Waarom zou iemand geleid moeten worden door JOU?

Deze week kreeg ik de nieuwsbrief van Harvard Business Review (HBR) met een overzicht van hun meest gelezen artikelen. Eén van deze artikelen gaat over het onderzoekswerk van Goffee & Jones waarvan zij de resultaten gepubliceerd hebben in hun boek: 'Why should anyone led by you?'.  Dit boek was mij ook opgevallen ...

Voor mijn werk lees ik veel managementboeken. Een enkele keer zit daar een boek tussen dat met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Zo’n boek is ‘Why should anyone be led by you?’ (2006) van Rob Goffee en Gareth Jones. Een intelligent en realistisch boek dat diepte geeft aan het fenomeen leiderschap. Verwacht geen praktische tips, maar wel een uitnodiging tot levenslang leren om de benodigde competenties te verwerven en te verfijnen.

De ondertitel van het boek is: ‘wat er voor nodig is om een authentiek leider te zijn’. Volgens Goffee & Jones hebben organisaties, zeker nu, authentieke leiders nodig en dat is volgens hun ook wat volgers willen. Leiders die weten wie ze zijn, waar de organisatie naar toe moet en hoe ze volgers kunnen overtuigen om hun te helpen daar te komen. Leiderschap gaat volgens hen echter niet alleen over resultaten, maar (vooral) ook over betekenis geven. En leiderschap speelt niet alleen aan de top van de organisatie, maar in de vorm van persoonlijk leiderschap bij iedere medewerker in de organisatie.

Leiderschap is volgens Goffee & Jones geen verzameling van statische kenmerken, maar een dynamisch proces met complexe relaties tussen leider en volgers, organisatie en omgeving. Er zijn daarom geen persoonlijke eigenschappen die altijd goed werken voor een succesvolle leider. Om het geheel aan relaties te kunnen sturen zijn volgens Goffee & Jones de belangrijkste competenties, die met vaardigheid en aangepast aan de situatie, moeten worden toegepast:

• Wees jezelf – of meer – met vaardigheid
• Ken en toon jezelf – voldoende
• Neem persoonlijke risico’s
• Lees en herschrijf – de situatie
• Blijf authentiek – maar pas je voldoende aan
• Beheers interpersoonlijke afstand
• Communiceer – met aandacht

In de toepassing van al deze competenties moet een balans gevonden worden afhankelijk van de situatie. Zo is bijvoorbeeld in de ene situatie persoonlijke nabijheid belangrijk en in de andere situatie zakelijke distantie. Het weten wanneer nabijheid en wanneer distantie gepast is, en het vaardig kunnen toepassen hiervan, is een levenslang persoonlijk leertraject. Volgens Goffee & Jones is niets zo verkeerd als een boek over Jack Welch lezen en hem dan proberen te imiteren. Authentiek leiderschap is een vaardigheid afgestemd op de eigen kwaliteiten en tekorten.

Zoals het tegenwoordig hoort bij een goed boek, hebben Goffee & Jones ook een eigen website waarop je snel kennis kunt nemen van hun denkwerk. Om echt aan het werk te gaan met hun inzichten, en de essentie van leiderschap persoonlijk te kunnen waarderen, zou ik toch ‘slow reading’ aanraden. Lees het hele boek van begin tot eind en denk rustig na over de inzichten van ieder hoofdstuk.

Het boek eindigt met een checklist om het niveau van je eigen leiderschapscompetenties te kunnen vaststellen. Dit zijn enkele zeer indringende persoonlijke vragen, zoals ‘welke onderscheidende kenmerken vormen de basis van mijn leiderschap?’, ‘hoe goed kan ik omgevingssignalen lezen en in hoeverre ben ik in staat om mijn omgeving naar mijn hand te zetten?’ en ‘kan ik mijn volgers inspireren en hun werk opwindend maken?, wanneer wel en wanneer niet? en wat past bij mij?'. Het nadenken over de antwoorden op deze vragen is een mooi begin om vandaag te starten met een levenslang leertraject!