Duurzaam welbevinden, werk en kapitaalvernietiging door dit kabinet

In een interview gaf de directeur van het Centraal Plan Bureau aan dat werkloosheid de mate van individueel geluksgevoel het meest beïnvloedt. Hij had er onderzoek na laten doen. Wij ontlenen onze identiteit voor een groot deel aan ons werk. Werk geeft je het gevoel dat je erbij hoort. Da´s mooi, dat we dat weten. De praktijk van re-integratie blijkt weerbarstig en de vraag is in welke mate rekening wordt gehouden met persoonlijk welbevinden.
Onlangs leidde ik het debat tijdens een ledendag van DetaNet, de branche- vereniging van detacheringconsulenten binnen de sociale werkvoorziening, met als thema de veranderende rol van de consulent. De sociale werkvoorziening wordt grotendeels gefinancierd met publiek geld. Afgelopen jaar is vanuit de politiek de druk toegenomen om mensen te detacheren. In 2009 werkte 28 procent bij reguliere bedrijven. Het streven is de populatie van zo´n 100.000 SW-ers met tweederde te verminderen door voluit in te zetten op detachering. De toelatingseisen voor nieuwe instroom worden strenger, de SW is alleen bedoeld voor diegenen die een beschutte werkplek nodig hebben. Detachering waar mogelijk, ik ben een groot voorstander. Het lijkt er alleen op dat het kind met het badwater wordt weggegooid. Het resultaat van deze maatregel zal zijn dat veel mensen thuis op de bank belanden, omdat werkgevers niet staan te trappelen. Bovendien schuilt er een adder onder het gras. Omdat de subsidie voor een gedetacheerde jaarlijks afneemt, worden de productie-eisen hoger. Het effect kan zijn dat daardoor mensen uitvallen, zoals het voorbeeld dat ik hoorde tijdens een radio-interview met een vrouw die bij een schoonmaakbedrijf was gedetacheerd. Zij kon het niet meer bolwerken, ze kan niet terug naar het SW-bedrijf. Ze zit nu ziek thuis. Tel uit je winst.
Nog zo´n voorbeeld. De bezuiniging van het nieuwe kabinet op het middelbaar beroepsonderwijs voor 30-plussers zal de instroom in de arbeidsmarkt hard treffen, schrijft Jan van Zijl, voorzitter van de MBO raad. Een groep die daarbij bijzonder hard getroffen wordt zijn studenten van de middelbaar beroepsopleiding niveau 4; Begeleiders GGz met Ervaringsdeskundigheid. Deze studenten hebben een achtergrond van psychische en psychiatrische problemen en ontdekten dat ze het talent en de ambitie hebben om anderen met een GGz diagnose inclusief verslavingsproblemen te begeleiden en daarbij hun ervaringsdeskundigheid professioneel in te zetten.
Door de eigen ervaringen van BGE studenten met psychische problemen en alle gevolgen daarvan voor hun leven, leren en werken weten deze studenten goed wat de impact daarvan is voor je zelfbeeld en gevoel van eigenwaarde. Met die specifieke ervaringskennis zijn BGE-ers een aanwinst voor de GGZ. De studenten die de BGE-opleiding met een diploma afronden hebben een goede startpositie op de arbeidsmarkt. Dit tweedekans onderwijs is essentieel voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Aan de opleiding studeren mensen in de leeftijd tussen 20 en 55 jaar. De bezuiniging gaat hen hard treffen. Naast het feit dat mensen weer aan het werk gaan telt ook zeker het herstel wat mensen in een nieuwe rol doormaken. Dit herstelproces heeft een sterk positief effect op het gevoel dat je er toe doet, dat jouw inbreng zinvol is voor anderen. Begeleiding is vaak niet meer nodig omdat deelnemers weer in hun eigen kracht en competenties geloven.
Ervaringsdeskundigheid is een nieuwe professionaliteit in opkomst en gebaat bij tweedekans onderwijs. Als een beroepsopleiding als de BGE verdwijnt door de maatregel van het kabinet is er daarom sprake van kapitaalvernietiging. Daarbij is in 2008 de effectiviteit van de opleiding door het Trimbos Instituut onderzocht en aangetoond. De voorgenomen maatregel betekent enerzijds een verlies van een toekomstperspectief voor deze studenten, anderzijds blijven of komen zij veelal in een uitkeringssituatie. Een kwestie van verschillende potjes. Bezuiniging uit het en potje leidt tot oplopende kosten vanuit een ander potje. Hoe zat dat ook alweer met dat onderzoek?

Van Bert den Boer verscheen onlangs in coproductie het boek Onbegrensd. In gesprek over verlangen en culturele identiteit.