Leegluisteraar; het vak van de toekomst?

"Wat ik me nu plotseling afvraag; ken ik mijn collega’s eigenlijk wel?", merkte een deelnemer aan een van mijn trainingen onlangs op. Hij keek daarbij met gefronste wenkbrauwen de kring rond. “Wat weet ik eigenlijk van jullie? Wat weten jullie eigenlijk over mij?” Hij bracht het op uitnodigende doch prikkelende wijze. Als gevolg van zijn opmerking ontstond een bijzonder gesprek. Hoe aandachtig luisteren wij naar elkaar?

Op mijn bureau ligt al jarenlang een spreuk: Elke dag minimaal één daad van schoonheid. Het is een uitspraak overgenomen uit een mailbericht van een voor mij bijzondere vrouw, Karien van Lohuizen. Van haar heb ik ondermeer het vak geleerd. Zij schreef dit februari 2008, het jaar waarin zij onverwachts overleed. In haar overlijdensbericht stond een citaat uit een brief aan haar moeder: 'En daarom juist zo belangrijk om jou van tijd tot tijd even met aandacht te laten weten, dat ik heel blij ben met mijn leven en geboorte, en dat mijn leven heel erg de moeite waard is, ook als niet alle dromen uitkomen, zoals ik, of jij gehoopt had!' Niet verwonderlijk dat het woord aandacht erin voorkomt gezien haar achtergrond als Gestalttherapeute. Bij de methodiek van
Gestalt draait het in de kern om awareness, wat tegenwoordig - oude wijn in nieuwe zakken? - de basis vormt van mindfulness. Gestalt(therapie) is gericht op het gewaar worden van het proces: het proces van contact maken, contact vermijden of contact verbreken.

Leidinggeven bestaat misschien wel uit 5 A’s. Leuk als iemand enthousiast een pen pakt in afwachting van waar elke 'a' voor staat, gevolgd door de opsomming: aandacht, aandacht, aandacht, aandacht, aandacht, aandacht.
Gaat het in opvoeding, relaties en werk niet altijd over (gebrek aan) aandacht? In welke mate zijn we in staat ons te verplaatsen in de ander? Zo zijn er niveaus van luisteren: niet - doen alsof - selectief en overpakken (‘Oh, ben jij in Parijs geweest? Toen ik er was, had je een schitterende expositie van Dali. Overigens kom ik net terug van een stedentrip naar Barcelona’) - aandachtig- actief- LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen) - empatisch. Misschien is de alles overtreffende trap wel leeg luisteren. In het Radboud UMC in Nijmegen kennen ze als enige ziekenhuis een Chief Listening Officer. Corine Jansen propageert aldaar leegluisteren. Om achter de behoefte van patiënten te komen luistert zij zonder oordeel of iets goed of fout of vreemd is. Zij stelt vooral open vragen, neemt waar en geeft terug wat ze hoort.

Een WW’er boven de 50 jaar kan een aanvraag doen voor een scholingsvoucher van 1.000 euro. De aanvraag moet goed onderbouwd zijn. Geen idee of een opleiding tot paardenfluisteraar eronder valt, leegluisteraar lijkt me in ieder geval het beroep van de toekomst.