Blowing in the wind...

Afgelopen week was er een reportage op Radio 1 bij het programma de Ochtenden over de nieuwe gedragscode van het Korps Amsterdam Amstelland. In de code staat dat het niet passend wordt geacht voor agenten om te blowen, ook niet in hun vrije tijd. Het idee komt van de ondernemingsraad, die vindt dat een agent ook in zijn vrije tijd een voorbeeld functie heeft. Letterlijk staat er dat de agenten zich als "modelburger" moeten gedragen. De oorspronkelijke code is aangescherpt, omdat het alleen duidelijk was dat je niet dronken of stoned op je werk mocht verschijnen. Toen ik het hoorde op de radio moest ik wel glimlachen, maar tegelijkertijd bekroop me het gevoel dat dit toch wel eens een stap te ver kon zijn. Kun je als werkgever leefregels opleggen buiten werk tijd? en hoe gaat dit verder? 

Het arbeidscontractIn een arbeidsrelatie komen werkgever en werknemer in de vorm van een contract een aantal zaken overeen. Salaris, vrije dagen, aard en omvang van de overeenkomst, etc. De "vrijheidsbeperkende maatregelen" van de organisatie worden gecompenseerd in de vorm van loon. Een klassieke ruilrelatie. De grenzen van de arbeidsrelatie beginnen te vervagen als er nu ook door middel van gedragsregels extra "vrijheidsbeperkende maatregelen" worden opgelegd, buiten je reguliere arbeidsovereenkomst. En nog verbazingwekkender is het feit dat niet de korpsleiding, maar de OR met dit inititatief komt.

Modelburger
De gedachte dat een agent een voorbeeldfunctie heeft in de maatschappij lijkt me aannemelijk. De wachters (in termen van Jane Jacobs) van de overheid handhaven de wet, eventueel met geweld. Maar als de diensttijd over is, dan zijn het burgers zoals wij allemaal. Met al hun (on)hebbelijkheden. Politici zijn de enige beroepsgroep (zover ik dat kan overzien) die 24 uur per dag in dienst zijn. Maar, die worden hiervoor ook vorstelijk betaald. Dit kan ik nog niet zeggen van agenten. Nu is een gedragscode niet hetzelfde als een arbeidsvoorwaarde, maar het is wel een bijzondere tendens. Als blowen , deze keer, als niet passend wordt geclassificeerd voor de modelburger, waar gaat eindigt dit dan?

Een verbod op:

• alcohol drinken ?
• echtscheiden ?
• vuurwerk afsteken ?
• bordelen bezoeken ?
• porno surfen op internet ?
• harde muziek draaien ?
• fastfood eten ? 
• etc...

Het betreft hier allemaal zaken, die niet bij wet zijn verboden. Naar de achtergronden van het initiatief van de OR van het korps Amsterdam-Amstelland kan ik alleen maar gissen. Het past wel in de huidige tijdsgeest om zaken die afwijken van norm zoveel mogelijk proberen te verbieden. Denk ook aan de lange waslijst verboden (of pogingen daartoe) die dit jaar door het kabinet zijn afgekondigd (happy hours, paddo gebruik, seksreclames. gewelddadige computerspelletjes, etc.). Prof. dr. Hans Strikwerda wijt dit aan de neoconservatieve golf die over Europa spoelt, waarbij angst voor het onbekende regeert en een verbod als oplossing voor een probleem wordt gezien. Ik denk dat een werkgever zich ver moet houden van de persoonlijke levenssfeer van de werknemer. Wat iemand in zijn vrije tijd doet, is niet relevant. Deze maatregelen in een gedragscode komen ook erg paternalistisch over, maar wellicht past dit wel in de Amsterdamse korpscultuur. De volgende logische stap, zo lijkt me, is dat de agenten met aanvullende looneisen gaan komen, aangezien deze extra "vrijheidsbeperkende maatregelen" moeten worden gecompenseerd. Ik zou de agenten adviseren hoog in te zetten. Dat gaat zeker verder als staken tijdens een alcoholcontrole...