Een paar notities voor trainers en coaches

Trainer zijn is een bijzonder beroep. Je bent het grootste gedeelte van de week met mensen bezig en dat is wat je wil. Anders had je voor een ander vak gekozen. Wie niet van mensen houdt, moet geen trainer worden. Van mensen houden is wat anders dan ‘iets met mensen hebben’. Of ‘leuk om met mensen te werken’. Een trainer heeft een gepassioneerde liefde voor mensen en voor hun mogelijkheden tot veranderen.  En als hij bescheiden genoeg is geworden na een paar jaar, weet hij dat je iemand wel kan ondersteunen op weg naar een verandering, maar jij –de trainer-  verandert geen mensen!

Het is niet altijd een dankbaar beroep. In praatprogramma’s en cabaretvoorstellen wordt de coach of trainer nog wel eens weggezet als iets onprettigs: wie is hij wel dat hij zou denken dat hij anderen van advies zou kunnen voorzien? Mental coaches zijn niet altijd even populair. Zo ken ik iemand die zegt dat hij en alleen hij bepaalt wat er in zijn hoofd gebeurt. Een ervaren trainer zal dat niet bestrijden. Wat je als trainer kan doen door je ervaring en je deskundigheid is iemand een spiegel voorhouden, en hem bewust helpen zijn van zijn effect. Omdat je dat dagelijks doet, ben je er scherper in dan een ander. En zo kan je iemand anders helpen, en daar heb je om de een of andere reden veel liefde voor.

Paradox is dat veel trainers in hun vrije tijd niet in de eerste plaats het contact met mensen zoeken. Hun vrije uren brengen ze door in kloosters, op bergen, in afzondering of gewoon op een kamertje thuis. Ik ken dat zelf ook vrij goed. Dat je niet in de eerste plaats contact zoekt met vrienden als je vrij bent. Je voelt je daar wel eens schuldig over. En het is niet altijd uit te leggen.

Je krijgt dan wel eens verongelijkte reacties. ‘Waarom zou ik wel in ons investeren als jij het niet doet?’ ‘Ik hoor nooit meer iets van je, terwijl je wel op facebook staat’. Het is dan niet altijd gemakkelijk uit te leggen, dat je zo intensief met mensen hebt opgetrokken dat je even een heel andere behoefte hebt in je vrije tijd.

Maar grosso modo is het een fantastisch vak, vooral als je de kunst verstaat om je te verwonderen. Dat leerde ik ooit van Grietje Heida, een helaas veel te vroeg overleden coach en manager. Niet voor iedereen een inspirerend mens, vanwege haar Friese directheid, maar voor mij de juiste leraar op de juiste plaats.

Je verwonderen over mensen is onder trainers een parel die je niet vaak vindt. Veel trainers brengen iets mee dat ze willen aanbieden. Een methode, een zienswijze, een model. Dat is jammer. Natuurlijk, je moet ergens van uitgaan. En leerdoelen zijn nodig. Maar je kunt jezelf enorm verwonderen bij het formuleren van de leerdoelen, en ook bij het helpen ontwikkelen van die leerdoelen.

Soms denk je onmiddellijk iemand door te hebben. Of je meent door je ervaring dat je het allemaal wel begrijpt. Dat los te laten, en toch de draad kwijt te raken, dat is een groot goed bij trainers. Wat weer iets anders is dan goeroegedrag. Zelf heb ik bij wijze van ironie mijn twitteraccount Goeroetweets genoemd.

Bert Overbeek schreef het boek 'Voer voor jonge bazen'. Een boek voor jonge managers maar ook heel geschikt voor trainers en coaches. Het is te bestellen bij iedere boekhandel, maar ook bij bol.com en managementboek.com