Isala Klinieken; Starten met Maatschappelijk Verantwoord Inkopen - praktijkvoorbeeld (deel 1.)

Op het moment dat Isala Klinieken (werkgever van  5300 mensen en daarmee de grootste werkgever van Zwolle) aan de slag ging met MVI wierp Nienke de Wilde zich op als projectleider. Inmiddels is zij met een werkgroep acht maanden verder. Wat zijn de achtergronden, zijn successen en waar staan ze nu? Vandaag verschijnt deel 1. van het interview en woensdag 28 maart 2012 deel 2.

Wat heeft Isala Klinieken met duurzaam handelen?

Dit is een groot ziekenhuis dat nu nog op twee locaties is gevestigd. We gaan naar één nieuw gebouw. Dat wordt vormgegeven vanuit de filosofie dat kleur, zicht en een groene omgeving een betere omgeving voor patiënten is. We proberen buiten echt binnen te halen. In de nieuwbouw zijn een aantal duurzame maatregelen genomen. Om er een paar te noemen: al het spoelwater wordt gezuiverd en gaat schoon de natuur in. Er is straks een zelfregulerend warmtekoelsysteem, er komt een dak met sedumplanten en dat heeft een zekere isolatiewaarde. Isala heeft drie belangrijk kernwaarden: professioneel, open en met hart en ziel. Daarin zit al in verankerd dat we duurzaam met onze patiënten en werknemers omgaan.

Wat is de aanleiding geweest om met MVI te beginnen?

‘Beter leven met Isala’ dat is een slogan die voortkomt uit de strategie van Isala. Als gevolg daarvan werd een nieuwe strategie voor Isala facilitair verwoord. Daarin staat dat we rond ‘duurzaamheid’ met leveranciers om tafel gaan. We willen toe naar het inkopen van duurzame producten van leveranciers die duurzaam handelen in hun organisatie ingebed hebben. Milieuzorg is daar een aspect van. We willen nadrukkelijk de diepte in.

Overheden zijn net zoals veel commerciële organisaties al lang bezig met duurzaamheid. Hoe komt het volgens jou dat de ziekenhuiswereld zo laat aanhaakt?

Dat is een heel lastige vraag. Ik denk dat het te maken heeft met specifieke zorg voor patiënten waarin patiëntveiligheid, kwaliteit en hygiëne heel belangrijk zijn. Je kunt wel een nieuw duurzaam handdoekje gaan gebruiken bij de OK, maar als dat doekje heel veel stofjes afgeeft, dan ben je juist niet duurzaam bezig. De zorg loopt wat achter bij de commerciële wereld. Dat zag je bijvoorbeeld ook bij veiligheidsprogramma’s. Dat was bij organisaties als DSM en Scania al veel eerder ingebed.

Het starten met maatschappelijk verantwoord handelen is voor iedere organisatie in het begin een zoektocht. Hoe zag die van jullie eruit?

Ik begon met te polsen welke medewerkers van de inkoopteams zitting wilden nemen in de werkgroep. Dat deed ik door middel van interviews. Ik vroeg hen hoe ze dachten over duurzaamheid, milieu etc.  Zo kwam ik erachter hoe het onderwerp beleefd werd. En koos ik daarna de werkgroepleden. Met deze werkgroep onderzochten we hoe breed we MVI wilden neerzetten en hoever we wilden gaan. We kregen de tip om breed te onderzoeken en klein en praktisch te starten met MVO/MVI. Door het onderzoek werd het mogelijk om aan te haken bij de al aanwezige motivatie van mensen. Eigenlijk start je bij de bewustwording die aanwezig is. Je creëert meer bewustwording door mensen binnen de organisatie op de hoogte te stellen van waar je mee bezig bent. Het is een groeimodel. We gaan nu leveranciers vragen naar bepaalde criteria, maar we kunnen daar nog geen knock-out van maken, omdat wij ons nog verder ontwikkelen op het gebied van MVI. Het kan zijn dat we binnen een jaar tegen leveranciers zeggen, als ze geen bewijzen kunnen overleggen rond duurzame criteria,: ‘u ligt eruit!’

Je zegt dus eerst de human resources bewust maken en in stelling brengen voordat je stappen kunt zetten, want anders is er te weinig draagvlak.

Dat klopt, het is belangrijk te weten hoe je achterban ertegenover staat. We zijn blij dat de Raad van Bestuur de ideeën van de werkgroep goedgekeurd heeft. Daardoor kunnen we verder. Resultaten op het gebied van inkoop gaan daar een gevolg van zijn.

Welke successen hebben jullie geboekt als je kijkt naar het mobiliseren van medewerkers/collega’s?

Door de leiding van het ziekenhuis is de lijst van criteria goedgekeurd waardoor we leveranciers naar hun duurzame gedrag gaan vragen. Dat is winst. Toen we met de werkgroep zover waren dat we dachten dat we die goedkeuring zouden krijgen, hebben we een themamiddag georganiseerd voor de hele afdeling inkoop; dat zijn zo’n 27 mensen. In een ‘groene en duurzame omgeving’ kregen ze twee lezingen van verschillende sprekers. Dit werd afgewisseld met een workshop. Daarin zijn alle collega’s actief bezig geweest met vragen over hoe wij voortgang ten aanzien van MVO/MVI kunnen beïnvloeden. Het verzamelen van ideeën leverde 18 flip-overs op met input. Iedereen werd daar enthousiast van.