Bert Overbeek is trainer, coach en interim manager, maar tegenwoordig kan je ook zeggen: organisatiedokter en -innovator. Opgeleid door NS en Schouten en Nelissen, besloot Jongebazen-oprichter Bert Overbeek na 25 jaar loondienst om voor zichzelf te gaan werken. Hij wilde zijn klanten meer op maat bedienen, de basis van zijn werk verdiepen en de kwaliteit van zijn werk vergroten en had het gevoel dat hij daarvoor onafhankelijk moest kunnen opereren. Hij is er gelukkig van geworden. (Website met filmpje: www.pitchersupport.jimdo.com)
Prof. dr. Mastenbroek van Managementsite ‘ontdekte’ dat Overbeek meer kon dan bedrijven helpen met verbeteringen van resultaat en sfeer. Hij vroeg de schrijvende organisatieontwikkelaar of hij een weblog voor jonge managers wilde bijhouden, als partnerlink van het grote ManagementSite. Dat was tien jaar geleden. Sindsdien schreef Overbeek bijna 1500 artikelen en zes boeken. Ze werden uitgegeven door Haystack en door Futuro Uitgevers. Twee boeken werden bestsellers en eindigden in de top 10 (‘Het Flitsbrein’ en ‘Mannen en/of vrouwen’).
Overbeek vindt kosteloze kennisdeling en informatie-uitwisseling zo belangrijk, dat hij hier op jongebazen.nl nu 10 jaar de finesses van het managementvak deelt met vakbroeders en collega’s. Daarmee liep hij voor op de moderne social media trends waarin het ‘geven’ van gratis informatie een marketing tool is geworden.
Meer dan 100 000 mensen bezoeken Jongebazen per jaar. En het heeft hem veel respect opgeleverd in managementland. Alles wat te maken heeft met het verbeteren van organisaties, teams en mensen boeit hem. 21 jaar ervaring en intensieve studies helpen hem daarbij. Zijn humor leidt er toe dat mensen hem graag inhuren als spreker en inspirator, en zijn veelzijdigheid heeft hem het compliment van een topvrouw opgeleverd, dat hij altijd een eigen gezichtspunt kiest en je daardoor aan het denken zet.
Organisaties weten de weg naar hem te vinden. Hij zei daarover in een interview: ‘Het is niet altijd makkelijk om mijn werk te combineren met jongebazen, omdat je op zo’n blog wel eens inzichten los wilt maken die strijdig zijn met wat gangbaar is in mijn vak. Wat zegt hij daar nu weer?, denken opdrachtgevers dan. Maar ik kan ze gerust stellen. In mijn werk kan ik me goed op een opdracht richten.’
Bert twittert op Goeroetweets, een titel die is afgeleid van zijn boek ‘Goeroegetwitter’. Het woord ‘goeroe’ is duidelijk met een knipoog. Want hij is wars van goeroeneigingen, en prefereert laagdrempeligheid. Jongebazen heeft een eigen groep op Linkedin.
Correspondentie met Bert Overbeek via pitcher.support@hetnet.nl Zijn website is www.pitchersupport.jimdo.com
In het artikel wordt door Otto van Wiggen terecht stilgestaan bij de combinatie van transformationeel en dienend leiderschap. Ik wil daar verbindend leiderschap aan toevoegen. Immers, in verbindend leiderschap prevaleert de horizontale, gemeenschappelijke en gezamenlijke aanpak boven de verticale directieven en heeft een dialoog de voorkeur boven de discussie. In deze leiderschapsstijl vormt tweerichtingsverkeer de basis en vindt interactie plaats op basis van vertrouwen.
De combinatie van transformationeel, dienend en verbindend leiderschap levert het volgende beeld op van de leider. Hij of zij is wijs en inspirerend, benaderbaar, integer (dus te vertrouwen), genereus (dus behulpzaam), eerlijk (dus rechtvaardig en betrouwbaar), diplomatiek (dus goed in het omgaan met conflicten en spanningen), besluitvaardig (dus in staat tot gedegen, tijdige inschattingen en keuzes, die getuigen van intelligentie) en visionair (dus in staat tot het schetsen van een wenselijke toekomst).
dank voor je reactie.
Los van het feit dat we ieder onze eigen voorkeur voor leiderschapsstijl hebben, zijn wij er beiden van overtuigd dat leiders per definitie onder druk en chaos zich moeten bewijzen door daar de goede dingen te doen. Al dan niet op eigen initiatief dan wel door te luisteren naar de professionals om hen heen.
In een reactie op Linkedin geeft een collega van de Politie aan dat dienend leiderschap niet altijd de juiste leiderschapsstijl hoeft te zijn. Ik denk dat hij gelijk heeft, maar het ligt er ook aan welke definitie je voor dienend leiderschap hanteert. Ik vind het 'servant leadership' van Robert Greenleaf ook wat eenzijdig. Vandaar ook dat ik de theorie van van Vugt en Wildschut heb gebruikt die op basis van wetenschappelijk onderzoek tot natuurlijk leiderschap zijn gekomen.Persoonlijk herken ik me het meeste in hun definitie van natuurlijk leiderschap. Die komt in mijn optiek ook het beste overeen met de leiderschapsfilosofie die wij binnen de Landmacht hanteren.
(Dienend) Leiderschap -Wat doe je zelf?
De wereld waarin we met elkaar leven is aan het kantelen. Laat ik me voor het overzicht in deze column beperken tot Nederland. De problemen hier alleen al zijn groot genoeg. Eerst een bankencrisis en daarna een economische crisis zorgen er al vanaf 2007 voor dat overheden, bedrijven en instanties aan het zoeken zijn naar een nieuw evenwicht. De werkloosheid in Nederland blijft maar groeien. En natuurlijk is daar de ook al lange tijd durende milieuproblematiek. Het lijkt wel of mensen hun maatschappij opnieuw moeten uitvinden. Mijn vaste overtuiging is dat voor dit proces nieuwe leiders nodig zijn. Om gelijk maar klare wijn te schenken: dienende leiders!
Al hoewel ik nog volop in de running ben, heb ik mijn sporen in het leven wel getrokken. De rode draad in mijn leven is dat ik altijd services verleende. Eerst als dienaar en later als leider. Ik mag wel zeggen dat ik weet hoe de hazen lopen. Niets werkt zo inspirerend en effectief als een dienende leider. En waarom? Omdat deze vorm van leiding geven op mensen is gericht. Het beste in de mens komt zo naar boven. Maar de mens is in de afgelopen decennia zichzelf verloren. Winstbejag, ultiem comfort, meer en meer, en hoger en hoger hebben ertoe geleid dat mensen zich van elkaar vervreemdden. Mijn visie is dat het ontbreken van dienend leiderschap hier vooral debet aan is.
En juist deze persoonlijke inzichten zorgden er alweer jaren geleden voor dat ik de filosofie van het dienend leiderschap van Robert Greenleaf omarmde. Greenleaf introduceerde in 1970 het begrip ‘Servant Leadership’. Nou is dienend leiderschap zo oud als de mensheid zelf. Dat blijkt wel uit de geschriften van Jezus en later van Griekse wijsgeren als Socrates en Plato. Maar in de moderne tijd zette Greenleaf het Servant Leadership op de kaart. Greenleaf verstaat onder dienend leiderschap: ‘Het begint met het natuurlijke gevoel dat men in de eerste plaats wil dienen. Daarna maakt men bewust de keuze om te trachten te leiden. Het verschil met andere vormen van leiderschap is gelegen in de zorg die een dienaar ten eerste besteed aan het tegemoet komen aan de voornaamste prioriteiten van anderen. De beste test, welke moeilijk is uit te voeren, is: worden de mensen terwijl ze gediend worden, gezonder, wijzer, vrijer, autonomer en zijn ze zelf meer in staat om dienaars te worden? En wat is het effect op degenen die het minst bevoorrecht zijn in onze maatschappij? Hebben zij er ook voordeel van, of tenminste, zullen zij niet nog meer achtergesteld worden?’ Hierin kon ik mij helemaal vinden en niet voor niets ben ik dan al sinds lang ambassadeur van de stichting Greenleaf Center for Servant Leadership Europe. Wel benadruk ik daar persoonlijk bij dat ieder mens moet dienen. Dan kom je tot de kern: Wat doe je zelf?
Op maandag 13 mei was ik daarom een meer dan aandachtig toehoorder op het congres ‘Investeren in leiderschap’. Ik werd op mijn wenken bediend en kreeg uitmuntende verhalen te horen van onder andere Joël Aarts, Henk Stoorvogel en Ben Tiggelaar. Goed was het verhaal van Henk Stoorvogel waarin hij vertelde over de kracht van de eenvoudige woordjes: dank-je-wel. Het is welhaast een ultieme uiting van genegenheid en is wat mij betreft symbool voor dienend leiderschap. Het congres was voor mij ook een feest van herkenning. Ben Tiggelaar sloot het congres humorvol af, en was ondubbelzinnig in zijn statement dat goed leiderschap de mens als vertrekpunt heeft.
Zo kom ik tot via dienend leiderschap en de mens uit bij mijn kernvraag: Wat doe je zelf? Wat laat je na? Wat is je rol daarbij? Hoe ga je met mensen om? Wat is je bijdrage aan een betere wereld? Een betere wereld die er, zoals ik mijn column begon, absoluut moet komen.
=====================================================================
Dienend- Leiderschap was de basis voor mijn eigen zoektocht. Ik ben er inmiddels achter dat het moetgaan om het inspelen op de trends en ontwikkelingenop het gebied van leiderschap. Voor uw gemak zet ik ze nog even op en rij:
Koos Groenewoud benoemt en beschrijft tijdens zijn lezingen en in zijn column vaak 7 trends, waaronder :
1: van het hoofd naar het hart
2: van denken naar voelen
3: van power leaders naar servant-leaders
4: van controle naar vertrouwen
5: van management naar (nieuw) leiderschap***
6: van shareholders naar stakeholders
7: van Angelsaksisch naar Rijnlands denken
***Van management naar (NIEUW) leiderschap vindt zijn grondslag in het “Handvest nieuw Leiderschap”.
Leiders moeten in hun gedrag een voorbeeld zijn voor anderen
Leiders sturen op vertrouwen en niet door middel van macht en controle
Leiders hanteren een balans tussen optimale groei van hun bedrijf en de belangen van verschillende stakeholders bij het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen
het is mooi om te zien als iemand met passie over zijn vak of overtuiging praat. In die zin had ik eigenlijk verwacht, en misschien ook wel gehoopt, dat je mijn indirecte kritiek aan het adres van Servant Leadership zou hebben weerlegd of met andere inzichten gecounterd. Er zaten nogal wat prikkelende stellingen in. Als je al 10 jaar lang Ambassadeur voor Servant Leadership bent, en weet dat deze leiderschapsstijl al sinds 1970 geïntroduceerd is, dan moet het toch ongemakkelijk aanvoelen als mensen aangeven dat ze 'er jeuk van krijgen' of dat ze sceptisch zijn door de vraag te stellen 'waarom er dan zo weinig van terug is te zien'.
Ik heb de moeite genomen om een half uur op YouTube naar een voordracht van jou over Servant Leadership te kijken, in de hoop dat je me zou gaan vertellen waar die successen dan wel geboekt zijn. Helaas, het is net als met deze reactie, een herhaling van de theorie en geen antwoord op de vragen. Gemiste kans. Of is er ook gewoon geen succes?
Leiderschap is in essentie een proces waarin een individu een groep van individuen beïnvloedt om gezamenlijk een doel te bereiken. Niet meer en niet minder. Dat verandert niet door de nieuwe media, het jaar van de ontmaskering of de introductie van social media. De dienende dimensie uit de theorie van Servant Leadership begrijp ik en omarm ik. Maar door alleen dienend te zijn aan zijn aan je medewerkers ga je de opdracht, de doelstelling of welk einddoel je ook samen hebt gesteld, niet halen. Die overtuiging heb ik op basis van mijn eigen praktische ervaring van 33 jaar officier zijn op de werkvloer bij de Landmacht wel vastgesteld. Dat was voor mij ook zo herkenbaar aan de boodschap van Colin Powell.
Oftewel, alleen met hart gaat het niet lukken. Daar moet je af en toe ook hard voor zijn. Want ieder willekeurig mens verwacht van de leider dat hij de richting bepaalt, weet waar het heen moet en daarin voorgaat. Vandaar ook de titel 'Leiderschap is meer dan alleen dienend zijn'.
Daar kan je als destijds ondergeschikte alleen maar dankbaar voor zijn tot in het einde der dagen.
Een groot leider was bijv. een zekere Compagniescommandant van de B-Cie 41 Painfbat Stoottroepen te Ermelo.
Dat is lang geleden. Wat een mooie reactie. Mooi om te zien dat je diensttijd als dienstplichtig militair zo van waarde voor je is geweest. Zoals je ziet oriënteer ik me ook buiten Defensie. Over een maand of 18 is het voor mij ook einde oefening en ik was niet van plan om helemaal niets meer te gaan doen. Nog te veel energie en vooral ervaring.
Misschien is het goed om persoonlijk contact op te nemen via ottovanwiggen@hotmail.com.
Groeten
Ja, dat is het ook, precies die waarde van destijds. En het fraaie is, dat ik daar niet alleen in sta. Gelukkig ken ik nog verscheidene collega’s van toen, en die denken er precies hetzelfde over. Zonder uitzondering hebben we allemaal een leeftijd bereikt dat je toch mag veronderstellen dat alles draait op levenservaring gecombineerd met eigen indrukken. En dat is ook goed zo. Er blijkt echter tevens, dat de vorming destijds tijdens de dienstplicht wel zeer degelijk van invloed is op het functioneren binnen de (sociale beleving en participatie van de) maatschappij daarna. Wij hebben het geluk gehad onder uw commando de zgn. parate tijd te beleven. Zelfs de meest “moeilijke” collega’s binnen de peletons heeft u op uw manier in het gareel gekregen en zijn afgezwaaid als “normale” gasten. Dat noem ik dus ook expliciet leiderschap. Zeker, uw harde en directe hand was beroemd/berucht. Maar dat schepte wel duidelijkheid en eerlijkheid. Daar moesten wij knulletjes wel even aan wennen natuurlijk. Aan de andere kant was u ook altijd de eerste om te vertellen wat er wél goed was gedaan of gelopen, en kregen mensen een pluim. En dat kwam over als een warme douche. Kan u zich nog herinneren aan de opkomst bij de zgn. “herhalingsoefening” van ons? De opkomst was > 100% ik meen te weten 100,6 of 100,8%. Dat kon natuurlijk theoretisch niet, maar er waren er 2 of 3 die niet werden opgeroepen, en vervolgens dodelijk beledigd tóch naar de kazerne zijn gekomen. Waaronder ondergetekende. Ook dat is leiderschap in mijn ogen: de leider roept, en de manschappen komen, uitgenodigd of niet.
Laten we tevens niet met elkaar wegstoppen of negeren dat leiderschap natuurlijk heeft te maken met charisma. Je hebt het of je hebt het niet. De mooiste woorden of spreuken of opdrachten kunnen door Jan-en-Alleman woorden geuit. Probleem is dat het wél moet overkomen. Daar heb je dus echte leiders resp. leiderschap voor nodig met charisma. En dat is onlosmakelijk weer individu-afhankelijk. Hoe jammer dan ook voor sommigen die graag een o zo groots leider zouden willen zijn; het komt niet aan of het komt niet over.
Het is jammer dat de dienstplicht niet meer bestaat naar mijn mening. Het heeft mij en vele, vele anderen zoveel goeds gedaan om b.g. redenen en meer dan dat. Maar dat is niet de kern van het onderwerp hier, en dus laat ik het daarbij. Hand in hand daarmee wil ik graag afsluiten met het volgende. Men kan discussiëren over leiderschap totdat men omvalt: alle theoriën ten spijt is mijn ervaring, dat het met name voor jonge jongens heel goed is om gedegen leiderschap te ervaren. Zoals voor ons destijds tijdens de dienstplicht. Je gaat erin als een lulletje en je komt eruit als een kerel. Mits je het geluk hebt een echte leider te treffen zoals de schrijver van dit topic.
En ik zal zeker en graag contact met u opnemen via canal deux.
Maar uit de reacties zie je al weer dat het begrip in de praktijk veel meer als 100% mens-georiënteerd wordt uitgelegd; en dan schiet het zijn doel volstrekt voorbij.