Horizontaal Organiseren

Cover stories

De laatste twaalf jaar deed ik samen met anderen praktijk onderzoek naar het vraagstuk van goed organiseren en goed leiderschap. Dit onderzoek was ingegeven door de eigen waarneming dat ik op het gebied van goed organiseren en goed leiderschap de afgelopen veertig jaar zelden vernieuwende gedachten en praktijken in organisaties ben tegengekomen die ons een werkelijk andere, nieuwere en frissere dynamiek van organiseren en leiderschap hebben opgeleverd. Alles gaat nog steeds en veelal top – down, hiërarchisch-functioneel vanuit daarmee verbonden macht en kracht. De geweldige inspanningen die we daartoe moeten leveren met zijn allen leiden tot moeheid en uitputting bij managers en professionals.

Deze ervaringen confronteerden mij met de volgende vraagstukken:

  • Kunnen we zo verder: nee. En mo...
Edwin Muis
Wat een fijn artikel en bijzonder uit het hart gegrepen.

Dank.
Edwin Muis
teamleider ziekenhuisapotheek Sneek
L.J. Lekkerkerk
Lid sinds 2019
De introductie bevat een interessante zin: "dat ik op het gebied van goed organiseren en goed leiderschap de afgelopen veertig jaar zelden vernieuwende gedachten en praktijken in organisaties ben tegengekomen"
Wie 'in organisaties' zoekt heeft veel objecten en de kans dat je niks interessants vindt is dan zeker aanwezig.
Wie in de literatuur zoekt vindt misschien wel interessante gedachten die potentieel toepasbaar zijn, maar die niet grootschalig hun ingang in organisaties hebben gevonden.
Zelf gaan onderzoeken en vervolgens schrijven zonder de literatuur breed te verkennen levert de kans op dat (vrijwel of grotendeels) dezelfde gedachten al eens gedacht en opgeschreven zijn. De nogal beknopte en eenzijdige literatuurlijst bij het downloadbare boekje wekken de indruk dat het werk van Nederlandse moderne sociotechnici sinds het begin van de jaren 1980 aan Bekman voorbij is gegaan. Vlotjes het bovenstaande zap-lezend krijg ik de indruk dat hij daar niet veel nieuws aan toevoegt. Zie bijvoorbeeld:
Ulbo de Sitter: Op weg naar nieuwe fabrieken en kantoren (1981), Het flexibele bedrijf (1986) Synergetisch produceren (1994/1998) of
Kuipers en van Amelsvoort Slagvaardig organiseren (1992) en het recente Kuipers, van Amelsvoort & Kramer "Het nieuwe organiseren. Alternatieven voor de bureaucratie (2010). Of Achterbergh & Vriens 'Organizations social systems conducting experiments (2010, Springer) waarin de link naar Aristoteles deugdethiek ook wordt gelegd.
Dit laat onverlet dat ik het met de strekking van Horizontaal organiseren van harte eens ben en dezelfde boodschap anders onder woorden brengen ook meerwaarde kan hebben.
Wil Houtzager
Lid sinds 2019
Ik sluit mij aan bij hans Lekkerkerk. Juist moderne sociotechniek organiseert vanuit de klant en vanuit de werkvloer. Vele praktijktoepassingen van horizontaal organiseren zijn hem voorgegaan. En gebaseerd op de Tavistock studies uit 1947 - 1957 in de mijnen van Engeland. Hoezo nieuw......
Willem Massier
Ik vind dit een zeer interessant stuk.

Met name vanwege de broodnodige combinatie van

- klantgerichtheid
- dienend leiderschap
- het belang van betrokken medewerkers
- optimaliseren van werkprocessen

Exact de gebieden die we met Covide ondersteunen om te kunnen borgen.

Natuurlijk is het allemaal niet nieuw en door jou bedacht, maar wat wel zeker een feit lijkt: er wordt maar bitter weinig structureel mee gedaan.

Met Covide ben ik al vanaf 1999 bezig om juist deze zaken onder de aandacht te brengen en het verrast me keer op keer, hoe weinig alle vier de criteria tegelijkertijd op het netvlies van ondernemers staan. Soms nog wel in de gesprekken vooraf, maar zodra we aan het implementeren gaan, blijkt in elk geval één van de vier pijlers heel snel af te worden geschreven.

Persoonlijk denk ik, dat dit komt, omdat de ondernemer vanuit zijn drang naar succes niet beseft, dat echte leiders niet steeds voorop lopen met hun rug naar hun volgers. Zelf heb ik gekozen voor het keyword partnerschap. Omdat je daarmee - volgens mij - nog beter dan met horizontaal leiderschap aangeeft, waar het om gaat en ... omdat er het model van de wederkerigheid enerzijds en commitment anderzijds in aanwezig zijn.

Dank Adriaan Bekman voor het schrijven en delen.
Adriaan Bekman
Pro-lid
Dank voor deze reacties. Wat ik er uit kan afleiden is dat in de praktijk inderdaad nog weinig op brede schaal wordt gepraktiseerd maar dat ik de theoretische aanzetten niet voldoende heb bestudeerd. Sinds ik vanaf 1970 deze thema's in praktijk en theorie vervolg is het mij opgevallen dat succesvol gepraktiseerde nieuwe praktijken van organiseren en leiderschap weliswaar in de theorie ook verschijnen maar dat ze geen navolging op brede schaal vinden. Mijn interpretatie is dat horizontaal organiseren en leiderschap het persoonlijke commitment en het persoonlijk verschijnen van eindverantwoordelijken in dialoog met betrokkenen vraagt terwijl de gebaande praktijk is dat juist meer op afstand gestuurd wordt met behulp van een veelheid aan management systemen. Het is de systematische horizontale dialoog tussen eindverantwoordelijken, managers en professionals over wezenlijke vraagstukken die een andere dimensie van sturen en persoonlijk commitment daarin verder brengt. Dat kunnen systemen op zich niet bewerkstelligen. Organisaties die bevolkt zijn door een sterke community waarin mensen meedoen blijken langduriger succesvol te kunnen werken omdat ze de nodige veranderingen soepeler weten te realiseren.

Meer over Bedrijfskunde & Organisatieontwerp