Persoonlijk leiderschap in tijden van ICT en social media

Volgens onderzoek zijn steeds meer jongeren verslaafd aan social media, zelf zo erg dat hun normaal functioneren hierdoor in gedrang komt. Ook veel managers zijn verslaafd, verslaafd aan hun PC, tablet en smartphone en leven zo in de illusie dat ze de werkelijkheid zien door hun beeldscherm.

Vraagt u zich ook soms af aan het einde van uw werkdag: wat heb ik vandaag nou eigenlijk bereikt? Heb ik impact gehad op de wereld of op het leven van andere mensen? Of heb ik alleen maar e-mails verstuurd, tekst- en cijferblokken geknipt en geplakt, Tweets verstuurd en webpagina’s bijgewerkt?

Het moderne werken speelt zich voor veel mensen af in een kantoor achter een PC of onderweg op de smartphone. Deze vorm van werken speelt zich vooral af in ons hoofd en levert overwegend naar binnen gerichte energie. Niet voor niets dat veel mensen last hebben van verkrampte schouders en een vermoeid hoofd. Op het moment dat je een Tweet maakt, ben je daar zo mee bezig dat je de grond waarop je staat niet meer voelt en de signalen vanuit je omgeving niet meer opvangt.

Het werk achter de PC is ook wel lekker veilig. Je ziet de wereld door een soort filter waarbij de scherpe kantjes weggehaald zijn. Geen lastige mensen, geen moeilijke emoties en geen lastige (zelf)confrontaties. De wereld van mijn Twitter-tijdlijn en mijn Facebook-pagina ziet er altijd ordelijk en overzichtelijk uit en ik kan zelf kiezen wat ik wil lezen of bekijken. De werkelijkheid buiten mijn smartphone is echter veel rauwer en weerbarstiger. Het gebruik van social media geeft niet alleen een comfortabel gevoel, het is ook verslavend: is er nog nieuws dat ik moet weten?, mis ik niets? Zo worden veel kleine, relatieve onbelangrijke acties een hindernis om in beweging te komen voor grote, noodzakelijke handelingen.

Persoonlijk leiderschap gaat volgens mij over naar buiten gerichte energie. Voor veel managers is het echter een (te)grote stap geworden om achter de PC vandaan te komen, de werkkamer uit en de werkvloer op te gaan. Om echte mensen te vragen: hoe vind jij dat het gaat met onze organisatie?, wat vind jij belangrijk om je werk goed te kunnen doen?, zal ik jullie uitleggen waarom we deze productlijn gaan stoppen? En vervolgens hierover de discussie durven aangaan. Zonder deze persoonlijke interactie en confrontatie wordt het al snel eenzaam en wereldvreemd aan de top, ook al maak je nog zo’n intensief gebruik van social media.

Managers en professionals moeten, naar mijn mening, ook regelmatig geconfronteerd worden met de resultaten van hun inspanningen in de reële wereld. Enige tijd geleden zag ik een filmpje waarin een beleidsmedewerker ’s morgens zijn kantoor binnenkomt, de hele dag achter zijn PC werkt en ’s avonds weer naar huis gaat. Aan niets was te zien waarover hij beleid maakte. Milieu, huisvesting, onderwijs, ik zou het niet weten. Zelfs een directeur moet, naast zijn bestuurlijke werkzaamheden, ook eigen klanten of projecten hebben en een beleidsmedewerker moet regelmatig op werkvloer komen of zelf in de klas staan. Denken en doen moeten altijd gecombineerd worden om tot vruchtbare en werkbare resultaten te komen. Advocatenkantoren, bijvoorbeeld, hebben dit goed begrepen: de beste juridische publicaties komen van advocaten die ook zelf procedures voeren (en andersom).

Een ander kenmerk van persoonlijk leiderschap is persoonlijke groei. Niet alleen mentaal, maar ook emotioneel, fysiek en, voor de liefhebber, spiritueel. Evenwichtige persoonlijk groei lukt niet door alleen achter de PC te zitten of op de smartphone te werken. Het gebruik van social media kenmerkt zich door een focus op het hier, nu en ik. Echter, ons verleden, onze omgeving, andere mensen om ons heen en onze andere zintuigen vormen een essentieel onderdeel van onze persoonlijke ontwikkeling. Door vooral te leven in (de kleine cirkel rond) het hoofd, in het mentale, leven we in een veilige ‘comfort zone’. Daar moeten we regelmatig uit durven stappen. Zo zoek ik bewust regelmatig naar verbreding van mijn horizon. Nieuwe indrukken in een andere stad of hardlopen in de regen. Door andersoortige ervaringen te hebben, kun je je ontwikkelen als volledige mens.

Voor mij zijn informatie en communicatie, internet en social media, een welkome aanvulling op de fysieke wereld. Zonder internet of social media had u waarschijnlijke deze column niet gelezen. Maar ik probeer me er steeds bewust van te zijn dat het slechts middelen zijn tot een doel, namelijk het hebben van een positieve impact op de reële wereld en de mensen om ons heen. En dat is waar persoonlijk leiderschap echt over gaat!

Zo, nu zet ik mijn PC, tablet en smartphone uit voor vandaag …. ben benieuwd of dat gaat lukken!