Ruimte voor circulaire transitie is een onontgonnen thema in de ruimtelijke ordening

Om de circulaire transitie ruimtelijk te faciliteren, is het essentieel dat er ruimte beschikbaar komt voor diverse circulaire hubs op vijf typen strategische locaties: multimodaal toegankelijke HMC-terreinen (Hoge Milieu Categorie), watergebonden bedrijventerreinen, industriële clusters, bedrijventerreinen aan de stadsrand en locaties in de buurt van ov-knooppunten en winkelcentra. Gezien de vele andere ruimtelijke claims is het van belang dat overheden hier nu al op anticiperen. Rudy Rood, Emil Evenhuis, Frank de Feijter en Cees-Jan Pen bespreken het thema in RO Magazine.

Een gebrek aan fysieke ruimte kan een obstakel worden voor de circulaire transitie. Slechts enkele overheden hebben een ruimtelijke strategie voor de circulaire economie, wat zorgwekkend is, aangezien er nu belangrijke beslissingen worden genomen over de herinrichting van gebieden. Net zoals bij de energietransitie het risico op overbelasting van het elektriciteitsnet werd onderschat, dreigt nu eenzelfde gebrek aan inzicht in de beschikbaarheid van geschikte ruimte voor de circulaire economie.

De circulaire economie krijgt vorm via verschillende typen "circulaire hubs," die gerealiseerd moeten worden op vijf strategische locaties in Nederland. Deze hubs brengen diverse activiteiten en materiaalstromen samen die essentieel zijn voor de circulaire economie. Ze zijn nodig voor onder meer de productie, inzameling, sortering, verwerking, opslag, reparatie, verkoop en verhuur van materialen en producten.

Door te focussen op deze vijf locaties, kunnen we nu al de juiste keuzes maken voor de ruimtelijke inpassing van de circulaire transitie en het veiligstellen van specifieke locaties:

1. Bouw-, recycling- en revisiehubs op multimodaal ontsloten locaties met een hoge milieucategorie.
2. Bulkhubs op watergebonden bedrijventerreinen met milieuruimte.
3. Grondstoffenhubs met het oog op industriële clusters en ketens.
4. Stadshubs op bedrijventerreinen aan stadsranden.
5. Buurthubs bij locaties rond ov-punten, winkelcentra en in woonwijken.

De circulaire transitie vraagt om strategisch geplande hubs op locaties zoals HMC-terreinen, watergebonden bedrijventerreinen en industriële clusters. Deze hubs zijn essentieel voor recycling, grondstoffenverwerking en logistiek, maar de druk op ruimte door andere behoeften, zoals woningbouw, maakt dit complex. Overheden moeten nu al anticiperen op deze ruimtevraag om te voorkomen dat onomkeerbare beslissingen worden genomen.

De Rijksoverheid speelt een belangrijke rol in het waarborgen van ruimte voor de circulaire economie op nationaal niveau. Hoewel er al lokale initiatieven zijn, vraagt de transitie om een duidelijke ruimtelijke visie, waarbij ruimte tijdig wordt gereserveerd op strategische locaties.

Lees het hele artikel in RO Magazine.