Netwerk Jonge Bazen

4 x 9 uur werken, toelaatbaar of niet?

Mickey Mutsaart 1 Minute Manager
1945
15
9

Bij een handelsorganisatie werken allerlei mensen 4 dagen van 9 uur. Wel lastig, vindt de directie. Elke keer als je eens iemand nodig hebt is de persoon er 'toevallig' niet. Om gek van te worden. Dat doen we dus niet meer. 4 x 9 wordt bij deze afgeschaft..... 

Een handelsorganisatie in het noorden van het land is flexibel in haar werktijden. De 36-urige werkweek mag op allerlei manieren worden ingevuld, mits in overleg met de afdeling en zo lang het resultaat er niet onder lijdt. Langzaam maar zeker is de volgende globale structuur gegroeid in het bedrijf: de helft van de medewerkers werkt 4½ dag en gaat op vrijdag om 12 uur naar huis, een kwart van de medewerkers werkt 4x9 uur en de rest werkt 5 dagen. De medewerkers zijn blij met deze invulling, maar de directie en het MT hebben er moeite mee dat dit ongemerkt zo is geworden.

 

Het MT wil hier voortaan anders mee omgaan en daarom worden nieuwe, eenduidige richtlijnen opgesteld. Mensen in de lagere salarisschalen mogen – in overleg met hun leidinggevende - kiezen uit 4½ dag werken of 5 kortere dagen werken. Mensen in de hogere salarisschalen moeten voortaan gewoon 5 hele dagen werken. Vier x negen is voor niemand meer toegestaan. Er komt geen compensatie in de vorm van ATV-dagen of salaris.   

 

De medewerkers zijn furieus als ze dit horen. Vooral de mensen die 4 x 9 uur werken (meestal hoogopgeleide mensen met hoge functie) zijn woedend, dat dit opeens niet meer mag. Om hier enigszins aan tegemoet te komen stelt de directie een overgangsregeling in: mensen die nu 4x9 werken en kinderen onder de 6 hebben, mogen dit tijdelijk zo blijven invullen, totdat hun kinderen de leeftijd van 6 jaar hebben bereikt.

 

Dit valt nog steeds helemaal verkeerd. Nu zijn de mensen met kinderen nog steeds boos dat ze straks een dag extra moeten gaan werken. Mensen zonder kinderen of met oudere kinderen zijn dubbel boos: behalve het meer werken voor hetzelfde geld vinden ze het ook niet eerlijk dat de mensen met kleine kinderen nog wel lekker 4x9 mogen werken.

 

Wat vinden jullie? Is het redelijk of juist onredelijk om ‘verworven rechten’ eenzijdig te veranderen?

CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement 

Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro
Vincent van Gemen
Het lijkt erop dat de beslissing van de directie in een emotionele opwelling is genomen in plaats van goed overwogen. Ik vind dan ook dat het onredelijk is om verworven rechten eenzijdig te veranderen.

De case zegt dat de reden van deze verandering is dat medewerkers niet altijd bereikbaar zijn. Tussen de regels door proef ik dat de directie denkt dat er misbruik wordt gemaakt van eigen tijdsindeling. Het probleem van MT zou je ook kunnen oplossen door alle medewerkers een weekplanning te laten invullen, zodat een manager te allen tijde kan nagaan wie hij op welke dag kan bellen. Het is dan niet langer een verassing wie er aanwezig is en wie niet. De ingeleverde weekplanning dient vervolgens een vastgestelde periode gehandhaafd te blijven. De directie kan wel een sanctie opleggen aan medewerkers die zich er niet aan houden.

Zo blijft het verworven recht staan en het MT heeft haar probleem opgelost
Fred
Te zot voor woorden. Nergens blijkt dat het resultaat er onder lijdt als mensen flexibel omgaan met de 36u invulling. Zolang dat niet zo is, is er geen reden iets te veranderen, en al helemaal niet door eenzijdige verslechtering van arbeidstijden. Managementstijl uit de 19e eeuw. Het MT/de directie kan de flexibiliteit blijkbaar niet managen, en verklaart zichzelf daarmee incompetent.
Elios
De casus lezend blijf ik met een aantal vragen achter: er is sprake van een 36 urige werkweek, maar kennelijk moeten medewerkers (in de hogere schalen) 40 uur werken per week. Dat lijkt me om te beginnen een vreemde gang van zaken. Daarnaast begrijp ik het onderscheid naar wel of niet kinderen [van een bepaalde leeftijd] en het onderscheid naar salarisschaal niet.
De inzichtelijkheid van de aan- en afwezigheid van de medewerkers lijkt me heel simpel op te lossen dmv het vastleggen van de dagen waarop medewerkers wel of niet aanwezig zijn. Als iedereen werkt volgens een vast rooster, is de aan- en afwezigheid van een ieder transparant in beeld te brengen. Uit de casus maak ik niet op dat externe partners last hebben van de wisselende aanwezigheid van de medewerkers.
Kasper Bosker
Ik werk zelf 4x9 uur (althans dat probeer ik) want (zoals ook al uit onderzoek is gebleken), maken medewerkers die voor deze variant kiezen of thuiswerken veel meer uren, zijn ze produktiever en leveren een hogere kwaliteit. Ik ben tamelijk tevreden over deze mogelijkheid, maar moet erkennen dat ik de 5de dag thuis gebruik om stukken en vakbladen door te lezen en voor verdieping, afspraken e.d. Dat deed ik overigens voorheen op de zondag dus, waardoor ik minder tijd had om aandacht te besteden aan gezin, fitness e.d. (dus de koppeling met gezin snap ik). Eigenlijk werk je dan als manager 6x9 uurals je niet oplet. Ik vind het argument dat men niet bereikbaar is e.d. vreemd, gezien de vele mogelijkheden die we nu qua communicatie hebben (mobiel, digitaal, etc). Voor sommige functies zal 4x9 uur lastig zijn, vooral als ze direct beschikbaar moeten zijn voor klanten, storingen en/of collega's. Voor managers of hogere functies is dit minder vaak het geval. Wie wanneer aanwezig is hebben we schematisch vastgelegd en is toegankelijk voor alle medewerkers. De beslissing om de regeling terug te draaien en een soort overgangssituatie te creëren vind ik niet getuigen van de competenties flexibeliteit en creativiteit. Tot zover
Carry
Inderdaad is niet aangetoond dat het resultaat lijdt onder de huidige invulling. Maar het MT vindt dat het op de hogere functies niet wenselijk is wanneer mensen structureel een dag afwezig zijn. Want volgens het MT is er dan te weinig flexibiliteit, wat volgens datzelfde MT tot gevolg heeft dat er soms minder werk verzet wordt dan eigenlijk zou kunnen.
Overigens gaat het om vaste dagen, dus van ieder is bekend op welke dag hij/zij afwezig is. (Gebrek aan) transparantie van het rooster is dus niet het probleem, maar meer de bereidheid vanuit het MT om er rekening mee te houden. Wanneer bijvoorbeeld een overleg gepland moet worden tussen bepaalde mensen kan dat niet op woensdag en vrijdag. En het MT zelf maar lange dagen maken....
Riet Verhoogt
Lid sinds 2019
Te gek voor woorden, er zijn voldoende creatieve manieren om die uren in te vullen. Voorbeeld ene week van ma t/m do, week daar op van di t/m vr. Een lang week-end van 4 dagen en dan een kort week-end van 2 dagen. Ideaal en continuïteit is redelijk gewaarborgd......
Ik kwam hier 15 jaar geleden al op.
Peet
Lijkt haast op een generatiekloof. De oudere garde (MT) is gewend de klant altijd voorop te stellen en is opgegroeid met de mentaliteit dat de hoger betaalden zorgen dat de job gedaan wordt zonder op een uurtje meer te letten. Blijkbaar is het in dit bedrijf niet gelukt deze mentaliteit op de anderen over te brengen, ofwel de leiding heeft het zelf te lang laten gebeuren. Redenen voor dit laatste: bijvoorbeeld, lastig aan goede mensen te komen, dus een sollicitant krijgt "bij uitzondering" de mogelijkheid 4x9 uur te werken. Voor je het weet werkt een groot deel op die manier. In't begin gaat het goed en worden de dagen nog goed onderling op elkaar afgestemd. Later ziet men het als een verworven recht en mag het MT het opknappen. Mijn advies aan het MT: maak duidelijk dat het bedrijf 5 dagen/week bereikbaar moet zijn. Ga met de medewerkers en leidinggevenden in gesprek en organiseer gezamenlijk dat de bereikbaarheid en de "handel" goed wordt afgehandeld. Dat zal misschien hier en daar pijn doen, maar is beter dan dat de zaak op de fles gaat!
stephanie
sorry?????? Dat iemand zich anno 2007 dit nog in zijn hoofd haalt. "Onredelijk" lijkt mij een understatement. Discriminatie op alle fronten en compleet niet aantoonbaar hinderlijk voor de klant. We leven toch niet meer in het lopendebandtijdperk waar "De Baas" ons checkt met stopwatch?

Het MT had zich ook eerder kunnen afvragen wat de gevolgen zouden zijn van het instellen van flexibele werktijden. Terugdraaien kan nu niet meer, het hele werk en prive schema is afgestemd op deze werktijden. En als je wilt dat de emancipatie ook weer 100 jaar teruggaat, dan vooral zo doorgaan. Of pas je wervingsbeleid aan en werf alleen vrijgezelle 20ers zonder vrienden die 80 uur per week beschikbaar zijn, kijken hoe lang dat goed gaat......
Christiaan
Duidelijk een zwaktebod van het MT.
Indien de organisatie goed is neergezet zijn er maar enkele, vaak persoonlijke zaken, niet overdraagbaar.
Laat de 'onmisbare' medewerker maar eens een flinke salarisverhoging bij het MT vragen en je zal zien hoe onmisbaar je bent.
Vaak is de tijd (kosten) die in dit soort zaken gestopt moet worden zo veel, dat van deze toegevoegde waarde het gehele bedrijf makkelijk op kosten van de werkgever 4x9 kan gaan werken. En dan benoem ik nog niet eens het mogelijk verlies van motivatie en de hieruit voortkomende (non-) kwaliteit.
henk
Het probleem van 4x9 uur is dat de betrokken medewerkers er één dag per week in het geheel niet zijn. Dat levert bij de meeste organisaties wel degelijk tot nadelen: immers op die ene vrije dag presteren deze medewerkers niets. Ik heb mij nooit kunnen voorstellen dat in het negende uur van elk van die vier werkdagen evenveel gepresteerd wordt als in één blok van vier uur werken. De mogelijkheid van 4 x 9 uur werken heb ik altijd beschouwd als een gunst van de werkgever aan de werknemer, vier keer acht uur plus vier uur is volgens mij veel efficiënter.
cee
Het verhaal begint dat deze handelsorganisatie "flexibel"is...maar ik denk: waaraan is dat te merken?
De topdown (lees:directieve) houding toont een in zichzelf gekeerd MT.
Het is niet van deze tijd om zo'n oplossing te "bieden".
Jammer, dit was nu een uitgelezen case om SAMEN te bespreken, verantwoordelijkheid te delen en betrokkenheid van de werknemers met de organisatie te verkrijgen.
Wil
Kasper Bosker
20 Aug 2007 - 17:14
"Ik werk zelf 4×9 uur (althans dat probeer ik) want (zoals ook al uit onderzoek is gebleken), maken medewerkers die voor deze variant kiezen of thuiswerken veel meer uren, zijn ze produktiever en leveren een hogere kwaliteit....."

Heeft u een bron wat betreft dat onderzoek? Ben ik erg in geïnteresseerd!
Vooral het kunnen staven van "produktiever" en "hogere kwaliteit" boeit mij zeer.
jan
misschien wordt het eens tijd dat de directie en het management het boek Semco-stijl van Ricardo Semler eens onder ogen krijgen. Juist de flexibilisering van de arbeidstijden zet mensen aan tot extra inspanning tijdens de zelf gekozen uren. Werk zelf 4x9 binnen de overheid in een managementfunctie. Uiteindelijk kan ik stellen dat het werkelijk aantal uren per week de 40 ruim overstijgt. Niet erg voor gezin en mezelf want maandag is voor mij en de kinderen.
als ik vrij of op vakantie ben, dan ben ik er dus ook niet. De organisatie en je netwerk weten binnen de korste keren dat je er maandag niet bent en dat past zich vanzelf aan.
fred
Verbazingwekkend dat er niemand reageert wat er nou volgens CAO en arbeidsrecht mag of niet.
Het MT wordt emotioneel (de foute emotie natuurlijk) verweten, maar veel reacties zijn niet minder emtioneel.
Dan krijg je dat pot en ketel verhaal, en daar wordt niemand beter van.
Hoe vergroot u de werkmotivatie (Persoonlijke Effectiviteit) - ManagementSite.nl
[...] kan je medewerkers motiveren en hoe behoud je deze motivatie? Dit gaat op verschillende manieren: Flexibele werktijden, Talentontwikkeling, Minder regels, Werkdrukmanagement, Personeel en kwaliteit, Netwerken, [...]