‘Trust works!’: Over het belang van vertrouwen in organisaties en in relaties

Ken Blanchard is de auteur van de internationale bestseller ‘The one minute manager’ (1981) en van het invloedrijke boek ‘Leading at a higher level’ (2007). Daarom was ik nieuwsgierig naar de recent verschenen Nederlandse vertaling ‘Het ABC van vertrouwen’ van zijn nieuwste boek ‘Trust works!’ (2013).

De afgelopen jaren is het vertrouwen van veel medewerkers in hun organisatie beschadigd: organisaties en leiders zijn veelvuldig negatief in het nieuws gekomen door berichten over zelfverrijking en massaontslagen. Vertrouwen tussen medewerkers en leiders is echter bewezen bevorderlijk voor de creativiteit en productiviteit van medewerkers en daarmee voor betere bedrijfsresultaten. Zonder vertrouwen trekken mensen zich namelijk terug, viert cynisme hoogtij en komt vooruitgang tot stilstand. In zijn boek ‘Controle is goed, vertrouwen nog beter’ (2005) bevestigt professor Kees Cools dit: ‘Vertrouwen ontvangen prikkelt mensen om vertrouwen terug te geven, bijvoorbeeld in de vorm van prestaties leveren’. Daarom is het vermogen om vertrouwen op te bouwen een belangrijke competentie voor leiders in de 21^e eeuw.

Maar ‘wat is vertrouwen?’ en ‘hoe bouw je een goede relatie op die gebaseerd is op onderling vertrouwen?’. En, heel actueel, ‘hoe herstel je beschadigd vertrouwen?’. Ken Blanchard gaat in zijn boek dieper in op deze vragen. Het begrip ‘vertrouwen’ heeft weliswaar voor iedereen een andere betekenis, maar volgens de auteur zijn er wel gemeenschappelijke elementen aan te geven. De elementen die vertrouwen bepalen, zijn:

• Ability (competentie: kundigheid tonen)
• ­Believability (geloofwaardigheid: integer handelen)
• ­Connectedness (betrokkenheid: om anderen geven)
• ­Dependability (betrouwbaarheid: laten zien dat anderen op je kunnen bouwen)

(Het ABC uit de titel met toevoeging van een D)

Op basis van deze elementen kan een diagnose worden gemaakt van de status van het (aan- of afwezig zijn van)onderling vertrouwen in de relatie en vervolgens met elkaar besproken worden hoe aan een hoger vertrouwen gewerkt kan worden.

Volgens Ken Blanchard wordt vertrouwen vooral zichtbaar in daden, woorden alleen zijn niet genoeg. De vraag is dan: ‘welk gedrag, welke handelingen scheppen vertrouwen en welke niet?’. Het antwoord op deze vragen wordt in het boek uitgebreid uitgewerkt. Een voorbeeld van een dergelijke uitwerking: ‘het werk van anderen bekritiseren, geen waardering tonen voor het werk van anderen en ideeën van anderen stelselmatig afwijzen zijn vertrouwensbrekers, terwijl erkenning geven aan anderen, waardering tonen voor hun inspanning en elkaar onderling steunen vertrouwensmakers zijn’.

Hoe staat het met je eigen score op de 4 elementen van vertrouwen? In het boek wordt verwezen naar een online assessment tool ontwikkeld door co-auteur Cynthia Olmstead. Deze assessment kun je zelf invullen, maar ook door anderen met wie je samenwerkt laten invullen. De uitkomsten kunnen vervolgens vergeleken en gebruikt worden om een dialoog te starten om het onderling vertrouwen, en daarmee de kwaliteit van je relaties op het werk of in privé, te verbeteren.

Het boek ‘Het ABC van vertrouwen’ is niet zo theoretisch of breed opgezet als ‘Leading at a higher level’, maar geeft wel veel praktisch bruikbare handreikingen voor het bouwen en onderhouden van duurzame en productieve menselijke relaties gebaseerd op vertrouwen. En dat is nuttig, want ‘voor organisaties die succesvol willen zijn, is vertrouwen geen aangename bijkomstigheid, maar pure noodzaak!’.

Installeer ook de app van Ken Blanchard Companies met veel interessante inzichten: ‘How2Lead’