Aardbeien in december

Daar. In volle mijmering over het Zuid-Hollandse landschap uitkijkend in de forensentrein, viel een zweem van licht op boven de oostelijke horizon tussen Leiden en Den Haag. Vreemd, het uur van de dag zou namelijk aan de westhemel een dergelijk schouwspel kunnen bieden, maar niet de oostelijke. Immers, het was na zevenen. Kunstlicht, bleek het antwoord. En kunstlicht biedt zelden waar het voor is uitgevonden; verlichting.

Eigendunk. Opvallend vaak worden gebouwen op uren dat er geen noodzaak voor is, in het volle licht gezet. Gaat het daarbij om een architectonisch hoogstandje uit een eeuw of wat geleden, dan mag je dat verwachten; hoe overbodig ook. Maar is het zo dat een verzekeringsmaatschappij op een louche industrieterrein de volle watt-lampen op zich gericht weet, is er toch iets wezenlijk mis. Overschatting van eigen kunnen en intrinsieke waarde, zijn invallen die mij ter plekke op zo’n moment en met zo’n aanblik overkomen.

Kunstlicht. Het wordt ook aangewend om tomaten in een periode uit de grond te stampen dat het Guiness book of records direct op de stoep staat om dit wonderlijke schouwspel aan te zien, te noteren en door te geven ter meerdere eer en glorie van, ja van wie eigenlijk?

Goed. Het verlichten van een object is – hoe overbodig ook – nog bijkomstig interessant, voor een toevallig passerende toerist. Maar nee, laat maar. Het Olympisch uitrijpen van een tomaat moet niet worden ontmoedigd – dit biedt nog ruimte voor interpretatie – maar moet eigenlijk gewoon direct volstrekt worden verboden, met bijpassende prent van een diender van dienst.

Echter. De glastuinbouw in Nederland is de laatste jaren qua wattage zo fors toegenomen, dat hele gebieden ’s nachts niet meer donker worden. Met alle gevolgen van dien, immers, donkerte is een voorwaarde voor nachtrust. De mens kent het gordijn, de vogel slechts zijn instinct. Die gaat nesten op momenten dat er geen enkele aanleiding toe is. Daniel Lohues omschreef zo wel eens mooi zijn Drents landschap: een zee van licht boven Coevorden, Emmen, Erica.

Ja. Het nachtelijk groeilicht is zo desastreus voor het milieu, dat – recentelijk onderzoek wees dit uit – de co2-footprint van een tomaat uit Nederland vele malen groter is dan een ingevlogen tomaat uit Spanje of zelfs Kenia. Tel uit je winst.

Want. Zeg nu zelf, wie zit er eigenlijk te wachten op aardbeien in december?