Wat maakt een ondernemer?

Enige tijd geleden raakte ik op een verjaardag op Texel aan de praat met een oom van mijn verloofde. Hij runt een groepsaccommodatie op Texel en is dus niet alleen zelf ondernemer, maar krijgt ook regelmatig ondernemers over de vloer. Al snel kwam ons gesprek dan ook op ondernemerschap, en wat ondernemers drijft.

Wie zich er een beetje in verdiept ontdekt al snel dat er vele manieren bestaan om ondernemers te onderscheiden. Allereerst kun je natuurlijk kijken naar de aard van de onderneming die zij hebben. Een zakelijk ondernemer is geen handelaar, en een industrieel geen agrarisch ondernemer. Andere indelingen die veel voorkomen zijn naar technologische affiliatie, naar groeiambitie, of naar inherente motivatie om te ondernemen (bijvoorbeeld, economisch, psychologisch, fiscaal, emotioneel, of visionair).

Met de meeste van dit soort indelingen kan ik persoonlijk niet zo veel. Mijn gevoel is dat waar een ondernemer op al deze soorten assen valt voor een groot deel wordt ingegeven door omstandigheid, door omgeving. Zo zijn al deze indelingen ook vrijwel alleen relevant voor eerste generatie ondernemers; wie echter het bedrijf van zijn vader overneemt heeft hiervoor bepaalde redenen die niet door bovenstaande indelingen worden vertegenwoordigd, die zijn dan namelijk al bepaald in de vorige generatie. Maar om ondernemers in te delen in fase van ontwikkeling vind ik dan ook weer wat beperkend. Want daarmee wordt het verschil in richting tussen eerste generatie ondernemers zeker niet verklaard, maar ook niet tussen de daaropvolgende generaties.

De meest voorkomende as waarlangs ondernemers worden geclassificeerd is karakterologisch van aard. Typologieën, zogezegd. Welke dat zijn is men het niet over eens. Zo kom je de verschillende indelingen tegen die over vijf types reppen. Eén heeft het over slagman die een homerun slaat, spare, puzzelaar, routeplanner, klusser, en een andere indeling heeft het over idealisten, optimaliseerders, harde werkers, jongleurs en volhouders.

Dan hebben we nog de zes types van Motivaction (jagers, experts, pragmatici, hoeders, ontplooiers, einzelgängers), drie types (technologen, opportunisten, utilisten), of zelfs acht, negen of elf soorten ondernemers. Ondertussen zie ik door de bomen bijna het bos niet meer. Waarom moeten we het zo complex maken? Tijd om dus even terug te gaan naar Texel en de wijze lessen van een ervaringsdeskundige.

En inderdaad, het kan natuurlijk veel gemakkelijker. In de basis gaat het om twee dingen bij ondernemers: het wat, en het hoe. Zo zijn er ondernemers met een echte passie voor hun vak, hun bedrijf, en hun branche, en als ze dan moeten ondernemen om in die passie te voorzien, dan doen ze dat. Anderen willen dolgraag ondernemen, en het maakt ze eigenlijk niet uit wat ze doen, in welke sector, of wat daar uit komt; het gaat om de benefits van het ondernemen zelf.

En daar hebben we denk ik de kern van ondernemerschap te vatten. Iedere ondernemer heeft natuurlijk allebei in huis, weinigen zullen volledig aan de ene of de andere kant van het spectrum vallen. Maar als ik dit naar mijn eigen praktijk vertaal zie ik wel waardoor de ondernemers waar ik mee te maken heb door worden gedreven. En zie ik tot waar zij de passie voor de inhoud hun brengt, en waar de kick van het ondernemen het overneemt. En begrijp ik op welke manier zij richting geven aan hun onderneming, in de dagelijkse business maar zeker ook bij het uitzetten van de grote (strategische) lijnen.

Dit bericht verscheen ook op het blog Berenschot Strategies