Breinleiderschap; wat elke leidinggevende moet weten!

Waarom elke leider of manager breinleiderschap mag omarmen, is snel uitgelegd. Al eerder schreef ik dat leidinggevenden ervan uitgaan dat als ze 1x iets verteld hebben iedereen het weet. Vooral als ze zaken melden die 'een verandering' inhouden dan is het tamelijk voorspelbaar dat deze informatie de plakfactor ontbeert. Verandering betekent stress en dat betekent dat in een mum van een seconde er van alles in het brein van de toehoorders gebeurt. Het is dus kortom heel logisch en voorspelbaar dat informatie niet reproduceerbaar blijkt.

Breinleiderschap en voorspelbaarheid

Voorkom dus teleurstelling in je medewerkers door kennis te nemen van hoe het brein in specifieke (werk)situaties werkt. Maak het een en ander voorspelbaarder voor jezelf en lees de onderstaande informatie over het brein, zodat je minder vaak verrast wordt. Bij uitvoering van deze punten zijn zowel jij als je medewerkers een stuk tevredener.

Stressor en bandbreedte

Deze bandbreedte is vooral gericht op zaken waar medewerkers het meeste voordeel van verwachten. Of het nou gaat om een goed gevoel of juist het vermijden van negatieve zaken. Als we aan het peinzen zijn over een kwestie vernauwd dit onze bandbreedte. Er is ‘nu’ letterlijk geen ruimte voor andere taken; laat staan voor vooruit bewegen. Een verandering is voor veruit de meeste medewerkers een stressor. Voor zowel de medewerkers als de leidinggevende is het leren managen van dit soort stress cruciaal voor succesvol veranderen.

Bedreigingen en fysiologische reactie

Het oudste deel van het brein is hyperactief en scant meer dan vijf keer per seconde of er sprake is van bedreigingen. Zo ja, dan vindt binnen 15 milliseconden een respons plaats die fysiologische reacties in gang zet. Op het moment dat we ons bewust worden van de dreiging zijn er veranderingen in hormoonspiegels, steroïden en andere processen opgetreden. Het kost vervolgens tijd om de balans te herstellen. Het herstel vraagt om breincapaciteit; de productiviteit van een medewerker ligt dan tijdelijk lager. In teams kan het probleem van één medewerker collega’s beïnvloeden. Houd daarom onnodige stress weg van de werkvloer, zodat medewerkers zich op hun taken focussen.

Veilige breinomgeving

Een bedreiging voor mensen kan zowel fysiek als sociaal zijn. Beide soorten bedreiging geven eenzelfde soort reactie. Afgewezen of gepest worden doet mentaal pijn. Het heeft tot gevolg dat de concentratie verminderd evenals het engagement. Ook is het dan lastig om emoties te reguleren met gevolgen voor de performance. Vandaar dat het zo belangrijk is om voor alle teamleden een veilige werk- en breinomgeving te creëren en behouden.

Patronenmachine en duidelijkheid

Medewerkers zijn gebaat bij duidelijkheid. Het brein is een soort van ‘patronenmachine’. We maken deze patronen, zodat we de wereld om ons heen begrijpen en er grip op hebben. Als zaken onduidelijk zijn, gebruiken mensen een deel van de beschikbare bandbreedte om helderheid te creëren. Het is een schot voor open doel, maar de snelste weg om bandbreedte te winnen, is investeren in duidelijkheid. Communiceer over doelen en laat weten wat je verwachtingen zijn. Wees zo eenduidig mogelijk waardoor medewerkers zich zeker voelen over hun bijdrage en de route naar resultaten.

Micromanagement versus autonomie

Door het bovenstaande punt denk je misschien dat je moet gaan micro managen. Om misverstanden te voorkomen: daar zit niemand op te wachten. Wat dan wel? Als jouw teamleden zich zeker voelen over hun positie en jouw verwachtingen, neem dan afstand. Moedig ze vanuit een ‘balans tussen afstand en nabijheid’ aan om doelen vanuit een eigen werkwijze te halen. Dat geeft ze de ruimte en vrijheid om enorm creatief te zijn. Vooral mensen die autonomie als natuurlijke drijfveer hebben, leven op als ze die ruimte krijgen. In deze tijd verlangen we juist naar dit soort ‘zelfstarters’ die trouwens snel alternatieven zoeken zodra ze zich beperkt voelen.

Eerlijkheid als sleutel

Als het idee ontstaat, en dat kan een eigen invulling zijn, dat er iets niet klopt of oneerlijk is, dan kost dat energie. Er gaat veel tijd verloren met onproductieve gedachten en gesprekken. Het is zaak om er op tijd bij te zijn, want als het ‘doorettert’ dan ontstaat een sfeer met een negatieve lading. Medewerkers steken elkaar onder andere aan door de werking van spiegelneuronen. Zodra iets als oneerlijk wordt ervaren, is het zaak om in gesprek te gaan.

Waardering; een vorm van vitamine aandacht

Het brein scant ook constant de omgeving af om te checken hoe we het doen in vergelijking met anderen. Tegelijkertijd willen we weten hoe anderen tegen ons aankijken. Deze zoektocht naar waardering stuurt ons gedrag. Verlies van (het gevoel van) waardering is een bedreiging die zich uit in vormen van weerstand. Denk daarbij aan het blokkeren van initiatieven of het plots nemen van te veel risico. Het vecht-, vlucht- of bevriezingsgedrag is dan geactiveerd.

Als leidinggevende is het zaak om ervoor te zorgen dat iedereen zich gewaardeerd voelt en kan groeien. Maak het jezelf gemakkelijk en maak het onderdeel van de gesprekscyclus. Het dagelijks praatje pot doet ook wonderen.

Vertrouwen voor optimale samenwerking

Dit is echt van groot belang. Als teamleden elkaar niet vertrouwen, wordt samenwerken erg moeilijk. Zodra er sprake is van vertrouwenskwesties, is het noodzakelijk om vastberaden op te treden. Help de kwestie de wereld uit, zodat elk teamlid zich weer onderdeel van het geheel voelt. Elk teamlid moet weten wat hij kan verwachten van elk ander teamlid. Dat elk teamlid doet wat goed is voor het team als geheel. Eigenlijk gaat het hier om integriteit en ‘zeggen wat je doet en doen wat je zegt’. In de andere alinea’s is al beschreven hoe het brein reageert op verminderd vertrouwen.

Inclusief werken

Ieder van ons heeft zijn eigen unieke achtergrond en ervaringen die een richtlijn zijn voor ieders huidige levensstijl. Met miljoenen neuronen en miljarden neurologische verbindingen in ons brein, is het zonneklaar: er bestaat maar één persoon zoals ik. Hoe geweldig is het dus dat diversiteit bestaat. Zaken benaderen vanuit verschillende invalshoeken helpt teams bij het vermijden van blinde vlekken. Als er tenminste vanuit inclusie gewerkt wordt. Denk er op dagelijkse basis aan om ieders unieke persoonlijkheid te respecteren en appreciëren. Dit verrijkt het team en verbreedt haar horizon.

Geld en het vermijden van risico's

Het grappige is, dat geld zowel een beloning als bedreiging kan zijn. Als geld de enige incentive is, dan tenderen medewerkers naar het vermijden van risico’s. Ook zie je weinig interesse in innovatie en duurt herstel na teleurstelling lang. Geld blijkt geen alternatief voor de hierboven besproken thema’s als veiligheid, autonomie, eerlijke behandeling, waardering en vertrouwen. Dat zijn juist zaken die de motivatie stimuleren. Het brein focust zich op waar het werkelijk om gaat. De uitdaging voor modern breinleiderschap is het creëren van een breinvriendelijke omgeving!

Werken aan breinleiderschap

Wil je investeren in breinleiderschap, volg dan de training ‘Breinkennis en Leiderschap’. Je wordt je dan onder andere bewust van je eigen gedrag en de (on)gewenste effecten daarvan op het brein. Daarnaast gaat breinleiderschap over het creeren van een veilige werkomgeving en het versnellen van groei door investeren in een prettig leerklimaat.

Free Stock Photo made by Mudretsov Olexandr