Waarom praten alle bekende jonge Nederlanders hetzelfde? Of ze nu presentator zijn of Shakespeare spelen, steeds hoor je datzelfde goois-Amsterdamse-popie-kloontjes-taaltje. En is dat erg? Ja, dat is erg, want het betekent dat ze elkaar zitten na te papegaaien, en dat betekent dat ze niet origineel zijn. En dat ze niet origineel zijn, dat vind ik erg. Ik hou niet van eenheidsworst. En ik zie wel eenheidsworst. Ook onder jonge managers. Zoveel eenheidsworst dat je de mensen gewoon niet meer uit elkaar kunt houden.
Waarom praten alle bekende jonge Nederlanders hetzelfde? Of ze nu presentator zijn of Shakespeare spelen, steeds hoor je datzelfde goois-Amsterdamse-popie-kloontjes-taaltje. En is dat erg? Ja, dat is erg, want het betekent dat ze elkaar zitten na te papegaaien, en dat betekent dat ze niet origineel zijn.
En dat ze niet origineel zijn, dat vind ik erg. Ik hou niet van eenheidsworst. En ik zie wel eenheidsworst. Ook onder managers. Zoveel eenheidsworst dat je de mensen gewoon niet meer uit elkaar kunt houden. Iemand heeft gedefinieerd wat aantrekkelijk genoeg is om op de televisie te mogen en nu gaat de hele cultuur ernaar staan. Want ik hoor dat goois-Amsterdamse-popie-kloontjes-taaltje (GAPKT) tegenwoordig overal in de bus.
GAPKT is een afkorting en dat past erg goed bij het GAPKT, want iedere bekende jonge Nederlander spreekt van GTST en ONM. Verder kenmerkt het kwezelige slang zich door eigenschappen waarvan ik er een aantal zal noemen.
Zo praat men niet vloeiend, maar een beetje hortend. De jonge BN’er onderbreekt en corrigeert zichzelf tijdens het praten en vormt taalbeelden waarvan alle grammatica verkracht is. Vanavond keek ik naar het verdrietige Laat ze maar lachen van Ron Brandsteder. Daar zat een prachtige Yolanthe met een beminnelijke jongen en nog een derde schoonheid, want mooi zijn ze allemaal wel. Yolanthe brouwde de volgende zin: ‘Ik speel heel erg van iemand van oesters en kaviaar en zo.’
Heel erg iemand van oesters en kaviaar en zo. Je kunt kennelijk ook een beetje ‘iemand van oesters en kaviaar en zo’ spelen. Even daargelaten wat dat voor iemand is, iemand van oesters en kaviaar en zo. Oesters worden tegenwoordig door iedereen gegeten. Ze liggen gewoon bij Albert Heijn. Kaviaar wordt door een nice select little group geconsumeerd. (Ik gebruik Engels want daar is de GAPKT’er ook niet vies van.) Nu is dat ‘en zo’ op zichzelf ook weer een exponent van het GAPKT. Net als ‘of zo’. Je ziet het ook in winkels van deze generatie: ‘Snoep en zo’ , ‘pasta en zo’ en ‘Wijn en zo’.
Ook een pareltje is het woord ‘echt’. ‘Het is echt zo van dat je dan in de war, eh…dat je door jezelf op een versrikkelijke…’ (men zegt geen hoorbare s-c-h) ‘…eh, dat je echt denkt van poeh…’
Dit alles klinkt alsof men een radioprogramma aan het presenteren is. Bij dj Chiel van de VARA is het volkomen acceptabel, GAPKT; het is immers zijn taal. Bij hem is het origineel, maar bij al die aanstormende acteurs van GTST, ONM, PJPJK en SSSTUUUNN doet het bij mij echt iets van pfff en zo.
Ze zeggen niet ‘heel veel’, maar ‘heil veil’. En de ‘r’ is een verhaal apart. Soms klinkt hij als een ‘jjj’ . Ze hebben niet lekker gewerkt, ze hebben lekkejjj gewejjjkt’. Dat is echt dat je denkt, van nee, dit kan echt niet.
Weet je wat ik denk? Ik denk dat ze niet echt zijn. Het zijn truukjes. Ze doen zich mooi voor en dat kan omdat ze er mooi uitzien. Maar het zegt me niet zoveel. Ik wacht op het moment dat GTST, ONM en hoe al die afkoringen ook mogen luiden, dat iemand gewoon eens een lekker dialect spreekt. Zo meteen spreekt heel Nederland GAPKT en zien alle jonge mannen er uit als James Deantjes en jonge vrouwen er uit als Beyoncé of Shakira. Kan iemand een dergelijke ontwikkeling tegenhouden?
CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement
Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro