Wees onderdeel van de oplossing, durf risico te nemen!

Hoewel er nu door de media blauwe gaten in het donkere wolkendek van de crisis worden geschreven, ontmoet ik nog steeds mensen die 'hun kansen afwachten'. De wisseling van crisis naar kansen lijkt mooi, maar 'afwachten blijft afwachten' ....

Zie de wereld voor je als een toneel, een toneel waarbij er geen tekst is, geen verhaallijn en geen zekerheid. Alleen medespelers en een publiek: improvisatietheater. Het publiek is er voor de input en bepaalt de omgevingsfactoren. Noem het inspiratie voor je verhaal. Aan jou en je medespelers straks de uitdaging iets ten tonele te brengen.

Improvisatietheater kent een paar regels:
- Als je het toneel op stapt, kun je niet terug (dat wil je ook niet!)
- En als er iemand anders ook op het toneel is, dan speel je samen
- Alles wat er is, is er

Het licht gaat aan en je vraagt het publiek om de omgevingsfactoren te geven. Je dankt het publiek vriendelijk voor de input en gaat aan de rand van het toneel staan. Klaar om op te gaan, alleen jij en je medespelers. Jullie staan voor een uitdaging, er zal iets moeten gaan gebeuren.

Je eerste keuze: begin jij of begin jij niet? Voordeel van niet beginnen is dat je (voorlopig nog even) veilig aan de kant mag blijven. Voordeel van beginnen is dat jij grotendeels bepaalt waar het verhaal over zal gaan, jij legt de basis. Als je niet bent begonnen, mag je altijd later nog het toneel op stappen, dat is je tweede keuze. Voordeel van niet het toneel opstappen is dat je niet met je billen bloot hoeft. Voordeel van het toneel opstappen is dat je onderdeel wordt van het verhaal.

Stel, je kiest twee keer voor de veiligheid, dus twee keer voor afwachten. Vraag je dan eens af:
- Wie is er onderdeel geweest van de oplossing?
- Wie krijgt het applaus?
- Waarom krijgen ze applaus?

Als iedereen twee keer voor 'nog even afwachten' had gekozen, was er niets om voor te applaudisseren. Niemand om bij aan te sluiten. Er was geen verhaal geweest, geen beweging op het toneel en geen oplossing voor de uitdaging waar de spelers voor waren gezet. Alles blijft zoals het was vóórdat we het theater inliepen.

Maar er zijn er gelukkig altijd die wél het risico durven nemen om onderuit te gaan. De mogelijkheid een verkeerde weg te kiezen of stomme dingen te zeggen. Of dicht te slaan. Zij krijgen applaus en waardering voor hun lef, hun inzet en hun getoonde kwetsbaarheid. En proberen het daarna nog een keer. En dan weer anders. Zij zullen uiteindelijk onderdeel zijn van de oplossing, zij creëren de oplossing en doen dat samen.

Als we met voldoende mensen het toneel op stappen en accepteren dat wát er is, er nou eenmaal is. Als we durven kijken waar we wat kunnen toevoegen aan elkaar. Onze oude, niet werkende ideeën durven los te laten. En net zolang opnieuw proberen totdat we er uit zijn. Dán zijn we onderdeel van de oplossing.

En diegenen die blijven kiezen voor afwachten, zullen uiteindelijk geen onderdeel zijn van die oplossing. En zeg nou zelf, als je medespelers straks de staande ovatie in ontvangst nemen, is het op z'n minst vreemd als je dán alsnog het toneel oploopt om er stiekem bij te gaan staan.

Emile Mazerant is docent Creatief Denken en Creativiteit aan Nyenrode New Business School en oprichter van Idee en Praktijk.