Verkeersveiligheid in stadslogistiek: kleiner is niet altijd beter

De gemeente Amsterdam wil de overstap naar duurzame stadslogistiek stimuleren om negatieve effecten op bereikbaarheid, belasting van kades en bruggen, gezonde lucht en verkeersveiligheid te verminderen. Het streven bij dit laatste is om tegen 2050 nul verkeersslachtoffers te hebben; vision zero.

Het SWOV onderzocht voor de gemeente Amsterdam de gevolgen van verschillende vervoerskeuzes in stadslogistiek voor de verkeersveiligheid, met name de vervanging van vrachtauto’s door kleinere voertuigen zoals bestelauto’s, cargobikes en lichte elektrische voertuigen (LEV's).

De belangrijkste conclusies zijn:

1. Verkeersveiligheidsrisico van vrachtauto's tegenover bestelauto's:

   • In Nederland blijft het letselongevalsrisico gelijk als één vrachtauto wordt vervangen door maximaal 0,8 bestelauto’s. 
   • In Amsterdam blijft het risico gelijk als één vrachtauto wordt vervangen door maximaal 1,1 bestelauto’s.
   • In het centrum van Amsterdam blijft het risico gelijk als één vrachtauto wordt vervangen door maximaal 3,4 bestelauto’s, al is dit gebaseerd op schattingen.

2. Veiligheid van kleine en lichte vrachtvoertuigen:

   • Nieuwe bestelauto’s worden veiliger door Europese veiligheidsrichtlijnen.
   • Kleine vrachtvoertuigen hebben over het algemeen gunstige veiligheidskenmerken, behalve bij botsingen voor inzittenden.
   • Het vervangen van vrachtauto’s door meerdere kleine voertuigen kan het aantal ongevallen doen toenemen door een groter totaal aantal afgelegde kilometers.

3. Invloed van de stadsomgeving:

   • De verkeersveiligheid wordt ook beïnvloed door veranderingen in de stad, zoals lagere snelheidslimieten en autoluwe gebieden.

Het SWOV geeft een aantal aanbevelingen:

• Vervang één vrachtauto door maximaal één bestelauto met een gelijk aantal kilometers.
• Onderzoek het letselongevalsrisico in het centrum van Amsterdam nauwkeuriger.
• Verken de veiligheidskenmerken en cultuur van transportbedrijven.
• Optimaliseer goederentransportvoorwaarden voor verkeersveiligheid.
• Verzamel actuele gegevens over voertuigen en ongevallenregistratie in verschillende stadsdelen.

Zorg bij goederentransport daarom voor optimale randvoorwaarden voor verkeersveiligheid, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. Denk daarbij aan aanvullende rijbewijseisen (zoals gevaarherkenning), veiligheidscultuur van het transportbedrijf, transport binnen de infrastructuur van de stad waarbij interactie met kwetsbare verkeersdeelnemers zo veel mogelijk wordt vermeden.

Bron: SWOV