Hoe leuk is lastig?

Met diversiteit meer innovatie! Deze uitspraak zie je vaak terug in artikelen en boeken over innovatiemanagement. Grote diversiteit van mensen en meningen maakt de kans dat je te maken krijgt lastig gedrag groter.  Over lastig gedrag in organisaties schreven Iris van den Burg, Nora Jie-A-Joen en Relinde Koks in 2004 een boekje met als titel "Hoe leuk is lastig? Over het managen van lastig gedrag in organisaties". Een absolute aanrader! Werken in organisaties betekent werken met mensen. En mensen zijn er in alle soorten en maten, en niet al die mensen zijn even prettig in de omgang. Lastig gedrag wordt vaak geassocieerd met conflicten en improductiviteit, maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Een bepaalde dosis lastigheid is zelfs heel erg gezond voor organisties. Lastige mensen kunnen authentiek zijn, kleur geven aan je organisatie, creativiteit verhogen, je scherp houden, de kwaliteit van besluitvorming bevorderen en een waardevolle bron van informatie zijn.

Het boek "Hoe leuk is lastig", is geschreven door een drietal adviseurs van Berenschot A&O, de groep die zich bezig houdt met het indentificeren en ontwikkelen van menselijk talent. Het boek geeft een realistische en nuchtere kijk op non-conformistisch, kritisch, recalcitrant en rebels gedrag. In vier korte hoofdstukken wordt de lezer geprikkeld en aan het denken gezet.

De auteurs putten uit hun praktijkervaring en onderbouwen hun verhaal, waar nodig, met psychologische theoriën. Daarnaast bevat het boek interviews met zes bekende Nederlanders die vanuit verschillende contexten hun mening geven over lastig gedrag. Aan het woord komen Sharon Dijksma (PvdA), Erik de Vlieger (ondernemer), Ton Broekhuis (hoofd HRM van HEMA), Roel Zijlstra (vakbond De Unie), Hans Laroes (hoofdredacteur NOS-journaal) en Joep Bolweg (HRM-adviseur en hoogleraar aan de VU).

In het eerste hoofdstuk laat het boek je in de spiegel kijken: als je de sticker ‘lastig' op iemand plakt zegt dat misschien net zo veel over jezelf als over de persoon in kwestie. En: lastig is misschien wel vervelend, maar soms ook broodnodig!

In hoofdstuk twee wordt besproken in hoeverre lastig gedrag te verhelpen is. Ook in dit hoofstuk wordt weer een prettig pragmatische toon aangeslagen. In hoeverre is de lastige persoon in staat om zijn eigen gedrag te sturen en ander gedrag aan te leren? Is lastig gedrag überhaupt ontwikkelbaar?

Hoofstuk drie gaat over de vraag wat je aan lastig gedrag kunt doen. Wat vraagt dat van de manager of P&O'er die de lastige persoon in zijn ontwikkeling begeleidt? Het blijkt niet realistisch om te veronderstellen dat al het lastig gedrag veranderd en uitgebannen kan worden.

Wat zijn de manieren om met lastig gedrag om te gaan? In het slothoofdstuk geven de auteurs praktische tips. Effectief omgaan met lastig gedrag kun je organiseren: op functieniveau, op teamniveau of op organistieniveau.

Tot slot nog een citaat uit het nawoord: "De boodschap van dit boek is dat je niet je kop in het zand moet steken wanneer je te maken krijgt met lastige mensen. Niets doen helpt niet. Sterker nog, zoals hans Laroes opmerkt, niet ingrijpen kan zelfs je eigen positie ondergraven. ... Het gaat er niet om of het klikt op persoonlijk vlak, maar of iemand bijdraagt aan de organistiedoelstellingen. Als mensen goed zijn in hun vak, maar een ‘pain in the ass' zijn, so be it, zegt Sharon Dijksma".  

Het boek van Van den Burg, Jie-A-Joen en Koks leest als een trein. Ik heb het boek (slechts 68 pagina's leesgenot) op een mooie zondagmiddag op een terras onder het genot van een paar biertjes gelezen. Goed voorbeeld doet goed volgen!