Crisis? Sommige overheidsambtenaren rotzooien maar aan!

Ik hoorde net in Den Haag een bespreking tussen twee overheidsambtenaren en een ‘externe’ leverancier, die ooit ook bij de overheid had gewerkt. Ze spraken zo discreet dat ik het 3 tafeltjes verder kon horen. Ik zag de energie bij de betrokkenen weglopen, en bij mezelf wat minder omdat ik als buitenstaander mocht registreren waar ze mee bezig waren. Om te beginnen even de setting. Drie mensen. Eén wat oudere man, die continu in zijn telefoon zit te kijken, en af en toe wat zegt. Een vrouw die steeds in haar papieren kijkt, over haar halve bril heen. En één praatzieke man, die voortdurend naar de anderen kijkt om het effect van zijn woorden te meten. Zij knikken afwezig als hij wat zegt, en hij neemt dat als een welkom.  De opmerkingen hieronder komen vooral uit zijn mond.

Ik heb, toen ik de opmerkingen terug las, gekeken wat nu de rode lijn was.  Onderstaande opmerkingen zijn de puntigste uit het hele gesprek. Het waren, zeg maar, de opmerkingen die tenminste nog de schijn van duidelijkheid in zich droegen. Tussen de uitspraken door zaten veel ‘eh’s en ah’s’, voorzichtige zinnen waarin de mening zorgvuldig verstopt was, veel risicoloze uitspraken en af en toe een als hint bedoelde opmerking, die het ijs moest breken.

Het ijs brak niet; toch was er een samenwerkingsrelatie. Er moest iets van de grond komen. Je denkt als toevallige passant dat geld ook bij de overheid een rol speelt, dus je verwacht geen eindeloos gepolder en stroperig gedoe bij de realisatie van allerlei zaken. Beoordeel de volgende uitspraken maar eens op acties.

‘Maar die 10 vragen, dat was wel nuttig, denk ik. Het geeft toch een beetje inzicht in dat wat onze leden denken over dit onderwerp.’

‘We hebben daar nu  allemaal onze plas over gedaan, en nu de werkgroep zich erover gaat buigen, zit het zo goed als in de pijplijn. Ondanks Jan, die altijd heel graag de andere kant op wil. Maar Jan is een bestuurslid, die hebben het moeilijk, die willen altijd de andere kant op.’

‘Het wordt tijd om de actiepunten in een spreadsheet te zetten, waarin de owners ook worden genoemd, want anders is volledig onduidelijk wie wat gaat doen en wanneer het gedaan wordt. En misschien moeten we net als 2, 3 jaar geleden ons risico inventariseren.’

‘Ze zeggen wel eens dat ik een procedurele man ben, terwijl ik mezelf toch nog wel eens een te resultaatgericht vind. Dan krijg ik het verwijt dat ik anderen niet laat uitspreken, maar dat is gewoon mijn behoefte aan doorpakken.’

‘Wij willen een netwerkorganisatie in plaats van een traditionele organisatie met HR. Dan kan gestructureerd evenwicht in ons denkvermogen ook worden uitgedragen. Mits de mensen daarvoor de juiste opleiding krijgen.’

‘Maar moeten we het wel willen, een huisstijl en een slogan? Laatst zag ik zo’n reclamejongen, die kwam met een metafoor van een palmboom op het strand. Dat moest de foto op de flyer worden. Maar of je met zo’n metafoor de flyer echt gelezen krijgt, daarover zou ik het in de werkgroep nog wel even willen hebben. Die flyer moet er komen, maar we moeten niet over één nacht ijs gaan.’

Flyers, netwerkorganisaties, mensen opleiding geven om hun denkvermogen ‘gestructureerd in evenwicht’ te brengen. Allemaal je plas erover doen, werkgroepen waardoor dingen in de pijplijn terecht komen. Mensen die een andere kant op willen omschrijven als mensen die het moeilijk hebben. Spreadsheets, risico inventarisaties. En mensen die slecht zijn in communicatieve skills, en dat daar niet aan wijten, maar aan hun resultaatgerichtheid, terwijl een rondje 360 graden feedback hen leert dat ze procedurele mensen zijn.

In bedrijven kom je hier niet mee weg.  Bij de overheid hopelijk ook niet. Bij aanbestedingen zie je vaak dat netwerkrelaties hun werk doen. Prima. Zo moet het ook zijn. Maar bij de overheid zijn heel wat suppliers die uit de organisatie komen. Hun voordeel is dat ze de organisatie kennen. Maar tot daadkracht leidt dat niet. En dat is wel nodig in deze tijden.

Dat eindeloze gepraat kan niet meer. Het kost geld, en het is nog steeds niet overal inzichtelijk waar het blijft, verzekeren mij talloze overheidsdienaren die doodmoe worden van dit soort praktijken.

Het wordt tijd dat ook de overheid daadkrachtige adviseurs in gaat huren. Ook als ze niet uit het netwerk komen, ook als ze ‘de organisatie niet kennen’ (cq niet besmet is met het energierovende virus dat sommige overheidsrelaties teistert).  Ik hoop dat het lukt, want als je gewend bent aan het professioneel en diplomatiek remmen van besluitvorming en je weet dat dat te verkopen, dan ga je niet zo snel met openheid in zee.

Bert Overbeek geeft overheidsinstanties graag een duwtje naar meer zakelijkheid. www.pitchersupport.com