Als de vos passie preekt, boer let op je kippen...

Noud Maas, al zeer lang in dienst bij Achmea, volgens Linkedin momenteel als leeradviseur, heeft het niet zo op trainers; dat is duidelijk. Uit puur geldgewin doen deze ‘jongens en meisjes’ zomaar wat. En dat is dan vooral peuteren aan de zieltjes van ‘ al de medewerkers van onze bedrijven’.
Hun motieven deugen niet. Geldgewin, een volledig geerodeerd geweten, een verkeerd zelfbeeld of ‘een niet te stuiten aandrang om mensen (u en ik dus, zegt hij gezellig) te willen helpen in het leven’ . Het resultaat? Rampen. Kommer en kwel alom. Kortom: hoedt u voor de witte raven en de valse vossen.

Ik ben intussen 20 jaar trainer en word door Maas dus rechtstreeks aangesproken. Dan mag ik ook reageren. En ik moet eerlijk zeggen dat ik het wel een beetje heb gehad met dit soort zelfvoldane kletskoek. Welke reden heeft iemand namelijk om een bepaalde beroepsgroep aan te vallen (waar hij zelf uitkomt) en af te beelden als een stel valse vossen, die louter negatieve motieven zouden hebben? Heeft hij het over zichzelf?

Daar waar hij in een eerdere reactie op een van mijn artikelen de verpleegsters prijst om hun omgang met zijn demente moeder, krijgen de trainers er van langs. Waarbij hij zijn stellingen presenteert als onbetwistbare waarheden. Hij vindt daarbij dat trainers de schuld zijn van ontspoorde huwelijken en verstoorde arbeidsverhoudingen, en die weinig (wetenschappelijk) onderbouwde beschuldiging vind ik ernstig.

Niet de status van wetenschapper of academicus bepaalt zijn niveau, maar dat wat hij of zij laat zien, zou ik willen zeggen. Je hebt wetenschappers die onwetenschappelijk handelen en je hebt niet-wetenschappers die wetenschappelijk gedrag vertonen.

Ik weet niet op welke ervaringen Maas zijn wetmatigheden stoelt, maar
a. Ik ken veel trainers die jaren na hun komst naar organisaties nog worden geprezen om de positieve effecten die ze teweeg hebben gebracht;
b. Ik ken nogal wat trainers die door het vak zelf uiterst bescheiden zijn geworden en weten waar hun meerwaarde kan liggen.
c. Training is een beroepsvorm met voortschrijdend inzicht, waarin veel gebruik wordt gemaakt van inzichten in de psychologie, opleidingskunde en recent (gelukkig ook) de breinwetenschappen. Dat er ook trainers zijn die het brein als een hype presenteren, vecht ik niet aan. Maar het is van groot belang dat we bij de begeleiding van mensen het brein betrekken. Anders krijgen we inderdaad ontspoorde huwelijken en verstoorde arbeidsverhoudingen.
d. Wat is er mis met mensen willen helpen, en daar geld mee willen verdienen? Advocaten doen het, verpleegkundigen, notarissen. Dat zij mogelijk meer bij Noud Maas’ persoonlijke smaak passen, wil niet zeggen dat voor trainers iets anders zou gelden dan voor verpleegkundigen.
e. Ik weet niet wat voor soort trainers Noud zijn organisatie de laatste jaren heeft geadviseerd, maar als ze aan het ‘ peuten’ waren had hij op tijd moeten ingrijpen. Er is namelijk een verschil tussen trainen ( van de hersenen, Noud?!) en therapie. De ellende is dat trainers die graag de amateurpsycholoog uithangen het verziekt hebben voor meer praktisch ingestelde trainers, die teams en organisaties ondersteunen om zich te verbeteren op complexe thema’s als prettiger samenwerken en handiger omgaan met feedback. En daar hoor ik veel betere dingen over dan Noud.
f. Geldgewin. Dat is wel het allerergste in calvinistisch Nederland. Dat er mensen zijn die hun brood willen verdienen met het ondersteunen van organisaties. Maar je moet toch ergens van eten. Jij doet dat al zo’n jaar of 30 van spaar- en verzekeringsgeld van anderen, Noud. Als overheadsfunctionaris. Is dat zo nobel? Natuurlijk niet. Het is misschien wel slim. Trainers moeten de markt op, zichzelf verkopen. Ondernemen heet dat. Dan is het gewoon dagelijks brood en heeft het niets met geldgewin te maken. Maar daar heeft de medewerker in vaste dienst geen last van.
En dan de leeradviseurs. De beroepsgroep van Noud. Zijn zij niet medeverantwoordelijk voor het binnenhalen van al die trainers die zich als therapeut hebben gedragen in de afgelopen tientallen jaren? Ik neem ze kwalijk dat ze het kaf niet van het koren hebben kunnen scheiden, waardoor goede trainers ook nu weer over een kam worden geschoren worden met flutkundige hobbyisten.

Dat blijkt al uit de veronderstelling dat geen trainer academisch geschoold zou zijn, of deskundig. Hou toch op, man. Wat een onzin. Het is mij veel te gemakkelijk om een doelgroep die zich met de kwetsbaarheden van menselijk gedrag bezig houdt af te schieten. Vooral wanneer die doelgroep zich ophoudt in je eigen vakgebied, Noud.

Ik hou het er namelijk op, om ook maar eens wat aan te nemen, dat de leeradviseur Noud Maas last heeft van trainers. Omdat ze hem voor ze voeten lopen in zijn vakgebied. Hoedt u voor de vossen, roept hij, en dat zijn de trainers, want ze doen dingen die ik als leeradviseur eigenlijk wil doen. Hoedt u voor de witte raven, roept hij, maar wie is hij zelf?

Met andere woorden; laten we de misstanden aanpakken in het trainersvak, maar dit mooie en nuttige vak niet wegmikken omdat er hier en daar in bedrijvenland een leeradviseur rondloopt die vindt dat hij zijn persoonlijke frustraties tot algemene waarheden moet verheffen.

@Bert Overbeek

Jij: Noud Maas, al zeer lang in dienst bij Achmea, volgens Linkedin momenteel als leeradviseur, heeft het niet zo op trainers; dat is duidelijk. Uit puur geldgewin doen deze ‘jongens en meisjes’ zomaar wat. En dat is dan vooral peuteren aan de zieltjes van ‘ al de medewerkers van onze bedrijven’.
Hun motieven deugen niet. Geldgewin, een volledig geerodeerd geweten, een verkeerd zelfbeeld of ‘een niet te stuiten aandrang om mensen (u en ik dus, zegt hij gezellig) te willen helpen in het leven’ . Het resultaat? Rampen. Kommer en kwel alom. Kortom: hoedt u voor de witte raven en de valse vossen.

Ik: Prima samenvatting, met één nuancering: zolang trainers zich beperken tot kennis en vaardigheden heb ik geen problemen. Mijn probleem ontstaat als ze aan zieltjes gaan peuteren.

Jij: Ik ben intussen 20 jaar trainer en word door Maas dus rechtstreeks aangesproken. Dan mag ik ook reageren. En ik moet eerlijk zeggen dat ik het wel een beetje heb gehad met dit soort zelfvoldane kletskoek. Welke reden heeft iemand namelijk om een bepaalde beroepsgroep aan te vallen (waar hij zelf uitkomt) en af te beelden als een stel valse vossen, die louter negatieve motieven zouden hebben? Heeft hij het over zichzelf?

Ik: Ik heb het niet over mezelf, want ik hield me toen ik nog trainde verre van de zielenroerselen van mijn cursisten. Jij doet dat wel, zoals blijkt uit je blog ‘zijn trainers soms teveel met zichzelf bezig?’ De reden waarom ik deze groep trainers aanval is duidelijk af te leiden uit de internetlinks waarnaar ik verwijs in mijn artikel.

Jij: Daar waar hij in een eerdere reactie op een van mijn artikelen de verpleegsters prijst om hun omgang met zijn demente moeder, krijgen de trainers er van langs. Waarbij hij zijn stellingen presenteert als onbetwistbare waarheden. Hij vindt daarbij dat trainers de schuld zijn van ontspoorde huwelijken en verstoorde arbeidsverhoudingen, en die weinig (wetenschappelijk) onderbouwde beschuldiging vind ik ernstig.

Ik: Ik ben de eerste die pleit voor wetenschappelijk onderzoek. Heb gezocht maar niets kunnen vinden binnen het Nederlandse taalgebied. Maar heb natuurlijk wel mijn persoonlijke waarnemingen en indrukken opgedaan de afgelopen decennia.

Jij: Niet de status van wetenschapper of academicus bepaalt zijn niveau, maar dat wat hij of zij laat zien, zou ik willen zeggen. Je hebt wetenschappers die onwetenschappelijk handelen en je hebt niet-wetenschappers die wetenschappelijk gedrag vertonen.

Ik: Klopt, dit geldt ook voor trainers en daar zit veel kaf tussen het koren.

Jij:Ik weet niet op welke ervaringen Maas zijn wetmatigheden stoelt, maar
a. Ik ken veel trainers die jaren na hun komst naar organisaties nog worden geprezen om de positieve effecten die ze teweeg hebben gebracht;
b. Ik ken nogal wat trainers die door het vak zelf uiterst bescheiden zijn geworden en weten waar hun meerwaarde kan liggen.
c. Training is een beroepsvorm met voortschrijdend inzicht, waarin veel gebruik wordt gemaakt van inzichten in de psychologie, opleidingskunde en recent (gelukkig ook) de breinwetenschappen. Dat er ook trainers zijn die het brein als een hype presenteren, vecht ik niet aan. Maar het is van groot belang dat we bij de begeleiding van mensen het brein betrekken. Anders krijgen we inderdaad ontspoorde huwelijken en verstoorde arbeidsverhoudingen.
d. Wat is er mis met mensen willen helpen, en daar geld mee willen verdienen? Advocaten doen het, verpleegkundigen, notarissen. Dat zij mogelijk meer bij Noud Maas’ persoonlijke smaak passen, wil niet zeggen dat voor trainers iets anders zou gelden dan voor verpleegkundigen.
e. Ik weet niet wat voor soort trainers Noud zijn organisatie de laatste jaren heeft geadviseerd, maar als ze aan het ‘ peuten’ waren had hij op tijd moeten ingrijpen. Er is namelijk een verschil tussen trainen ( van de hersenen, Noud?!) en therapie. De ellende is dat trainers die graag de amateurpsycholoog uithangen het verziekt hebben voor meer praktisch ingestelde trainers, die teams en organisaties ondersteunen om zich te verbeteren op complexe thema’s als prettiger samenwerken en handiger omgaan met feedback. En daar hoor ik veel betere dingen over dan Noud.
f. Geldgewin. Dat is wel het allerergste in calvinistisch Nederland. Dat er mensen zijn die hun brood willen verdienen met het ondersteunen van organisaties. Maar je moet toch ergens van eten. Jij doet dat al zo’n jaar of 30 van spaar- en verzekeringsgeld van anderen, Noud. Als overheadsfunctionaris. Is dat zo nobel? Natuurlijk niet. Het is misschien wel slim. Trainers moeten de markt op, zichzelf verkopen. Ondernemen heet dat. Dan is het gewoon dagelijks brood en heeft het niets met geldgewin te maken. Maar daar heeft de medewerker in vaste dienst geen last van.
En dan de leeradviseurs. De beroepsgroep van Noud. Zijn zij niet medeverantwoordelijk voor het binnenhalen van al die trainers die zich als therapeut hebben gedragen in de afgelopen tientallen jaren? Ik neem ze kwalijk dat ze het kaf niet van het koren hebben kunnen scheiden, waardoor goede trainers ook nu weer over een kam worden geschoren worden met flutkundige hobbyisten.

Ik: Het feit dat ik met mijn column de kat de bel heb willen aanbinden heeft inderdaad betrekking op de misstanden die je beschrijft onder de punten ‘c’ en ‘e’. Sterker nog, sommige trainers dekken zich in tegen mogelijke misstanden, zo lees ik bijvoorbeeld bij de algemene voorwaarden van verschillende bureaus dat ze ‘nimmer aansprakelijk zijn voor psychisch disfunctioneren, leed of fysiek letsel bij de deelnemer” Zie bijvoorbeeld:
http://effect-training.nl/index_5.htm
http://www.agressiezorgen.nl/index.php/algemene-voorwaarden.html http://www.perfactor.nl/algemene-voorwaarden
(ze nemen deze bepaling overigens op op advies van een overkoepelende instantie van trainingacteurs, de NVVT): http://www.nvvt.nl/NVvT/Nieuws/Artikelen/2011/12/7_Algemene_voorwaarden_files/Voorbeeld%20ALGEMENE%20VOORWAARDEN%20voor%20leden%20NVvT.doc

Jij: Dat blijkt al uit de veronderstelling dat geen trainer academisch geschoold zou zijn, of deskundig. Hou toch op, man. Wat een onzin. Het is mij veel te gemakkelijk om een doelgroep die zich met de kwetsbaarheden van menselijk gedrag bezig houdt af te schieten. Vooral wanneer die doelgroep zich ophoudt in je eigen vakgebied, Noud.

Ik: Mijn stelling is dat trainers zich niet bezig moeten houden met de kwetsbaarheden van menselijk gedrag omdat er altijd andere belangen meespelen dan die van de betrokken cursist, bovendien geldt dat de meeste trainers niet competent zijn.

Jij: Ik hou het er namelijk op, om ook maar eens wat aan te nemen, dat de leeradviseur Noud Maas last heeft van trainers. Omdat ze hem voor ze voeten lopen in zijn vakgebied. Hoedt u voor de vossen, roept hij, en dat zijn de trainers, want ze doen dingen die ik als leeradviseur eigenlijk wil doen. Hoedt u voor de witte raven, roept hij, maar wie is hij zelf?

Ik: Houd het er maar op, dat ik een klokkenluider ben die het kaf van het koren wil helpen scheiden in trainingsland. In Nederland zorgen zo’n 20.000 opleiders voor miljarden aan omzet: http://www.springest.nl/weblog/marktcijfers-2010-19-000-opleiders-e32-mld-omzet
Slechts enkele zijn georganiseerd en kennen een beroeps- of gedragscode, zoals:
- NVO2 (ruim 2000 leden) http://www.nvo2.nl/nl/vereniging/beroepscode
- NOBTRA (circa 100 leden?): http://www.nobtra.nl/waarom/gedrag.php
- NRTO (200 leden): http://www.nrto.nl/wp-content/uploads/2011/12/NRTO-gedragscode-zakelijk-def.pdf
-Vetron (30 leden): http://vetron.nl/wp-content/uploads/2012/08/GEDRAGSCODE-3-november-2011.pdf
Het leeuwendeel van de trainers vaart dus gewoon op eigen kompas veelal zonder enige vorm van gedragscode.

Jij: Met andere woorden; laten we de misstanden aanpakken in het trainersvak, maar dit mooie en nuttige vak niet wegmikken omdat er hier en daar in bedrijvenland een leeradviseur rondloopt die vindt dat hij zijn persoonlijke frustraties tot algemene waarheden moet verheffen.

Ik: Laten we inderdaad de misstanden maar eens gaan aanpakken…

Dichter bij elkaar dan ik dacht, Noud. Bedankt voor je uitvoerige repliek.

Wel vind ik je nogal wat waarde hechten aan georganiseerd zijn en wetenschappelijke scholing. Daar zit ik ook vrij kritisch in. Wetenschap lijkt bij velen de vervanging van religie. Gerenommeerde wetenschappers, ook binnen de neurosciences, geven aan dat onderzoeksresultaten niet opgevat moeten worden als absolute waarheden. Meetapparatuur staat nog in de kinderschoenen.

De organisaties die je noemt maken mij niet altijd blij. Bijvoorbeeld NVO 2 heeft nogal wat trainers voortgebracht die jij bekritiseert. Keurmerken binnen de gedragswetenschappen blijven arbitrair, omdat het onderzoek naar de menselijke geest zich bevindt in een nog niet helemaal betrouwbaar stadium.

Wat moeten trainers dan? Integer zijn. Zoeken naar wegen om organisaties te helpen in plaats van hun heerlijk zelf te exhibitioneren. Kan dat dan? Ik ben van mening van wel. In mijn vorige mail heb ik uiteengezet hoe ik dat zie. Er zijn nu eenmaal trainers die organisaties en individuen ondersteunen om een slag verder te komen. Soms loop je dan tegen gevoelswerelden aan, waar je op hebt te reageren. Dat gebied is altijd lastig.

De zelfverheerlijkers en geldwolven aanpakken, daar kan geen bezwaar tegen zijn. Maar die vind je ook onder wetenschappers en onder voormannen en -vrouwen van stichtingen. Breek me de bek niet open (-:

Over een aantal aanpalende onderwerpen zullen we het zeker wel eens zijn, Bert.
Zoals de lage organisatiegraad (welke op zich trouwens ook voor mij zeker nog geen garantie voor kwaliteit is).

Maar over de kern van de gestelde problematiek zijn we het volgens mij nog steeds oneens:
Iedere trainer mag, nee moet, de hersenen van mensen trainen (cognitief en interactief). Dat is zijn vak. Maar daar dient het dan ook te stoppen: hij dient niet aan de haal te gaan met emoties die zich kunnen openbaren en deze al zeker niet gaan uitdiepen en al helemaal zeker niet in groepsverband.

Hoe goed de trainer ook is, hij dient zich te beperken tot trainen van hersenen en niet het helen (of manipuleren) van hersenen. Daar heeft ie namelijk helemaal geen verstand van en daarvoor zijn de belangen te afwijkend.

Ik ben eens te rade gegaan bij de Vereniging tegen de Kwakzalverij.
Deze vereniging heeft tot doel ‘de bestrijding van kwakzalverij in de ruimste zin van het woord’. De definitie die voor kwakzalverij gehanteerd wordt is de volgende:

‘Kwakzalverij is elk beroepsmatig handelen dan wel het verlenen van raad of bijstand in relatie tot de gezondheidstoestand van mens of dier
- die niet gefundeerd zijn op toetsbare logische dan wel empirisch houdbare hypothesen en theorieën,
- die actief onder het publiek worden verspreid, zonder dat toetsing binnen de beroepsgroep op effectiviteit en veiligheid heeft plaatsgevonden en
- die veelal zonder overleg met medebehandelaars worden toegepast.’
Bron: http://www.kwakzalverij.nl/261/Wat_is_kwakzalverij_

Mijn stelling blijft dus onverkort, dat elke trainer die overstapt van het trainen van hersenen naar het helen (of manipuleren) van hersenen, volledig binnen definitie kwakzalver past.

Dan laten we dat maar even zo. Overigens zie ik het verschil van mening nog niet zo, maar soit.

Waarom wil je het nu ineens zo laten?

Ik heb nog diverse pijlen in m'n koker zitten!!!

Hier komt toch nog één pijltje:

Er lopen nogal wat NLP-trainers rond in het wereldje.
Ze hebben daarvoor een (veel te dure) cursus 'gecertificeerd NLP-trainer gevolgd' en na het begeerde papiertje te hebben behaald (zijn er ook mensen die dat papiertje niét halen?), gaan ze vervolgens monter en vrolijk aan de slag in trainingsland, zonder te weten wat ze kunnen aanrichten.

Bijvoorbeeld dit:
De theorie van positief denken, ontwikkeld door Norman Vincent Peale, is gebaseerd op het magisch denkvermogen van de mens. Peales grondslagen vinden vooral ingang bij cognitiewetenschappers, met name het neurolinguïstisch programmeren (NLP) en managementgoeroes. In het geval van Leading Success People (LSP) had geprogrammeerd magisch denken excessen tot gevolg bij gezonde mensen, waaronder voorvallen van zelfmoord in de jaren tachtig van de 20e eeuw.
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Magisch_denken

Ik noem dat dus kwakzalverij!

Hier nog een klein (maar wel betekenisvol) pijltje, gericht op de accreditatie van 'NLP-trainer'.

In 2009 slaagde Chris Jackson, een engelse tv-presentator, er in om zijn kat George te accrediteren als erkend NLP-trainer bij de BBNLP, de engelse evenknie van de NVLP (Nederlandse Vereniging voor NLP). http://news.bbc.co.uk/2/hi/8303126.stm

Wedden dat dit in Nederland ook lukt!