Leiderschap; het is niet alleen eenzaam aan de top!

Ook wanneer je lager in een organisatie staat en je krijgt de opdracht voor het doorvoeren van een verandering, kun je gevoelens van eenzaamheid ervaren. Het zelfde geldt voor trainers en consultants die hun invloed mogen doen gelden. Leren is immers ook begeleiden van verandering. Het levert ongemak op bij degenen die verondersteld worden te leren. Of ze nu positief staan tegenover de verandering/leren of niet.

Welke functienaam je ook hebt als begeleider; je moet sterk in je schoenen staan en goed voor jezelf kunnen zorgen. Een te sterke focus op hoe jij je werk inhoudelijk benadert, is te eenzijdig om het werk jarenlang goed te kunnen doen. Beter is het om tijd te reserveren om ervoor te zorgen dat je ook mentaal fit blijft door onder andere jouw wijze van coping onder de loep te nemen. Kun je jouw positie, die een zekere eenzaamheid met zich meebrengt, aan?

Heb je het doorzettingsvermogen om vol energie jarenlang een dergelijke rol te vervullen? Je komt (steeds) op een nieuwe plek waar van je verwacht wordt dat jij je zult aanpassen aan de heersende mores. Wanneer jij daarin meegaat, raak je ingezogen en wordt het schier onmogelijk om nog invloed uit te oefenen. Weet vanaf het moment van binnenkomst dat het nodig is om de balans tussen afstand en nabijheid te vinden. Erbij horen is zoveel gemakkelijker dan op afstand staan en vanuit ratio beslissen: I’m not one of the guys’. Enige vorm van aanpassing aan de cultuur is helpend; erin opgaan ondermijnt je waarde: overzicht hebben en houden plus het brengen van nieuw perspectief. Wanneer je vanaf dag 1. een zekere afstand bewaart en ervan overtuigd bent dat jou opstelling bijdraagt aan de verandering, zal je (h)erkend worden als leider. Je begeleidt vanuit principes waardoor je voorkomt dat je opgaat in wat de massa vindt waardoor je stem verstomd.

Beloon - heel consistent - gedrag dat bijdraagt aan verandering en negeer gedrag dat geen bijdrage levert of remt. De natuurlijke reflex van mensen die net leiding geven, is om er van alles aan te doen om achterblijvers aan te laten haken. Misschien vind je ze soms zielig; zeker als ze subtiele vormen van manipulatie inzetten om veranderingen te saboteren. Laat ze dus zoveel mogelijk links liggen. Richt je op de koplopers, zodat je accelereert in plaats van geremd en gefrustreerd raakt. Door energie en tijd te stoppen in degenen die de verandering verwelkomen en adopteren, trek je de kar gezamenlijk en neemt de remmende kracht van de achterblijvers snel af. Goed voorbeeld doet goed volgen en koplopers kunnen behulpzaam zijn bij het inwerken van medewerkers die meer tijd nodig hebben om iets nieuws te leren.

Om jezelf mentaal fit te houden, is het verstandig om intervisie te organiseren. Ik ben er altijd verbaasd over dat het onder leidinggevenden geen gewoonte is om deel uit te maken van een intervisiegroep. Coaches, mediators, maatschappelijke werkenden, enzovoort worden door hun beroepsverenigingen verplicht om op die manier scherp te blijven. In het bedrijfsleven is het echter geen gewoonte. Nou ja, er zijn leidinggevenden die al jaren dezelfde coach als sparringpartner hebben. Dit zijn echter uitzonderingen. Het krachtige van een intervisiegroep met wie je op regelmatige basis praat over casuïstiek is dat ze, na verloop van tijd, je sterke en zwakke punten kennen. Ze weten precies die vragen te stellen die jou in het goede spoor houden. Ze hakken met hetzelfde bijltje en kunnen daarom perspectieven bieden die jouw blik verruimen. Het gevoel van eenzaamheid wordt daarmee trouwens ook in een ander perspectief gezet.

Bij elk boek of artikel dat je leest over verandermanagement staat dat je successen moet vieren samen met de betrokken medewerkers. Ja, vooral veel blijven doen!! Wat ik je vooral ook mee wil geven, is dat jij jouw succes viert op een manier die bij je past. Hoe klein de vooruitgang ook is die je boekt, het is een moment waard. Het is goed om er even bij stil te staan. Al kijk je alleen maar even letterlijk in de spiegel en zeg je tegen jezelf: “Ik heb het goed gedaan. Misschien herkennen de mensen met wie ik nu werk mijn verdienste niet. Dat hoort erbij. Ik zie mijn verdienste wel en gun het me om mezelf een flinke schouderklop te geven.”

Wedden dat jij door zo te relativeren je minder eenzaam voelt aan de top en als gevolg daarvan hogere toppen kunt bereiken?