Vorige week werd ik door drie verschillende gesprekken aan het denken gezet over duurzaamheid. En dan vooral over de vraag hoe je tegenwoordig als werknemer voor een duurzame loopbaan zorgdraagt. Een leidinggevende worstelde met een loopbaanvraag. Een jongeman, twintiger, aan het begin van zijn loopbaan en beschouwd als een talent; vertelde me dat hij dezelfde beroepsrichting had gekozen als zijn vader. Hij werkte ook op hetzelfde bedrijf waar zijn vader had gewerkt. Die werkt nu, net als bijna een half miljoen anderen, als ZZP-er. Hij vroeg zich af waar zijn toekomst lag. Het bedrijf waar hij werkt is nog een van die zeldzaam wordende bedrijven waar mensen hun 40-jarig jubileum halen, wat steeds minder voorkomt. Of het toeval er mee speelt, werd ik gebeld over een coachingsvraag door een oudere werknemer. Hij zat niet goed in zijn vel. Drie vragen, één gemeenschappelijk thema: hoe verder met je loopbaan. Over werk en werkgelateerde zaken hebben we het vaak met elkaar. Soms wordt de zin van het leven zelfs beperkt tot een uiteenzetting over iemands loopbaan. De toegenomen mobiliteit is mijns inziens een van de meest opvallende trends in onze samenleving. Het betekent dat je als werknemer zelf verantwoordelijk bent voor je eigen loopbaan. Zoals studenten in wezen zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces.
Begin jaren tachtig reisde ik met mijn geliefde liftend door de Verenigde Staten. Ik vergeet nooit de lift die we kregen van een man met een bestelbus. Hoe oud zal hij geweest zijn? Vijftig, is mijn inschatting. Hij had een hond bij zich, enkele bezittingen en wat spaargeld. Hij was van de staat Virginia op weg naar Texas, dààr was werk. Ik weet nog hoe ik in verwarring was. Het gemak waarmee hij praatte over zijn verhuizing, mijn verbazing over het systeem. Als hij geen werk zou vinden, had hij een groot probleem. Wij zijn altijd al meer op Amerika georiënteerd. Ook al zie ik nog geen bestelbussen van Limburg richting Friesland of vice versa rijden, het aantal mensen dat van baan verkast of voor zichzelf begint, al dan niet gedwongen, neemt stilaan toe. Globalisering draagt daar zeker aan bij. Als een bedrijf zich elders op de wereld vestigt, kan dat het eind van je huidige baan betekenen.
Wat betekenen die veranderingen op mentaal niveau? De filosoof Bertrand Russell heeft ooit gezegd: Wat de mensen echt willen is geen kennis maar zekerheid. Dit is de mobilitijd, de tijd waarin eigen verantwoordelijkheid centraal staat. Volgens mij is het ook hoog tijd dat werknemers zo nu en dan tijd nemen voor een individuele APK. Sta stil om verder te komen. Hoe sta ik ervoor? Wat gaat goed, wat kan beter? Gelukkig zijn er organisaties waar van individuele ontplooiing serieus werk wordt gemaakt. Dat is echt geen overbodige luxe. Dit is de tijd waarin het van belang is zo af en toe stil te staan om verder te komen.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Persoonlijk begrijp ik de APK niet, tenzij je nog echt aan het begin van allerlei keuzes staat of je gebondenheid tot je omgeving een eventueel drastisch ingrijpen mogelijk maakt. Europa is zeker niet Amerika en ondanks alle open grenzen binnen de EU is rondtrekken eigenlijk voorbehouden aan zigeuners (vanuit hun aard, maar zeker niet overal welkom!), is werken in den vreemde een behoorlijk moeizaam gebeuren en (semi-)permanente vestiging bijna onmogelijk tenzij je kan voldoen aan talloze reguleringen.
Dan is mobiliteit, enkel al binnen NL, een geboren noodzaak doordat we wonen en werken heel lang hebben willen scheiden en om prettig te wonen hebben we het ervoor over om te forensen en het file-leed of OV "voor lief" te nemen.
(Her-)oriëntatie op je keuzes, je beroep, beroepsontwikkeling kent z'n grenzen binnen de keuze die je eerder gemaakt hebt. In zo'n geval is "APK" altijd zinnig en is daar in eerste instantie een persoonlijke verantwoording om er iets mee te doen - als je bedrijf daartoe handreikingen doet dan is dat een mogelijke pré.
Als het bedrijf of je beroep door globalisering het heil buiten NL gaat zoeken, dan overstijgen de keuzes die je dan kunt maken de vragen als: "Hoe sta ik ervoor?" of "Waar liggen de verbeterpunten?". En het is juist deze globalisering, liever verschuiving van economische machten, denk aan China, Zuid-Oost Azië, Zuid-Amerika, die een mogelijke bedreiging vormen voor ons werk en inkomen.
Heel actueel zijn zaken als Amerikaanse staatsschuld, euro en eurozone: de problemen stapelen zich op, oplossingen....geen! Hoeveel, hoe vaak of hoelang moeten wij (medewerker, zzp-er) naar de APK? En wat als bedrijf of zelfs land haar APK gaat doen?