Kenniseconomie afhankelijk van sociale innovatie

Onlangs was ik op de High Tech Campus in Eindhoven – het hart van dé slimste regio in de wereld. Daar was een Brainport-bijeenkomst over slimmer samenwerken en co-creatie. Daarnaast ging het in de presentaties en workshops veel over sociale innovatie, investeren in mensen, nieuw leiderschap, het nieuwe werken. Maar ook kwamen woorden als werkondernemer en flexicurity voorbij. Duidelijk was één ding: bij de mensen die aanwezig waren was het besef dat het zijn van de slimste regio niet voldoende is. Het blijven van de slimste regio is een veel zwaardere opgave. En dit vervolgens omzetten in productiviteit en rendement is een nog veel groter vraagstuk in sterk bewegende arbeidsmarkt. Grote noodzaak dus om meer gewicht te geven aan duurzaam HR binnen organisaties om innovatie mogelijk te maken.

Innovatie

De relatie tussen IQ en euro’s is wetenschappelijk aangetoond in recent onderzoek gepubliceerd in Psychological Science (zie http://web.hbr.org/email/archive/dailystat.php?date=062811 voor de snelle stats). Henk Volberda, o.a. hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit en één van de keynote sprekers maandag, liet zien dat innovatieve organisaties meer dan een 25% hogere rentabiliteit, een 20% hogere omzetgroei en een 10% hogere winstgroei dan niet-innovatieve organisaties behalen. Dat zijn nogal stevige cijfers. Automatisch denk je dan dat het R&D budget omhoog moet gaan. Maar uit de resultaten van de innovatiemonitor liet hij zien dat 25 % van het innovatiesucces binnen Nederlandse organisaties wordt bepaald door R&D investeringen en 75 % door slim managen en innovatief organiseren. Dat betekent meer focus op samenwerking, kennisuitwisseling en talentontwikkeling.

Crisis

Wat door meerdere sprekers werd aangegeven: de Angelsaksische manier van sturen in organisaties en de grote aandacht daarbij voor aandeelhouderswaarde is dodelijk voor de genoemde noodzakelijke innovatie. Technologische innovatie met een redelijk duidelijke Return On Investment wil nog wel (de R&D dus), maar de cruciale sociale innovatie blijft achterwege. De natuurlijke neiging om bij tegenslag terug te vallen op efficiency is groot. Terwijl denkkracht en zeker ook operationele kracht voor de ontwikkeling en uitvoering cruciaal is. Cijfers laten zien dat hoewel Nederland nog steeds goed scoort op belangrijke innovatiefactoren schieten we op een aantal daarvan al behoorlijk tekort ten opzichte van landen als China of India volgens Volberda. Voorbeelden daarvan zijn het gebrek aan passie voor innovatie bij management, beperkte beschikbaarheid van kenniswerkers en bureaucratie (zie verder zijn verhaal in http://www.erasmusinnovatiemonitor.nl/bestanden/Rapportage.pdf).

Samenwerking

Interessante en belangrijke succesfactor is de manier waarop organisaties in staat zijn om goede allianties te sluiten. In deze tijd van terugtrekken binnen de eigen muren, heftige concurrentiestrijd en eerst de eigen zaak op orde hebben lijkt dat een contrabeweging. Geert Duysters, hoogleraar entrepreneurship bij TU Eindhoven en Universiteit Tilburg, liet zien dat goede allianties een positief effect hebben op de innovatiekracht. In tegenstelling tot de meeste fusies overigens waar hooguit een neutraal effect wordt bereikt. Overigens gaat het dan niet om het aantal verbindingen maar om de kwaliteit.

Toekomst

Er bestaat natuurlijk niet alleen een koppeling naar euro’s, innovatie is ook noodzakelijk om invulling te geven aan People – Planet – Profit. En wat maandag door alle sprekers nog eens werd bevestigd is dat dit een veel bredere vraag is dan alleen technologische innovatie. Kennisontwikkeling op alle niveaus is nodig. Dus niet alleen aandacht voor de top en de academici. Maar juist ook investeren in kwalitatief goede technici. Investeren in brede arbeidsparticipatie. Kijken naar de duurzame inzetbaarheid van de huidige medewerkers (zie de blog van Paola - http://www.expeditieduurzaam.nl/duurzaam-hr/geef-geen-extra-aandacht-aan-50-inzake-duurzame-inzetbaarheid). En niet alleen focussen op de eigen organisatie maar naar allianties streven. Als we onderling gaan knokken verliezen we altijd. Om echt duurzaam in te spelen op ontwikkelingen en een goede strategie te bepalen zal voorgaande in onderlinge samenhang moeten worden gezien. En belangrijker nog: in de praktijk vertaald en gebracht. Dat is pas innovatief.