijken. En dat heeft inderdaad deceptie tot gevolg. Maar wiens schuld is dat eigenlijk? De Business-schools, adviesbureau's en trainingsinstituten moeten hier naar mijn idee de hand in eigen boezem steken, want zij zijn het die de beslissers van vandaag hebben opgeleid.
Hopenlijk komen aandeelhouders/ondernemers nu eindelijk tot het inzicht dat het allemaal langzamer en zorgvuldiger kan en moet.
Maar wie gaat ze dat leren?
Het helpt wellicht dat we nu steeds meer te maken krijgen met de druk op duurzaam ondernemen. Dit onderwerp valt daar direct en indirect onder. PWC vermarkt dit al in haar huidige radio reclame campange (al is het bericht daarin al enige jaren oud) . Als het bericht op die manier doorgezet wordt zal het mogelijke gewin weliswaar opnieuw de drijfveer zijn, maar het is het gevolg dat uiteindelijk telt.