'Klein binnen groot', de menselijke maat als uitgangspunt; kan dat of betreft het een romantisch achterhoedegevecht? De tendens in veel organisaties is meer regels, meer controles, meer staf en meer hierarchie. Traagheid, demotivatie en geleidelijke verloedering zijn het gevolg. Desondanks blijven meer bureaucratische organisatievormen onverminderd populair. Sterker nog: deze organisatievorm wordt in 90% van onze bedrijven en instellingen toegepast! Eén van de mensen die een moedige poging heeft gedaan een innovatief organisatieontwerp te ontwikkelen is Eckart Wintzen. Van zijn hand verscheen deze maand een boek over zijn ervaringen met het door hem ingevoerde "celmodel" in zijn toenmalige bedrijf BSO. Meer informatie en een selectie van enige interessante stukken uit het boek vindt u hier.
Wordt dit organisatieontwerp geaccepteerd en toegepast? Hier ligt een vraag die mij intrigeert. Het betreft hier immers een manier van innovatief organiseren die de nadelen van schaalvergroting kan ondervangen.
Er zijn genoeg voorbeelden, naast BSO van Wintzen, van bedrijven die het model van ‘Klein binnen groot' cultiveren, zoals bijvoorbeeld de Van der Leegte Groep. Toch neigen verreweg de meeste organisaties naar steeds grotere eenheden, meer overhead en controle, meer managers, meer staf en een grotere afstand tussen de top en de werkvloer. De oude routines winnen het kennelijk van frisse, innovatieve ideeen en ervaringen. Zeker als het minder goed gaat. En er zijn altijd momenten van stagnatie, teruggang, en verwarring. Emoties beginnen op te spelen en we vallen terug in het meer vertrouwde en meer ‘natuurlijke' controle- en beheersingsdenken! Niet alleen het bedrijfsleven maar ook de publieke sector (gefuseerde ziekenhuizen, bovenschools-management, mammoet-ROC's, koepels en fusies in de zorg, fusies van universiteiten met HBO's) wordt hierdoor geteisterd. Lees bijvoorbeeld 'Ontvlechten die moloch'. Jammer, maar de narigheid in veel van deze organisaties bevordert wel de belangstelling voor andere mogelijkheden. Heel goed dat Wintzen met dit boek de aandacht vestigt op andere vormen van bestuur en organisatieontwerp.
CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement
Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro
De zaak is dat helaas op diverse posities managers (leiders) voorkomen die weinig altruistisch zijn, maar meer op zichzelf gericht. Dit zie je ook in de discussie van de hoge beloningen en bonussen die spelen in het bedrijfsleven. Het domineren en controleren viert hoogtij ten opzichte van het respecteren en betrokken zijn bij de organisatie en personen die daar werken.
Met Wintzen ben ik het dan eens, alleen is het mijn overtuiging dat dat nier per se in een celorganisatie behoeft. Ook andere organisatiestructuren lenen zich ervoor, mits het leiderschap daar maar open voor staat.
Ik heb het boek deze week ter hand genomen. Conclusies: erg leuk om te lezen (en dat is al een kwaliteit op zich), wel een beetje hosanna in den hoge (past bij de tijd van het jaar), en voor wie de tekst goed op zich in laat werken zijn er heel wat goede lessen te leren. Heerlijk dat dit soort afwijkende meningen ook nog bestaan naast de 'mainstream' command & control gerichte managementliteratuur. Jammer dat sommigen de praktijktheorie rondom de cellenstructuur zo absoluut nemen en niet willen zoeken naar de briljantjes die er onder verborgen gaan. Zie bijvoorbeeld deze recensie en mijn reactie daarop: http://www.organisatieactivist.nl/www/eckart%e2%80%99s-notes-my-notes/