Een 'eerlijke' kans op de arbeidsmarkt?

Het is achterhaald om te denken dat je voor bijvoorbeeld een management traineeship enkel concurreert met studenten die een opleiding in bedrijfskunde, management of iets dergelijks hebben gevolgd. Een academische studie is geen beroepsopleiding, en een studie in bedrijfskunde maakt je dus niet per direct een gekwalificeerd consultant of organisatiespecialist. Iemand die werktuigbouwkunde of Franse literatuur heeft gestudeerd begrijpt dan misschien wel geen snars van SWOT analyses en coordinatiemechanismen, maar dat blijkt meestal geen enkel probleem. Een academische studie op zich is wel bijna altijd een vereiste, maar de studierichting blijkt vaak van marginaal belang.

Extra-curriculaire activiteiten?

Als we het met de studie bedrijfskunde niet redden, waar zijn de bedrijven dan naar op zoek? Pim Hermans gaf in een blog op Jongebazen al het belang aan van extra-curriculaire activiteiten. Commissie- of bestuurservaring, stage, buitenlandervaring: dit lijstje zo netjes mogelijk afwerken helpt je in ieder geval door de voorronde heen. Inhoudelijke stages daargelaten, helpen extra-curriculaire studenten voornamelijk om soft skills te ontwikkelen. Vaardigheden zoals netwerken, presenteren, team work en conflicten oplossen. Omdat soft skills doorgaans aangeleerd worden door trial and error en learning-by-doing, is het erg belangrijk om deze ervaring al op te doen in de veilige ‘test-omgeving’ van bijvoorbeeld een studievereniging of in het buitenland. Je zou het zo kunnen zien dat het een student die geen relevante extra’s tijdens zijn studie heeft gedaan, een paar jaar achter loopt qua soft skills op een student die wel zijn hele studie actief is geweest.

Het totaalplaatje

Tot nu toe is het duidelijk: een academische studie is een vereiste (ongeacht de studierichting), en extra-curriculaire activiteiten en hoge cijfers zijn van belang. Maar na de eerste ronde verdwijnt de concrete checklist in de prullenbak en gaat het om het totaalplaatje van persoonlijkheid, competenties en ervaring. Iedereen wordt geboren met een aanleg voor bepaalde eigenschappen, en die worden vormgegeven door je omgeving en je ervaringen. Je kunt dit geheel aansturen door actief bepaalde keuzes te maken. Je kiest ervoor om je actief in te zetten voor je studie, een stage in het buitenland te doen en trainingen te volgen.

Een eerlijke kans?

Hoewel je zelf de keuzes maakt tijdens je studietijd, ben ik ervan overtuigd dat uiteindelijk niet iedereen dezelfde groeipotentie heeft, danwel de motivatie daarvoor. Kansen op de arbeidsmarkt zijn in die zin natuurlijk niet ‘eerlijk’. Daarom is het volgens mij erg belangrijk dat studenten niet in het wilde weg een checklist afstrepen, maar goed nadenken over hun eigen ambities en talenten. Door deze in kaart te brengen kunnen zij een bewuste keuze maken waarin zij zich willen ontwikkelen. Als je eenmaal in de derde sollicitatieronde voor het traineeship bent beland, kun je niet meer terugvallen op het feit dat je een mooi CV hebt. Hoe ga je je dan profileren en onderscheiden van de andere kandidaten? Wat denk jij bij te kunnen dragen en waarom kun jij dit beter dan anderen? Het is volgens mij een groot misverstand om patronen van management guru’s te volgen in de voorbereiding op de arbeidsmarkt. Studenten moeten op zoek naar hun eigen niche, hun X-factor, waarmee zij als jonge bazen het bedrijfsleven gaan bestormen.