Mooi betoog Martin, ik kan me sterk vinden in je verhaal. Ik werk veel met de Appreciative Inquiry, waar jouw verhaal mooi op aansluit. Mocht je het interessant vinden, ik heb een artikel over waarderend leiderschap geschreven op managementsite, in aug 2013. Daar staat leiderschap met oprechte aandacht voor de mensen om je heen centraal.

Hoi Martin,
Wat een goed en mooi verhaal!
Wat ik herken is dat ik zelf ook al jaren voel en weet dat er iets niet snor zit met de one liner "Hard op de inhoud, zacht op de relatie". De keren dat ik deze, wat mij betreft, onbenullige one liner gebruikte was ik hem vooral aan het nuanceren en toelichten... anders gezegd, hij werkte voor mij ook al niet. Jouw verhaal keert de boel om en zet aan tot nadenken. De woorden 'zacht' en 'hard' zijn wat mij betreft totaal niet op zijn plaats, ook niet als je ze omwisselt. Zacht op de relatie nodigt wat mij betreft uit tot 'toedekken' en 'ontsnapgedrag', dus eens, zacht is hier niet op zijn plaats. Hard op de inhoud.... geen idee wat ik hiermee moet ... zacht op de inhoud dan?? Concreet, transparant, consequent, doelgericht en consistent 'gedrag' zouden het wat mij betreft zowel op de inhoud als op de relatie goed doen.
Vrgrt,
Marleen

Grappig toch hoe wij mensen onze eigen betekenis meegeven aan begrippen en uitspraken die we (maar half?) aanhoren. Op zich niks nieuws onder de zon. Psychologen noemen dat ‘ruis’. Dit artikel van dhr. Hendriks en de reactie van mevr. vd Velden zijn daar een fraai voorbeeld van.

Dhr. Hendriks is zo onbewust bekwaam geworden in het omdenken dat hij de uitspraak ‘hard op de inhoud, zacht voor de relatie’ klaarblijkelijk al omgekeerd had geïnterpreteerd vóór hem goed en wel begrepen te hebben. Geen wonder dat de gedachte ‘hier klopt iets niet’ hem bleef achtervolgen. De uitspraak is namelijk niet een ‘spreuk’ over leidinggeven en/of besluitvorming, maar een richtlijn die van toepassing is op onderhandelingen. Het heeft dus alleen betrekking op een leidinggevende die aan het onderhandelen is (niet zelden het geval overigens in ons polderland). De Kgotla is echter duidelijk geen onderhandelingsproces, zoals we dat hier kennen in het licht van de betreffende richtlijn.

Nog amusanter is het om te bemerken dat de aanpak van de Kgotla desalniettemin best een fraaie illustratie is van de richtlijn. De leider neemt tenslotte zelf een beslissing, waar vervolgens niet meer aan te tornen valt. Veel harder op de inhoud gaat het niet worden. Ook luistert de leider onbevangen, geeft ruimte en heeft vertrouwen in de medewerkers. Veel zachter op de relatie wordt het ook niet hoor. Een ervaren onderhandelaar zal zelfs denken dat blind vertrouwen veel té zacht is op de relatie”. Maar in Botswana heeft hij wellicht ongelijk.

Voor mij wordt het echt hilarisch als vervolgens mevr. vd Velden opmerkt dat het verhaal (over de Kgotla naar ik aanneem) mooi aansluit op Appreciative Inquiry (AI). De gelijkenis over oprechte aandacht voor mensen klopt inderdaad. Maar dat de leider van de Kgotla volkomen autocratisch beslist heeft niks te maken met AI of waarderend leiderschap. Integendeel, het staat er helemaal haaks op! En verder lees ik nergens terug dat er tijdens de Kgotla vooral aandacht is voor wat er al goed gaat of te waarderen is in de organisatie en waar de (verander)kracht ligt. Toch wel hét belangrijkste kenmerk van AI.
De aansluiting is dus die van de spreekwoordelijke tang op het varken. Ook mevr. vd Velden is blijkbaar een onbewust bekwaam omdenker van formaat. Of gewoon iemand die een kans om zichzelf even te pitchen niet graag laat liggen.

Enfin, welkom in Babylon allemaal!

Overigens wel een mooie methodiek hoor die Kgotla. Ik wens u er veel succes mee in polder minnend Nederland. En natuurlijk ook met omdenken, want daar houd ik wel van. Wat AI betreft, kan ik me prima vinden in de uitgangspunten. Maar ik geef er natuurlijk allemaal ook maar een eigen draai aan ;-)

Erg grappig om te lezen hoe iedereen de spreuk/motto "Wees hard op de inhoud en zacht op de relatie" op zijn eigen manier uitlegt. Ik voeg er nog' één aan toen. Sapperloot geeft aan dat hier een richtlijn op onderhandelen betreft. Dat zou best kunnen. Door zijn/haar uitleg van de spreuk klinkt het aannemelijk.
Zelf kom deze spreuk al zo'n twintig jaar tegen en dan als wijze les aan managers, waarmee gezegd wil worden: maak duidelijke resultaatafspraken met mensen en spreek hen aan als die niet behaald worden (=hard). En tegelijkertijd: wees menselijk, oprecht geïnteresseerd in de ander en begripvol (=zacht). De kunst om dat laatste goed en waarachtig te doen blijkt voor velen moeilijker leerbaar dan het eerste. Daarom wordt ook wel beweerd dat de spreek omgekeerd zou moeten worden, zoals Martin Hendriks - om een ander uitleg - ook wil.
Maar of de spreuk oorspronkelijk bedoeld was voor het uiteggen van groepsdynamische processen? Ik vraag het me af. Dat doet niets af aan het proces van de Kgotla. Ik kan me goed voorstellen dat dit proces, met alle heftigheid en emoties die de dodelijke ongevallen oproepen, grote indruk op je maken als je daaraan deelneemt; als je ervaart hoe het is om WIJ te zijn.

Beste Maaike, Marleen, Sapperloot en Klaas,

Dank voor jullie reacties. Boeiend en leuk om te zien dat mijn ervaring iets teweeg brengt. Ook interessant dat dit bij ieder van jullie net weer anders is, net zoals je terecht stelt beste Sapperloot.

AI is een mooi instrument of denk- en (vooral) handelswijze, waar ik bekend mee ben. Net zoals het fenomeen Kgotla, staat of valt dit (in termen van effectiviteit) bij de rol van de leider (niet noodzakelijkerwijs een of dé manager) in deze processen. Het stoelt op de in mijn optiek harde principes van vertrouwen, verantwoordelijkheid en verbinden. En zoals iedereen ongetwijfeld weet, komt dit te voet en vertrekt dit te paard. En zie het dan maar terug te krijgen.

Beste Marleen, ik onderschrijf je verhaal. De termen zijn ook niet meer dan letters in een bepaalde volgorde, totdat je ze in concrete daden omzet. Het harde zit em bij mij voornamelijk in hart (in tegenstelling tot hard/onbeschoft/asociaal/beton etc), elkaar raken, samen, energie aanboren. Nogmaals, de woorden krijgen lading als er actie is. En dan passen de termen die jij schetst daar mijns inziens heel goed in.

De vraag van jou, Klaas, of de spreuk bedoelt is voor uitleggen van groepsdynamika, kan ik niet eensluidend beantwoorden. Het is voor mij meer een mindset, of “zijn” (als je begrijpt wat ik bedoel) die altijd met mensen en relaties te maken heeft. Dus ook met en in groepen. Mijn behoefte hierin is meer dat ik het zelf fijn vind om op die manier, of vanuit die grondhouding met mensen samen te werken, relaties aan te gaan, en ook zelf zo behandeld te worden. De context is dan minder relevant. Dit zou zelfs in Babylon voet aan de grond kunnen krijgen ;-)

Het perspectief van omdenken, en dan onbewust bekwaam zijn, tovert een glimlach op mijn gezicht. Zo had ik hier nog niet naar gekeken. Dank voor het inzicht.

@Maaike, ik ga je artikel met belangstelling lezen en zal je tzt een reactie geven.

Groeten,
Martin

Kgotla is een andere naam voor bosberaad (ook Zuid Afrikaans) en heidag. Een bijeenkomst van bijvoorbeeld stakeholders als het gaat om grote projecten waar diverse partijen bij betrokken zijn (overheid, bedrijfsleven, vakbonden) of een managementdag of een teamdag etc. Als daarbinnen ook de onderlinge verhoudingen worden besproken, is dat winst. En dat gaat ook in Nederland soms hard tegen hard.
In dit artikel lijkt de schrijver vooral bevangen door de hitte en de bijbehorende emoties die versterkt worden in Zuidelijk Afrika door een cultuur die meer waarde hecht aan de onderlinge menselijke verhoudingen in zowel positieve (aandacht) als negatieve (afgunst) zin.
Overigens beweerde een collega (evolutionair psycholoog) dat we vooral door emoties bevangen worden in Zuidelijk Afrika omdat het de onstaansplek is van de moderne mens. Diep in onze oudste hersenschors gaat die associatie werken, wandelend over het bushveld.
Klinkt allemaal wat analyserend maar mijn boodschap zou zijn: geniet van de emotie maar trek vooral geen conclusies als zou hier een nieuw concept in wording zijn. Daarvan hebben we er al genoeg.

Beste Sybe,

Je boodschap onderschrijf ik van harte. Is precies wat er bij mij is blijven hangen met deze ervaring. Een nieuw concept waar je over rept is in mijn optiek niet aan de orde, toch goed dat je dit benoemd. Want dit is wel een valkuil van het westerse denken,

En ja, het was daar errug warm ;-)

groet,
Martin

Beste allemaal,

Ik heb jullie reacties gelezen en ik zie, en vind het boeiend, dat we met een one-liner die lekker bekt, misschien iets 'stoers' uitdraagt (zeker als het gaat over sales) en zo vaag is dat je er direct niks mee kan, hard aan het werk gaan om te interpreteren en te laden. Zelfs als mind set vind ik 'hard' en 'zacht' veel te ver afstaan van wat je er daadwerkelijk mee zou moeten willen of willen onderzoeken, beetje tricky. Ik val in herhaling. Ik stel dan ook voor: "Concreet op de inhoud, respectvol op de relatie" en dat is dan eigenlijk oud nieuws :-)
Dank voor het delen van jullie zienswijzen!

Vrgrt,
Marleen

Hoi Marleen,

Je stelt iets moois aan de kaak. De woorden zijn niet zozeer waar het over moet gaan. Uiteindelijk gaat het om de intentie waarmee je iets doet en de toon die je daarbij aanslaat.
Het gaat mij dan niet zozeer om dat ik (of wie dan ook) gelijk heeft. Het onderzoeken, zoals je stelt, is belangrijker en waardevol. Immers, iedereen spreekt de taal die hem of haar het beste past. Ik zal bijvoorbeeld nooit in het chinees tegen je praten. Dan komt mijn boodschap waarschijnlijk niet over zoals ik bedoel.

Ik merk tegelijkertijd op dat concreet en respectvol dezelfde linguistische karakteristieken heeft als hard (hart) en zacht. Ook deze zijn multi-interpretabel en door ieder individu verschillend te laden. Ik ben het helemaal met je eens dat het onderzoeken, nieuwsgierig zijn, openstaan voor, de ingredienten zijn die betekenis en waarde kunnen geven aan de woorden.

En inderdaad, het is allemaal geen nieuws ;-)

Dank voor je inbreng!

Met onbevangen groet,

Martin

Goede morgen, ik vind het lastig om te reageren op alleen het artikel.

Ik ben van mening dat Martin de andere cultuur, de andere wijze van leven, de andere manier van besluitvorming aan den lijve heeft ondervonden. En dat is heel iets anders dan een boek lezen of een rollenspel doen. Martin heeft een unieke ervaring gehad en ik ben jaloers op hem. Zo'n ervaring ver(r)ijkt je leven. Fietsen leer je ook niet uit een boekje.

De volgende quote heeft mij het meest geraakt:
"De mens, relaties, passie, en ontwikkeling de harde kant ervan. Want zei hij, dat gaat over elkaar raken en geraakt worden, over elkaar helpen, en dat kan soms pijnlijk zijn, dichtbij, en emoties oproepen"

Martin, heb jij het volgende boek gelezen:
http://www.managementboek.nl/boek/9789079768011/zijn-zij-gek-of-ben-ik-het-wim-van-dinten
Een mooie samenvatting vind je hier:
http://www.sezen.nl/kern/orientaties-en-organiseren

Dank voor jouw verhaal, het heeft mij ontroerd.

Hoi Pieter,
Dank voor je reactie.
Het boek dat je noemt ken ik niet, maar staat nu wel op mijn leeslijst.

mvg
Martin