Donald Trump is niet zo impulsief als veel Europeanen denken...

Er zijn nogal wat mensen in Europa die denken dat Trump gek is. Ik denk het niet. Je kunt het oneens zijn met zijn politiek, maar over veel van wat hij roept is grondig nagedacht. Het is een onderhandelaar. Je zou kunnen zeggen dat we vooral het topje van de ijsberg zien. Maar zoals bekend zie je dan niet meer dan een paar procent van het geheel. 

Trump heeft een eenvoudig credo. ‘America first’. En dat past hij vooral toe op de economie en defensie. En zijn grootste vijand hierbij is China en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. Heel veel van zijn politieke keuzes zijn gericht op het terugdringen van de Chinese macht. Kijk maar even mee.

(Om je meer te laten begrijpen van zijn communicatiestijl in onderhandelingen plaatste ik vandaag een ander artikel op deze blog: https://www.managementsite.nl/jonge-bazen/de-onderhandelingsstrategieen-van-een-president) 

Canada, Panama, Groenland en China's aanwezigheid in Amerika

De Amerikaanse president liet zijn NATO-partners flink schrikken met zijn uitspraken over Canada, Panama, Groenland en Denemarken. Dat hij wil dat de NATO-landen hun defensiebudgetten opkrikken, dat snappen we nog wel. Maar wat moet hij met Groenland, en waarom trok hij van leer tegen Canada? En waarom zeggen dat het Panama-kanaal weer Amerikaans moet worden? En als laatste, waarom de Golf van Mexico de Golf van Amerika noemen?

Antwoord? China. Trump wil China niet te dicht bij Amerika laten komen. Dit is echter al gebeurd.

-China heeft havens aan het begin en einde van het Panama-kanaal liggen en beheerst daar de commerciële activiteit. De USA wil haar rivaal niet zo dicht in de buurt hebben.

-De Chinezen investeren enorm in mijnen. De grondstoffen van deze mijnen zijn van kapitaal belang voor technologische componenten, en dan hebben we het over materiaal dat nodig is om straks de digitale wereld met al zijn AI te laten draaien. Met andere woorden: de mijnen zijn de leveranciers van de digitale wereld van de toekomst.

Interessant is dat Chinezen al mijnen in hun bezit hebben in…Groenland en Canada. Groenland kent een Amerikaanse militaire basis, dus de Chinezen zouden hier heel goed kunnen spioneren. Belangrijker is echter dat Groenland een goudmijn is voor de toekomstige technologieën. Omdat het eigenlijk tegen het Amerikaanse continent aan ligt, wil Trump ook daar de Chinezen weg hebben. Dit verklaart zijn agressieve houding ten opzichte van Denemarken, in het Groenland-verhaal.

-Canada heeft bovendien Nexen, een belangrijk energiebedrijf, aan de Chinezen verkocht. Hierdoor hebben ze vrije toegang tot de Golf van Mexico, de Noordzee en de kust van West-Afrika. Ze schurken letterlijk tegen de buik van de USA aan.

Trump is een toponderhandelaar

Dit verklaart allereerst waarom Trump de Golf van Mexico tot ‘de golf van Amerika’ uitriep. Maar het maakt het ook allemaal begrijpelijker (niet moreel verantwoorder) waarom hij de verbale strijd aan heeft gebonden met Canada. Het is hem een doren in het oog dat de Canadezen zoveel ruimte hebben gegeven aan de Chinezen. Vandaar zijn opmerkingen dat Canada een provincie van de USA zou moeten worden.

Hierbij moet je bij Trump niet altijd alles letterlijk nemen wat hij zegt. Je kunt je beter afvragen waarom hij iets zegt. Niet dat je het dan altijd begrijpt, maar dan doorzie je wel beter wat hij aan het doen is. Trump is een toponderhandelaar. Wat hij doet is de boel op scherp zetten om het maximale uit de onderhandelingen te halen. Ook hier gebeurt dat.

-Zijn recente ‘moves’ in de oorlog in de Oekraïne, de openlijke versoepeling in de relatie met de Russen, dient een belangrijk doel. Trump heeft geen enkel belang bij de oorlog daar. De Russen trekken daardoor immers dichter naar de Chinezen toe, om over de Noord-Koreanen nog maar te zwijgen. Zo zouden ze elkaars economieën kunnen versterken; een nachtmerrie in de ogen van Trump.

Trump heeft belang bij vrede met Rusland

Trump heeft een economisch en militair belang bij vrede met Rusland. Dat scheelt hem een slok op een borrel in de regio, die hij als bedreigend heeft aangemerkt voor Amerika: ‘Azië’. Als China en Rusland elkaar gaan ondersteunen, maakt ze dat te sterk. In mijn ogen gaan de onderhandelingen niet over de Oekraïne, maar over Amerika, Rusland en China. Oekraïne is een pion in hun handen. Moreel verwerpelijk, maar daar storen de wereldleiders zich natuurlijk totaal niet aan.

-Als dit allemaal klopt, kan het natuurlijk best zo zijn dat Trump en de NATO (Rutte) met elkaar hebben afgesproken om verdeeldheid uit te stralen. Dit zou een strategie kunnen zijn om de Russen aan de onderhandelingstafel te krijgen. Ik besef dat dit de veronderstelling is van een leek, maar het zou kunnen, nietwaar? 

‘Laten we verdeeldheid uitstralen, dan is de kans dat we de Russen voor ons winnen groter. Niet alleen wij, maar ook jullie, de Europeanen, moeten dat doen’ zou zomaar een afspraak kunnen zijn van Trump en de Europese NATO-partners. Ik weet het, het is hypothetisch, maar niet per sé onmogelijk. 

Elon Musk beheerst met STARLINK het internet in de westerse wereld

-En dan tenslotte Elon Musk. Wat moet Trump met hem? Met Musk heeft Trump goud in handen. Musk heeft met zijn STARLINK de macht om in Amerika en Europa het internet aan en uit te zetten. China vindt Starlink zeer bedreigend en geeft het geen toegang tot zijn territorium, net zo min als Rusland, Iran en Noord-Korea.

Hoe groot de macht is van Musk blijkt wel uit het feit dat hij de Oekraïne geboden heeft om het internet niet voor oorlogsdoeleinden te gebruiken. De techno-miljardair is dus in staat om invloed uit te oefenen in oorlogssituaties, en wie weet waar niet allemaal nog meer.

Trump beseft dat je zo iemand beter naast je kunt hebben staan, dan tegenover je. Bovendien weet hij beter dan wie ook, dat Musk de Chinezen een doren in het oog is. En Musk? Die heeft alle vrijheid via Trump om zijn sociale media op te pimpen en bovendien de belastingen voor de zijnen laag te houden.

Trump is niet gek of bejaard

Wie denkt dat Trump maar wat roept en gek of bejaard geworden is, onderschat ernstig hoe doordacht zijn plannen zijn. Ze zijn niet zonder risico’s, maar dat hoort bij de ondernemer die hij is. America first, heet het. Dit betekent ook: China’s macht breken.

Vrijwel achter al zijn opmerkingen van de laatste tijd valt een dergelijke anti-Chinese strategie te ontwaren. Trump is geen idioot, maar een ondernemer en een zakelijk denker van formaat. Ongeacht wat je denkt van zijn aanpak, ongeacht of je het eens bent met zijn politiek, de man weet wat hij doet. Het domste wat je kan doen is hem onderschatten.

Doet Rusland dit? Nee, ze zitten niet voor niets aan de onderhandelingstafel. Doet China dit? Ook niet. Die weten precies wat er gaande is en hebben onlangs toenadering gezocht tot de Europese gemeenschap, met name Duitsland en expliciet gezegd dat ze de relaties met Europa willen verbeteren. Ze hebben ook gezegd dat Amerika de wereld een recessie in jaagt. Waarop de Amerikanen de Chinezen hebben verweten dat ze hypocriet zijn.

En Europa?

En Europa? Werken ze achter de schermen samen met Trump’s regering aan een strategie om op de lange termijn de NATO te versterken? Zijn ze hierom ogenschijnlijk zo krachteloos en stil momenteel? Of zullen ze moeten wennen aan het idee dat ‘America first’ een breuk met de USA betekent? Het kan allemaal, maar kijkend naar Trump lijkt het logischer dat het om geld gaat. Om het drukken van de kosten voor defensie bijvoorbeeld.

Wanneer dit zo is, dan lijkt het geen slecht idee om de banden met China aan te halen en in elk geval defensiebudgetten voor een Europees leger op peil te brengen. Eigenlijk is dat in alle gevallen wenselijk. De wereld is helaas nog niet op het niveau dat het zonder wapens vrede kan houden. En dat maakt het noodzakelijk om strategieën te bedenken en iets verder te denken dat je idealistische neus lang is.