Emoties en werk; hoe houd je het werkbaar?

Afgelopen week vertelde een vriend me over een situatie op zijn werk die ook hem een beetje raakt. Er is een vacature die, vanwege de spreiding van de organisatie over het hele land, direct is uitgezet. Een directe collega van hem die belangstelling heeft voor de baan is erg boos, omdat hij van mening is dat de vacature eerst intern uitgezet had moeten worden. Nu loopt de sollicitatieprocedure en de eerste gesprekken zijn gevoerd. De boze collega reageert, ondanks het feit dat hij in de procedure is meegenomen, het een en ander af op zijn collega’s. Zijn manager is een eerste gesprekje daarover met hem aangegaan, maar dat heeft tot nu toe niets uitgehaald. De donkere wolken drijven over de afdeling en iedereen heeft last van de negatieve energie die verspreid wordt. Hoe ga je nu met dit soort situaties om?

Wij weten natuurlijk niet wat er is besproken tussen de manager en de boze man. Bekend is dat veel leidinggevenden zich erg oncomfortabel voelen wanneer er emoties in het spel zijn. Velen zijn van mening dat het sowieso onprofessioneel is om emoties tijdens werktijd te uiten. Negeer je eigen emoties en die van anderen – dus. Tja, we zijn alleen geen machines die alleen rationeel reageren; getuige de casuïstiek beschreven. Negeren is geen optie. Koelbloedig uiten dat het gedrag moet stoppen, omdat er anders maatregelen volgen, evenmin. Je zult, of je er nu wel of geen tijd voor hebt, aan de bak moeten.

Luisteren en contact maken

Een eerste reactie op boosheid is vaak de veroordeling; het is iets dat snel afgelopen moet zijn. Hoe zou je er echter mee omgaan als het een vriend of familielid is? Stel voor een eindje te lopen of in het bedrijfsrestaurant te zitten om een bakkie te doen. De sleutel zit in echt contact maken met elkaar voordat je stappen verder komt. Onderzoek, door het stellen van vragen, wat er onder die boosheid zit; wat zijn de onderliggende oorzaken? Vraag wat er precies aan de hand is en vraag daarop door. Stel vragen als: is er nog meer dat je me wilt vertellen of is er meer dat ik moet weten? Aandacht geven en beschikbaar zijn, is vaak al heel helpend. Hanteer daarbij een balans tussen afstand en nabijheid. Luister en beloof niets.

Is er, zoals in bovenstaande case, alleen maar sprake van teleurstelling, dan kun je er in de loop van het gesprek op wijzen dat het gedrag een negatief effect heeft op collega’s. Stel daarna de vraag wat hij daarvan vindt. En pas daarna hoe hij dit wil oplossen, want een beslissing van de organisatie daar hoeven collega’s niet het slachtoffer van te worden. In een latere fase van het gesprek doe je dus pas een appel op de redelijkheid. Maak wel een duidelijke afspraken over hoe verder. Stel voor om over een week even bij te praten.

Mocht er iets op persoonlijk gebied aan de hand zijn, dan kun je afspraken maken over hoe daarmee op het werk om te gaan en eventueel doorverwijzen naar geijkte kanalen. Ga vooral niet de psycholoog of specialist uithangen.

Grenzen stellen

Vooral bij boosheid op het werk, is het belangrijk om je eigen grenzen naar beneden bij te stellen. Doe er snel iets aan en laat het niet sudderen vanwege de hoop dat het vanzelf wel weg trekt. Misschien verdwijnt het tijdelijk; de kans dat er snel weer iets is waarover iemand zich opwindt, is aanwezig. Boosheid kan meer kapot maken dan je lief is. Doe jezelf en al je collega’s een plezier: haal de angel er dus zo snel mogelijk uit.