De meerwaarde van een skunk in je organisatie

Jaren geleden keek ik naar een televisieserie die zich afspeelde in een groot bedrijf. Ben de titel jammer genoeg kwijt. Eén van de medewerkers had een fantastische baan. Ik zie nog voor me hoe hij, gewoontjes gekleed en zittend in een vensterbank, een gesprek voert met een paar collega’s. Hij mocht overal onaangekondigd aanschuiven, door het gehele bedrijf heen. Of het nu de Raad van Commissarissen of een productieoverleg betrof, hij trok een stoel bij. Hij luisterde, beleefde de sfeer en stelde vragen. Iedereen in het bedrijf kende zijn vrije rol. Op grond van zijn waarnemingen kwam hij met enige regelmaat, rekening houdend met het grote geheel (the bigger picture), met ideeën en verbetervoorstellen bij de directie. Deze voorstellen hadden zowel betrekking op inhoud als personeelsbeleid.

Zijn functiebenaming? Geen idee. Ooit hoorde ik de term skunk, wat niet letterlijk vertaald werd als stinkdier, maar omschreven als 'innovatieve dwarsligger'. Zonder dwarsliggers heb je geen spoor, dus een passende benaming. Natuurlijk vraagt een dergelijke baan afspraken over hoe om te gaan met vertrouwelijke gegevens. Voor je het weet word je in een dergelijke rol als klikspaan of rechterhand van het management gezien.

Geen idee of er daadwerkelijk bedrijven zijn waar professionals een dergelijke rol uitoefenen. Een organisatieadviseur, trainer, interim-manager herkent wellicht skunkachtige elementen. Ik herinner me vooral de ultieme vrijheid van de hoofdpersoon van mijn serie. Onder die voorwaarde houd ik me in ieder geval aanbevolen. Een dergelijke functie kan tijdelijk zeer waardevol zijn, lijkt me.

Zet zo’n vrijbuiter in op specifiek thema’s, waarbij ik bijvoorbeeld denk aan een thema als duurzame inzetbaarheid. Wat is er dan mooier als je iemand hebt die links en rechts ideeën opdoet, waardoor werknemers uiteindelijk meer nadenken over hun toekomst en de organisatie meer zicht krijgt op de benodigde ondersteuning om gewenste mobiliteit te bevorderen. Zo’n functie dus. Ik noem duurzame inzetbaarheid niet voor niets. Mijns inziens is dit hèt thema van deze tijd. Want… flexibilisering, digitalisering, globalisering. We zien allemaal om ons heen dat deze veranderingen de nodige stress en onzekerheid met zich meebrengen. Ook als is onzekerheid iets van alle tijden - denk aan de uitspraak van de filosoof Bertrand Russell (1872-1970): ‘Wat de mensen echt willen is geen kennis maar zekerheid’ - stress en burnout verschijnselen zijn significant toegenomen.

Tot slot: sommige organisaties kennen een veelheid aan functiebenamingen.
Is iemand de skunk ooit tegengekomen?