De ethische uitdaging

Cover stories · Boeken

De roep om ethisch zaken doen

Shockerende beursschandalen, schaamteloos graaiende topmanagers, wild frauderende bouwbedrijven en ambtenaren ... Het vertrouwen van burgers in de eerlijkheid van zakenmensen staat sterk onder druk en de roep om ethisch handelen lijkt groter dan ooit. Ethiek is een belangrijk maar lastig onderwerp. Bijna niemand is expliciet tegenstander van ethisch handelen. Want zonder ethisch handelen is het onmogelijk elkaar te vertrouwen. En zonder vertrouwen houden lange termijn relaties geen stand. En zonder lange termijn relaties is het moeilijk om lange termijn succes te bereiken. Maar er is een verschil tussen zeggen en doen ...

The E...

Joke van Galen
Hallo Coert,
Bedankt voor je artikel. Interessant ook. Gelukkig geen lijstjes met de tien beste tips. Dat past niet bij dit onderwerp, vind ik. Ik heb ook even gekeken naar de andere artikelen en vond veel bevestiging van mijn idee, dat ethiek is, dat veel meer onderdeel van het dagelijks werk moet zijn. Ik associëer dit onderwerp erg met opvoeding: je leert wat goed is en niet ofwel wat ouders/ouderen gebruikelijk vinden. Maar het allerbelangrijkste is, dat je leert na te denken en er je gedachten met anderen over deelt.
Om antwoord te geven op je vragen: de zorgsector staat bol van de ethische dilemma's, niet alleen in ziekenhuizen (cure), maar ook in andere instellingen (care).
Wat mij in herinnering komt is een collega, die op grond van haar eigen levensovertuiging weigerde een bewoner morfine toe te dienen, want dit spuitje kon weleens de laatste zijn voor het overlijden van die bewoner (morfine dempt de pijn, maar versnelt vaak ook het stervensproces). Ik wilde wel meevoelen met die collega, maar eerlijk gezegd had ik meer met die bewoner te doen. Je zult maar de pech hebben, dat de dienstdoende zuster weigert jou je pijnmedicatie te geven, omdat dit haar voor een dilemma stelt. Ik heb het toen op de korte termijn opgelost door voor mijn collega in te vallen (en dus zelf die medicatie te geven). Het heeft er wel toe geleid, dat er een brede ethische discussie is opgezet, geleid door een maatschappelijk werkster met veel ervaring mbt dit thema. Mij werd toen duidelijk dat de oorzaak van deze "ellende" lag in de gebrekkige opleiding op dit punt. als je voor een beroep kiest, moet je wel bewust zijn van de consequenties van die keuze. Je kunt niet ineens in een avonddienst last van je geweten krijgen, daarop moet je anticiperen en werkbare afspraken maken.
Later maakte ik een vergelijkbaar voorval mee, toen we een cusus reanimatie organiseerden. Ineens was er een discussie over of je oude mensen wel mag/moet reanimeren en of je ook verplicht bent je kennis en vaardigheden te gebruiken. Het klinkt misschien een beetje banaal, maar dit soort kwesties komen nog steeds voor. Gelukkig begint wel een verbetering bij protocollisering, e.d., maar ik blijf het wonderlijk vinden, dat opleidingen nog steeds zo gebrekkig zijn op dit punt. Een taak voor werkgevers om invloed en pressie te blijven uitoefenen op de opleidingen. En natuurlijk veel werk maken van interne kwaliteit en vooral open discussies voeren. Met elkaar blijven nadenken over ethiek en vooral ook het goede voorbeeld blijven geven als manager. En dit laatste is niet alleen aan de orde in de zorg, lijkt mij.
Misschien is internet ook wel een goed medium om deze onderwerpen te "bediscussiëren". Ik hoop ook heel veel reacties en heel veel verschillende gezichtspunten. Lijkt me heel leerzaam.
Groeten van Joke
Joke van Galen
Vandaag heb ik een boek opgehaald bij de boekhandel, wat erg mooi aansluit bij het bovenstaande. Overigens: deze titel stond onlangs op deze site, dus toevallig zal het niet zijn, lijkt mij.
Het gaat om: "Waarde(n)vol leiderschap" van Keshavan Nair, bezielende lessen van Mahatma Gandhi. Het zou me niet verbazen als je dit ook gelezen hebt, anders van harte aanbevolen (en misschien een volgende recensie?)
Groeten van Joke
Coert Visser
Meer over het werk van de in dit artikel genoemde hoogleraar Kim Cameron en zijn collega´s, die onderzoek doen naar deugdzaamheid in/van bedrijven, vindt u <a href="http://www.bus.umich.edu/Positive/WhatisPOS/">hier</a>.

Coert Visser
<a href="http://www.m-cc.nl">Management & Career Consultancy</a>
Coert Visser
14 jan 04 - Enron-update: De in het artikel genoemde Andrew Fastow heeft schuld bekend en is veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf plus een boete van 28,3 miljoen dollar.
Coert Visser
Gisteravond was er een uitzending van het programma Tegenlicht over de graaicultuur.

Tegenlicht levert een bijdrage aan de discussie over normen en waarden en onderzoekt de graaicultuur aan de top van het multinationale bedrijfsleven. Wat is er gebeurd? Welke structurele oorzaken zijn er voor de fraudezaken? En hoe is te verklaren dat succesvolle managers, rolmodellen van de jaren negentig, nu als oplichters en zakkenvullers worden afgeschilderd?

Interessante interviews met o.a. Jack Welch, Pieter Bouw en -vooral- Roger Lowenstein (auteur van het boek 'Origins of the Crash’).

Het programma kan hier worden bekeken.

Coert Visser
www.m-cc.nl

Coert Visser
hier is de link:

www.vpro.nl/info/tegenlicht/
Jantien de Beuselaere
Fijn. Bedankt Coert. Voor al die niet te missen televisie- en literatuurtips van je.
Groetjes van Jantien.

Meer over Ethiek, integriteit, moreel kompas