Koester die ene Mier

Een tijd geleden luisterde ik geboeid naar het onvolprezen radio programma Kunststof. Te gast was de ZZP-Boswachter Arjan Postma, (ja, ook daar is het ZZP-schap doorgedrongen) naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek ‘Buiten!’. Arjan vertelde enthousiast het ene na het andere prachtige verhaal over dieren. Mij trof in het bijzonder het verhaal van….die ene mier.

Mieren volgen, zo weten de meeste van ons wel, altijd een geurspoor. Daarom lopen ze altijd zo netjes op een rijtje. En daarom kunnen ze ook zo geordend leven. Maar wat gebeurt er nu als dat geurspoor plotseling onderbroken wordt? Bijvoorbeeld doordat je er met je vinger door wrijft? Dan raken alle mieren op dat pad in paniek. Ze stoppen voor de onderbreking, botsen op elkaar en keren alras op hun schreden terug. Allemaal? Ja, allemaal, totdat er eentje komt ….

Die ene is in de ogen van de anderen natuurlijk knettergek. Hij doet iets, wat geen enkele andere mier ooit zal doen of zal durven. Hij doet iets ongewoons, iets buitengewoon gevaarlijks… hij wijkt af van de orde. Hij loopt door! En warempel, zo vindt hij na enig zigzaggen het vervolg van het spoor, maakt zelf daarmee een nieuwe spoor en verbindt zo het mierennest weer met de suikerpot bij jou op het aanrecht. Eén mier die zich nergens aan houdt, één mier die gewoon doet waar hij zin in heeft en zich nergens wat van aantrekt, die ene mier redt de voedselvoorziening van zijn hele volk!

Godzijdank wordt deze mier niet gehinderd door een stafafdeling Kwaliteitszorg, die verbiedt om buiten de gebaande paden te treden. Of door de huisstijlpolitie van de afdeling communicatie, die elke frivoliteit doodslaat. Of door de boekhouders van de afdeling Finance, die eerst vragen op welke code je deze tijd gaat boeken en of je wel een getekende opdracht hebt. Of door de HR-adviseur, die er met een effectief trainingsprogramma voor gezorgd heeft dat afwijkend gedrag niet meer voor kan komen. Of door de afdeling Risicobeheersing, die het leggen van nieuwe verbindingen eerst aan allerlei testen en procedures onderwerpt. Of door de afdeling Lean, die bepaalt heeft wat de enig juiste kortste weg is. Of door consultants, die aantonen dat het voedsel elders gezocht moet worden en die bewijzen dat het volgen van geursporen zo 2013 is…

De analogie ligt voor de hand. Daarom de oproep aan alle managers en bestuurders: koester die ene mier in jouw organisatie! Die ene mier die gewoon normaal doet. En volgens mij vinden jullie dat niet zo moeilijk, want diep in jullie hart houden jullie eigenlijk juist van dat soort mieren. Volg je hart en geef ze dan ook de ruimte.

Volgende keer over hoe die ene mier zijn hele volk laat verhuizen! Ofwel: hoe je ook een organisatie kan veranderen.

Eric Spaans; KaapZ