Durf verschil te maken in je rol als manager

In de recente column ‘De rol van management: vroeger, nu en in de toekomst’  laat Gary Hamel in een filmpje zien dat hij een overtuigend en inspirerend spreker is. Na de presentatie van Hamel, en na herlezing van de enthousiaste aanbeveling van Eric Alkemade, zit ik toch nog met vragen. Met enige schroom stel ik ze aan de orde – want zo’n presentatie moet je vooral gewoon laten binnenkomen. Daarom heb ik mijn vragen bewaard voor 2014.

Ook in 2014 blijft werk aan de winkel voor mensen die over management denken, schrijven, adviseren - en die in praktijksituaties steeds maar weer vorm geven aan hun vak. ‘Jullie toegevoegde waarde zit in faciliteren en ruimte geven’, roept Alkemade de managers toe. Misschien moet je daar gewoon mee volstaan, want met domweg ruimte geven en krijgen kom je al een heel eind. Toch vind ik dat we de tijd moeten nemen om te formuleren wat we met ‘faciliteren en ruimte geven’ eigenlijk bedoelen. Graag neem ik daar een voorschot op, met als thema durf verschil te maken.

Faciliteren

Faciliteren is zoiets als ‘mogelijk maken’, ‘in staat stellen’ of ‘in de gelegenheid’ stellen. Het is meer dan het beschikbaar stellen van smartphone, tablet, spaces-membership of hybride auto plus parkeer-app. Want zo gesteld gaat faciliteren niet veel verder dan onpersoonlijke en voor iedereen dezelfde materiële, technische en handige hulpmiddelen.

Het is interessant te verkennen of faciliteren ook een persoonlijke kant kan hebben en of we willen aanvaarden dat achter faciliteren een gevarieerd pakket schuilgaat. Misschien word jij wel anders gefaciliteerd dan ik - en tegen hogere kosten - en misschien is dat goed uit te leggen. Dus niet een cafetaria-pakket aan faciliteiten waar iedereen, met dezelfde ‘persoonlijke’ portemonnee, uit kan kiezen. Dat is individualiseren zonder als werkgever verantwoordelijkheid te durven dragen en zonder een betrekking aan te gaan met elk van de werknemers.

Beter is een weloverwogen investering van de werkgever in een individuele werknemer. Die investering kan verschillen naar inhoud én naar kosten. Het is dan de uitdrukking van een bewuste keuze, van een betrekking, van een gerichte investering. Een spannend experiment in onze cultuur die op gelijkheid stuurt. Als we ons willen voorstaan op onze individualiteit, als we steeds vaker stellen dat het in deze wereld moet draaien om maatwerk versus confectie, dan moeten we toch aandurven om verschil te maken?!

Ruimte geven

Wat ik te vaak zie, is dat managers onder ruimte geven niet veel meer verstaan dan ‘ga je gang maar’. Niemand kan dan zeggen dat je géén ruimte geeft. Maar wat doe je dan eigenlijk wél? Wat is je toegevoegde waarde als manager?

In de fysieke wereld is veel over ruimte gedacht en gediscussieerd. Denk maar eens aan pleinen - waarom voelt het ene plein prettiger dan het andere? Dat heeft niet met de vierkante meters te maken. Wél met de combinatie van grootte, van gebruik, van inrichting en van de wanden. Maatloze pleinen met lage of open wanden voelen niet goed en misschien zelfs onveilig. De meeste mensen lopen daarbij dan ook langs de wanden. Allemaal beeldspraak, maar misschien helpt het.

Besef dat in een werkomgeving onbepaalde ruimte voor veel mensen niet goed werkt - laat staan voor een bedrijf. Bij ruimte voor medewerkers gaat het onder andere om mandaat, persoonlijke taakstelling, budget, mijlpalen naar inhoud en tijdstip, procesvoorwaarden en bedrijfsdoelen: allemaal ‘ruimtebepalers’ met een schuif erop – meer of minder of andere ruimte. Er is veel voor te zeggen om de schuiven veel verder open te zetten dan op veel plekken gebruikelijk was. Maar het is vooral van belang de samenhang te zien tussen al die ruimtebepalers. Een grote persoonlijke taakstelling met veel beperkingen (mandaat), veel afhankelijkheden (procesvoorwaarden) en veel mijlpalen en meetpunten voelt alsof je een klein en kansloos kind bent. Waar veel externe afhankelijkheden zijn, moet je misschien kiezen voor weinig procesvoorwaarden, een behoorlijk mandaat maar wél veel mijlpalen en meetpunten. Denk dus na over de situering van het werk dat wordt gedaan. Denk óók na over het type talent. Iemand die veel ruimte vraagt is niet per definitie meer competent, maar zit anders in elkaar dan iemand die wat meer beschutting vraagt. Misschien is de één overmoedig en de ander te voorzichtig - en ga op dat verschil coachen.

Ga over ‘ruimte geven’ in gesprek. Heb het dan ook over je eigen rol. Wat bied je als manager aan - naast ruimte en faciliteiten - als eigen, persoonlijke inspanning? Formuleer waar je zelf verantwoordelijkheid voor blijft dragen, geef vorm en inhoud aan coaching, en zorg actief voor je zichtbaarheid en betrokkenheid met ‘walking around’.

Besef dat managen een kwestie is van doen zonder de ruimte van anderen te beperken!

Vincent Thunnissen is manager en adviseur op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling. Hij blogt over dit onderwerp regelmatig op zijn eigen website.