Portret van Koen Eising

Vandaag weer een portret van een opinieleider op het gebied van innovatie en management. Koen Eising is senior adviseur binnen Squarewise en specialist op het gebied van intrapreneuring. Voor Squarewise werkte hij als manager binnen Ecofys, een dochteronderneming van Econcern. Daarnaast is hij redacteur van de rubriek innovatie op www.managementsite.net. Geduld en kritische reflectie op de hele organisatie zijn randvoorwaardelijk voor werkelijk innovatieve bedrijven.

En, nog innovatief georganiseerd de afgelopen tijd?
Het leuke van deze vraagstelling is dat het in de kern het misverstand rond het organiseren van innovatie raakt. Een antwoord als ‘ja, gister nog’ zou kunnen verwijzen naar tijdelijke acties als brainstorm events of ludieke samenwerkings-projecten. Alle actuele aandacht voor innovatie, inclusief het bestaan van dit weblog, zou als sneeuw voor de zon verdwijnen als het zo simpel was. Het bouwen aan werkelijk innovatieve organisaties vraagt echter kritisch reflectievermogen op de totale organisatie en veel geduld en inzet van het management om toe te groeien naar een organisatie waar ondernemen en vernieuwen een vanzelfsprekendheid is op alle niveaus. Mijn ervaring is dat veel organisaties deze boodschap omarmen. Per organisatie is het wel telkens uitvinden hoe de koudwatervrees te overwinnen.

Wat wordt er in uw vakgebied gedaan aan organisatie innovatie?
Binnen mijn eigen organisatie (Squarewise) werken we op de terreinen kennismanagement en innovatie. In onze advisering zien we twee ontwikkelingen. Aan de ene kant steeds intensievere pogingen om via grote (ICT-) projecten slimmer om te gaan met de eigen kennis en kunde. Het is een antwoord op de snellere veroudering van kennis en de toenemende (kennis)afhankelijkheden tussen organisaties. Daarnaast zie je de opkomst van sociale innovatie en ondernemerschap, waarbij we meer en meer beseffen dat duidelijke kernwaarden, mensgerichte bedrijfsculturen en managemenstijlen bepalend zijn voor de mate waarin we onze kenniswerkers inspireren, laten ondernemen en samenwerken.

Totaal beschouwd zie je dat de menselijke factor in disciplines als innoveren en kennismanagement aan een opmars bezig is. De technische en financiële maakbaarheid van innovatie blijkt beperkt. Revolutionaire produkten en diensten ontstaan binnen inspirerende en betrouwbare omgevingen waar creatieve en ondernemende vakmensen kunnen floreren. Een hele oude boodschap die opnieuw leven wordt ingeblazen.
   

Wat is een innovatieve trend in uw vakgebied?
Wat nog geen trend is, maar zou moeten worden, is onze advisering rond innovatie veel meer te baseren op de ervaringen van uitstekende bedrijven die om de hoek zijn te vinden. In plaats van te verwijzen naar bekende grootheden als GE, Philips en Toyota moeten we onze blik richten naar nationale ‘parels’ als NEDAP, VDL groep en Econcern. Daar vind je innovatie gestoeld op authentiek ondernemerschap en commitment. Op volstrekt natuurlijke wijze zijn deze bedrijven in staat hoogstaande innovatieve produkten en diensten te leveren in een volledig decentrale omgeving met minimale procedures.
 

Waar gaat Nederland de concurrentieslag mee winnen?
Willem Mastenbroek refereerde aan stoutmoedig ondernemerschap. Ik sluit me daarbij aan. Het gaat om het herwaarderen van de ondernemingsgeest op alle niveaus binnen onze organisaties. Het waarderen dat medewerkers initiatief nemen en zich niet teveel laten weerhouden door procedures en protocollen. Medewerkers die zich als echte intrapreneurs laten voorstaan door het credo; ‘it is easier to ask for forgiveness than for permission’ (Pinchot, 1987).

Deze medewerkers moeten we weer kneden, uitdagen en vooral behouden. Bij stoutmoedig ondernemerschap behoort ook het exploreren en exploiteren van de samenwerkingskansen tussen organisaties. De ondernemende medewerker, ook die op de werkvloer, moet hier alle ruimte krijgen. Econcern is groot geworden via prachtige, soms onverwachte allianties met de meest uiteenlopende bedrijven. Ook NEDAP werkt veel samen met de allergrootste multinationals. Hoe meer medewerkers hier de ruimte krijgen, hoe groter de kans op originele allianties met onverwachte mogelijkheden.  
 
Mijn tip voor de innovatieve manager is...
Twee suggesties: Allereerst, besef dat je als manager zelf de mate van commitment binnen de organisatie bepaalt: hoe meer informatie en vertrouwen naar beneden, hoe meer (creatieve) informatie en vertrouwen omhoog. Teveel geheimhouding betekent teveel politieke dynamiek. En teveel politieke dynamiek is fnuikend voor een open en creatieve bedrijfsomgeving. Een tweede suggestie is het aandurven om je nu eens niet te laten leiden door jaarlijkse omzet- en winstverwachtingen. Omzet- en winstgroei zijn slechts een resultante van een vitale organisatie waarbinnen al het creatieve talent maximaal wordt benut. Dus bedenk voor de komende tijd eens wat je medewerkers het komende jaar niet gaan doen, zodat ze tijd vrij hebben om nieuwe zaken op te pakken.
  

Jullie moeten ook eens gaan praten met...Ook hier twee suggesties. Ten eerste zijn de werkelijke opinion leaders de CEO’s van de innovatieve organisaties zelf. Zonder ook maar één managementboek te hebben gelezen, weten zij waar het werkelijk om gaat. Ik zou dan ook graag de wijsheid van een Ad van Wijk (Econcern), Ton Westendorp (NEDAP) of een Wim van der Leegte (VDL Groep) hier eens terug te willen zien. Naast de CEO’s mag Mathieu Weggeman niet ontbreken. Hij is ten slotte de bedenker van de bekende formule waar sociale innovatie zit inbegrepen: Kennis = Informatie * Ervaring, Vaardigheden en Attitude.