Als waardering uitblijft, blijven topprestaties uit leiders!

‘Weet je, als er eens een keer iets niet goed gaat, dan krijg je een scheut door de benen! Maar je hoort het hier nooit eens een keer als het goed gaat. Gewoon, ik als persoon niet, maar ook als team niet. Presteer je een keer buitengewoon; je meldt het vol trots en dan krijg je nul op je rekest. Voor wie loop ik, lopen wij ons nou helemaal uit te sloven? Denken ze dat dit motiveert of zo? Nou, ik doe in het vervolg precies wat nodig is ……’

Helaas heb ik dit soort uitspraken de afgelopen jaren meermalen gehoord. Het paradoxale is dat organisaties om de zoveel jaar medewerkerstevredenheidsonderzoek uitvoeren en vervolgens, bij een tegenvallende uitslag, gaan investeren in het ‘engagement’ van medewerkers. De betrokkenheid moet omhoog, want dat leidt over de hele linie tot betere resultaten.

Dat geld kunnen ze beter besteden aan het opleiden van leidinggevenden, omdat die het dus op cruciale momenten af laten weten wanneer er juist kans is om het engagement te vergroten. Een piekprestatie is zo’n moment waarop leiders kunnen laten weten dat medewerkers ‘waardevol’ zijn voor de organisatie. Laat ik er hier direct nog maar een aantal veel voorkomende klachten van medewerkers achteraan gooien, zodat leiders weten wat de betrokkenheid van medewerkers verminderd: richtinggevende doelen zijn vaag of onduidelijk en daarmee verwachtingen, nauwelijks tijd hebben/maken om medewerkers te spreken, tekort of ontbreken van feedback en geen belangstelling hebben voor ‘de mens’ achter de medewerker.

‘Kun je me wat tips en trics leren’, wordt me vaak gevraagd door leidinggevenden als ze een eendaagse cursus volgen. Daar tips en trics volgens mij trucjes zijn die, bij toepassing daarvan, uit het hoofd en niet uit het hart afkomstig zijn, weiger ik dit soort zaken te delen. Tips en trics werken voor geen meter; medewerkers voelen dat ‘de leider’ een aantal zinnen uit zijn hoofd heeft geleerd. Wanneer de aangeleerde zinnen gecommuniceerd worden, zijn deze incongruent met de lichaamstaal en gezichtsexpressies. Kortom: je geloofwaardigheid ondermijn je daar alleen maar mee.

Effectieve leiders weten dat je connectie maakt met medewerkers door oprechte communicatie. Dit leidt tot het genereren van meer energie, gelijkwaardigheid en betekenisvolle interactie. Hierbij een aantal ideeën over hoe je, in communicatie, echt contact maakt met medewerkers en de connectie, veiligheid en vertrouwen op een hoger peil brengt.

Waardering druk je uit door specifiek te zijn in je complimenten. Daaruit blijkt dat je oog hebt voor de onderscheidende bijdragen van een medewerker. Van een algemene uitdrukking als: ‘Ik waardeer je bijdragen’, wordt niemand koud of warm. Als je daarentegen zegt: ‘Ik heb bewondering voor de wijze waarop je mensen van andere afdelingen hebt weten te betrekken bij de oplossing van het probleem dat we hadden. Je hebt echt alle neuzen dezelfde kant op gekregen.’ Voor de medewerker is het zonneklaar dat jij je ogen open hebt gehouden en hem echt hebt gezien. Wil je dat medewerkers vleugels krijgen? Dan is dit deel één van het recept.

Er zijn duizenden manieren en momenten om ‘dank je wel’ te zeggen. Stel dat je een aantal mensen hoort spreken over het werk bij de koffieautomaat. Wat let je om ze te bedanken dat ze ook op dat moment echt met hun werk bezig zijn. Denk aan de start van een vergadering, want dan zit (bijna) iedereen bij elkaar. En denk ook aan de mogelijkheid van geeltjes. Plak eens een bedankje op de computer van een medewerker, omdat hij iets goeds heeft bijgedragen. Een positieve vibe gaat als een lopend vuurtje rond als je laat zien dat je dit soort moeite doet.

Als medewerkers ergens pukkels van krijgen, en zich terugtrekken, dan is het de alwetende baas. Van die types die je nooit uit laten praten, geen geduld hebben en het ‘op hun handen gaan zitten’ maar niet onder de knie krijgen. Hoe krijg je medewerkers/kenniswerkers zover dat ze zonder terughoudendheid hun ideeën gaan delen? Heel simpel. Gewoon door het stellen van open vragen als:

• We willen graag vooruitgang boeken en ik ben heel benieuwd naar jouw kijk daarop. Hoe denk jij daarover?
• Wat houdt ons op dit moment tegen om die stap te nemen; waar zit de bottleneck?
• Je vertelde mij dat je houdt van je werk? Wat zou je in dit jaar willen bereiken qua ontwikkeling?

Medewerkers vinden het cool wanneer een leidinggevende om zichzelf kan lachen en op gezette tijden vol uitkomt voor de bloopers die hij in zijn loopbaan heeft gemaakt. Door deze vorm van zelfonthulling wordt de mens achter de leider zichtbaar en het zal je verrassen tot hoeveel waardering dat leidt.

Heel veel leidinggevende weten alles over het reilen en zeilen van de organisatie en zorgen dat ze up to date blijven. Als ze net zoveel weten over de medewerkers waaraan ze leiding geven en dat laten blijken, dan reilt en zeilt het schip in recordtempo de haven binnen. Topprestaties? Je hebt het zelf in de hand!