Netwerk InnovatiefOrganiseren.nl

Werken vanuit een model of niet?

Gastcolumnist Management Pro
18
2
10

Sommige adviseurs willen geen verbinding met modellen leggen of werken vanuit modellen, omdat er dan geen ruimte meer is/geen ruimte meer genomen wordt om “buiten” de box te denken. Bij het gebruik van modellen pint de discussie zich vaak vast binnen het model.

De werkelijkheid van samenwerking laat echter zich niet vatten in een allesoverheersend model. Wel geeft een model vaak handvatten om het gesprek te starten en dezelfde taal te spreken. Er zijn dan in mijn ogen weinig adviseurs die werken vanuit een allesoverheersend model en dat model tot WAARHEID verheffen. Samenwerken is ook meer dan het toepassen of gebruik maken van een model om de samenwerking te duiden.In de nieuwe werkelijkheid kunnen wij uitgaan van twee uitersten:

Werken vanuit de vrije associatie
versus
Werken vanuit modellen

Beide werkwijzen "trechteren" de informatie die nodig is om de verandering in te zetten. Zo ontstaan twee tegenovergestelde trechters die elkaar in het midden raken. Op het snijvlak van deze twee trechters, de stip, ontmoeten de twee werelden elkaar en vullen elkaar aan. Het doet er in dit geval niet zoveel toe of de adviseur of de opdrachtgever tot de ene of de andere "wereld" hoort. Feit blijft dat zij elkaar tegenkomen op de stip en juist op dat snijvlak de toegevoegde waarde in elkaar terugvinden.

Elke organisatie krijgt de adviseur waar zij zich prettig bij voelt. Niet elke organisatie adviseur gedijt goed bij elke organisatie, maar om nu op voorhand al te selecteren op ervaring lijkt te leiden tot "incestueuze" adviezen.

Bij de selectie van bureaus of ZZP'ers wordt vaak gekeken of er al ervaring is in dezelfde branche en of dezelfde denkwijze als de opdrachtgever wordt gehanteerd (werken vanuit hetzelfde model). Hierdoor lopen organisaties vaak een andere invalshoek vanuit adviseurs uit andere branches of met andere werkwijzen mis. Natuurlijk is bewezen ervaring niet weg te cijferen, maar verandering van spijs doet eten nietwaar..... Het vraagt van de opdrachtgever natuurlijk wel lef om met een andersdenkende in zee te gaan.

Soms gaat het dan ook mis. Maar waar het wel slaagt zijn de resultaten enorm. Het lastigste van zo'n samenwerking is de relatie goed houden en discussies niet laten verworden tot verharden van de eigen standpunten. Openstaan voor nieuwe en andere invalshoeken blijft een vereiste. Samenwerking met de adviseur is en blijft van essentieel belang.

CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement 

Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro
Rick Dekker
Beste Susan, het onderwerp waar jij aan raakt gaat over betekenisgeving. Het is de betekenis die je geeft aan een model die het waarde geeft. Een goed model zou je kunnen zien als iets dat in veel gevallen de realiteit naar tevredenheid van de gebruiker kan simuleren, maar het blijft een model, het verandert niet mee en zit als organisatievorm, zeker in de dienstverlening, vaak alleen maar in de weg. Anderen zullen zeggen dat een goed model een model is met veel volgers. Dan krijgt zo'n model religieuze trekken, zoals het geloof in het marktmodel als panacee voor verbetering van kwaliteit en efficientie, door survival of the fittest. Dat geloof is vaak onwankelbaar, ook als keer op keer in de praktijk blijkt dat het model niet de verwachte uitkomsten biedt. Er zijn altijd argumenten van buiten het model aan te voeren die de uitkomst hebben kunnen frustreren. Bovendien kan het best zijn dat de uitkomsten voor de gebruikers van het model wel degelijk bevredigend zijn. Zij tellen alleen wat zij van betekenis vinden. Vervolgens zet je het model-denken tegenover de vrije associatie en stelt dat iedere organisatie-adviseur zich ergens op het continuum tussen deze twee uitersten bevindt. Ik zou daar echter een type buiten deze nogal één-dimensionale wereld aan toe willen voegen en dat is de organisatie-adviseur met een open oriëntatie. Met een open oriëntatie <em>geef </em>je geen betekenis vanuit jezelf (vrije associatie) of vanuit rationaliteit en systemen (modellen), maar <em>herken </em>je betekenis in de realiteit. Een dergelijke organisatie-adviseur kan vooral goed waarnemen, heeft overzicht en is in staat patronen te herkennen, zonder de behoefte te voelen om ze te generaliseren tot modellen. Zo iemand heeft ook wat meer tijd nodig en nooit een pasklare oplossing. Dat wordt rijkelijk gecompenseerd door de kwaliteit van de adviezen en het vermogen van zo iemand om een organisatie weer in verbinding te brengen met de realiteit en zijn omgeving. Iets wat we in een aantal sectoren op dit moment node missen, dunkt me. Tegelijkertijd is het niet moeilijk te bedenken, waarom een dergelijk adviseur weinig kans maakt om advies gevraagd te worden in organisaties waarvan de leiding vanuit zichzelf en vanuit modellen betekenis geeft aan de wereld.
wilfred bastiani
Zolang modellen niet als speelgoed zijn, is elk gebruik ervan "misbruik". Krampachtig trachten te voldoen aan een beperkte visie, wat eigenlijk slechts kennis is. Wijsheid is hier het antwoord.