Radiohead en Pearl Jam denken aan hun klanten, maar Spotify?

Een industrie die altijd wagenwijd open heeft gestaan voor klanten, is de pop-industrie. Eigenlijk moet ik niet zeggen ‘de industrie’, maar vooral de artiesten, want de producenten van hun muziek denken ook vooral over klanten in termen van pinpassen, dollars en euro’s. Sommige artiesten lieten en laten duidelijk merken dat ze daar niet van gediend zijn en daaruit blijkt liefde voor hun luisteraars, die in feite hun klanten zijn. 

Pearl Jam, Nine Inch Nails en Radiohead bijvoorbeeld. Radiohead bedacht een alternatief distributiemodel, zodat hun luisteraars/klanten zelf konden bepalen wat ze betaalden. Dit was een reactie op de hoge prijzen die destijds werden gevraagd voor muziek. Prince en Taylor Swift vochten voor hun eigen rechten bij de handel in hun muziek. Swift heeft Spotify onder vuur genomen, omdat de enorme sloot geld die aan artiesten werd verdiend, niet bij hen terecht komt.

Volgens de NOS zouden 1000 streams de artiest tussen de 3 en 5 euro opleveren. Het meeste geld (ruim 90%) gaat naar Spotify, de platenmaatschappijen, de productenten, etcetera. De 41-jarige Daniel Ek, een van de oprichters van Spotify, is volgens Four Week MBA ‘7 miljard waard’. De gymniast verdient in elk geval vet aan de musici.

En zoals zo vaak bij de puissant rijke geldslurpers van deze wereld: als het kapitaal binnen is, gaan ze aan charity doen. In het geval van Ek gaat dat om 'Brilliant minds' (google maar even). Een stichting waarvan hij zelf niet slechter maar beter wordt. Slim? Misschien, maar moreel verwerpelijk, vind ik. Het gaat ten koste van de muzikanten, die hun inkomsten hebben zien slinken. Geld dat uiteindelijk op de rekening van Ek terecht komt. 

Dit is hen, de mensen die de muziek produceren, dus een doren in het oog. En soms dus ook de klanten. Niemand heeft problemen met het feit dat makers van songs, shows, boeken en andere vormen van expressie, geld verdienen. Daar willen we best voor betalen. Maar zijn we ook bereid om de rijken nog rijker te maken? 

Als klant wil je daar niet allemaal aan denken. Je wil je muziek kunnen draaien op jouw moment. En af en toe wil je ze live zien. Althans, dat volstond vroeger. Maar er veranderen ook hier dingen. Natuurlijk, nog steeds willen fans hun sterren live zien. Maar naar je favorieten kijken, betekent tegenwoordig iets meer. En daar vind ik de muziekwereld dan weer heel slim in.

Niet helemaal nieuw, maar wel veelbelovend en toenemend zijn de zogenaamde VIP-pakketten. Hierin hebben luisteraars en festivalbezoekers de mogelijkheid om hun artiesten te ontmoeten in meets and greets, rondleidingen achter de schermen van festivals, meeluisteren naar soundchecks, eten met de artiesten, maar ook bijzondere artikelen, zoals gesigneerde posters, exclusieve t-shirts en persoonlijke verzamelobjecten.

Wat ik mooi vind, is dat hier daadwerkelijk naar de wensen van klanten gekeken is. De VIP-pakketten zijn niet per sé door één persoon bedacht, maar ze hebben zich in de loop van de decennia ontwikkeld op basis van klantenwensen. Natuurlijk wordt er ook aan verdiend, maar dat mag, zolang een klant maar niet alleen als pinpas gezien wordt.

Het is simpel: wie zich met klanten bezighoudt, moet een beetje van ze houden en het leuk vinden om ze te verwennen. Dat betekent dat je ze wat gunt. Daar zijn de Daniel Ek’s van deze wereld niet primair mee bezig. Ook hun charity werk richt zich vooral op rijken en levert vaak meer op dan dat het kost. Ze worden uiteindelijk door geld gedreven en als hun rekening in orde is gaan ze voor de bühne ook nog aan liefdadigheid doen,

Niet iedereen hoeft te zijn als Radiohead die de platenkoper zelf wilde laten bepalen wat hij voor een plaat betaalde. Maar de liefde voor de klant, en dus ook voor het product (én de artiest), daar gaat het om. Voorop staat nu en in de komende decennia om de ander en jezelf blij te maken, en het samen leuk te maken op een planeet die het verdient beter te worden behandeld.

De website van Bert Overbeek: bertoverbeek.com