Een populaire methode onder trainers en managers is de Rationeel-Emotieve Training, de RET. Deze benadering is van Albert Ellis en al weer tientallen jaren in omloop. Het basisprincipe is simpel: als je gedrag vertoont dat je niet wilt vertonen, dan moet je je gevoel veranderen. Dan gaat het ongewenste gedrag vanzelf over. Maar je gevoel veranderen; kan dat? Volgens Albert Ellis, de grondlegger van de RET wel.
Wat je moet doen is onderzoeken welke gebeurtenis je gevoel heeft veroorzaakt. Maar dan ben je er nog niet. Je moet namelijk de gedachte te pakken zien te krijgen, die je naar aanleiding van de gebeurtenis kreeg. Dit is nog niet zo gemakkelijk, omdat je gedachten soms als een flits voorbij komen. Je zult ze dus moeten ‘terughalen’ en ze veranderen.
Het idee is dan: de gebeurtenis bepaalt je gedachten. Je gedachten bepalen je gevoel en je gevoel bepaalt je gedrag. Wie zijn gedrag wil veranderen, zal dus zijn gedachte over een gebeurtenis moeten leren veranderen. Een dergelijke (cognitieve) benadering gaat uit van het idee dat je je emotie en gevoel stuurt vanuit je gedachte.
Dit idee stamt uit de tijd dat we iets dachten dat we nu niet meer denken: dat kinderen als onbeschreven bladeren ter wereld kwamen. Al ons gedrag was aangeleerd, dus konden we ongewenste gedachten ook weer afleren. En de RET van Albert Ellis hielp en helpt daarbij, want de methode wordt nog steeds toegepast en volgens de RET-fans met veel succes.
Ik weet zelf dat de RET ooit is gebruikt in trajecten voor NS’ers waar ze tijdens de training enthousiast werd ontvangen, maar een jaar later verklaarden het leeuwendeel dat ze geen gebruik maakte van de methode, simpelweg omdat hij voor hen niet werkte.
Dit gegeven wordt bevestigd door het inzicht dat we tegenwoordig hebben. Onze identiteitsontwikkeling begint in de baarmoeder en eindigt binnen een paar jaar na onze geboorte. De omgeving waarin we opgroeien (de contexten) doen de rest. We worden zeker nog gevormd maar onze mogelijkheden zijn niet onbeperkt.
En wat vooral duidelijk wordt is dat bij heel veel mensen de RET-aanpak (of andere cognitieve benaderingen, zoals bijvoorbeeld NLP) niet werkt, omdat hun brein er niet op is in te richten. Zoals Frans de Waal zegt: ‘wij passen onze opvattingen aan aan onze emoties’.
De Waal zegt daarmee precies het tegenovergestelde van Albert Ellis. De vraag is nu: Wat betekent dit nieuwe inzicht volgens jou voor de RET van Albert Ellis? (Hou je niet in; deze discussie is erg belangrijk voor het toekomstige managementdenken.)
Binnenkort geeft Bert Overbeek in Amersfoort weer een workshop over nieuwe inzichten en oude modellen. Informatie op deze blog (http://www.jongebazen.nl/verandermanagement/workshop-voor-managers-trainers-en-coaches-over-het-brein) en via pitcher.support@hetnet.nl Bert twittert op Goeroetweets.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Mijn stelling is dan ook: er is helemaal niets mis met RET, NLP of welk instrument dan ook, zolang je maar niet denkt dat het universeel toepasbaar is. Als je een kruiskopschroevendraaier wil gebruiken om een gewone schroef in het hout te draaien en dat blijkt niet te werken, dan zegt dat toch nog niets over de kwaliteit of het nut van de schroef of de schroevendraaier ? (misschien wel iets trouwens over de intelligentie van de klusjesman, maar da's een ander verhaal....of toch niet...)
Als een bestaand instrument of bestaande methode niet werkt, bedenk en ontwikkel dan iets dat wel werkt en zo ontstaan er "nieuwe" gebruiksmogelijkheden.
In veel gevallen zal de interpretatie echter wel correct zijn en het gevoel dus ook reële betekenis hebben. Kortom, gevoel is veelal authentiek. In mijn optiek slaat RET en ook NLP deze realiteit over. Wie daar te veel in meegaat loopt het gevaar geprogrammeerd gedag te gaan vertonen. Je bent dan niet langer "in contact" en of dat wel wenselijk is?
Het is m.i. nogal pretentieus om in een kort commentaar de gevolgen voor de RET methode van Ellis te duiden - RET is, zoals door anderen reeds aangegeven - veel meer een instrument dat soms wel, en soms niet kan worden gebruikt om een probleem te analyseren. Het is m.i. lastiger om de praktische betekenis van de bevindingen van Frans de Waal voor het echte leven van mensen, en dan bijvoorbeeld in organisaties, te duiden en te vergelijken. Frans de Waal heeft geen vergelijkbaar 'instrument' ontwikkeld en vergelijkingen van diergedrag met het gedrag van mensen komt meestal in de gewone discussie terecht in de sfeer van 'onderbuikgevoelens' die voor echt en waarachtig worden gehouden.
Er is nogal wat voor nodig Bert! Of wil je appels met peren vergelijken?
ik ben benieuwd of je er zelf ook een idee over hebt!